İsrail, konsolosluk ve yerleşim yerleri başlıklarında ABD ile uzlaşmak istiyor

Biden, Bennett’a Filistinlilere verdiği sözleri yerine getireceğini iletti.

El Halil'in güneyinde İsrailli yerleşimcilerin topraklarına el koymasını protesto eden bir Filistinli tutuklandı. (AFP)

ABD Başkanı Joe Biden'ın İsrail Başbakanı Naftali Bennett'a Filistin meselesiyle ilgili seçim vaatlerini yerine getirmek konusunda, özellikle de yerleşimlerin genişletilmesi gibi tek taraflı adımlardan vazgeçilmesi ve Kudüs'teki ABD Konsolosluğu’nun Filistinlilere vermesi için yeniden açılması ile ilgili mesajlarının ardından İsrail siyasetinde tartışmalar hız kazandı. Tel Aviv'den siyasi kaynaklar, tartışmalı konularda hükümetin istikrarı ve siyasi dengeleri dikkate alarak uzlaşmacı çözümlere ulaşmaya çalıştığını, Binyamin Netanyahu liderliğindeki muhalefetin ise bu kazanımların elde edilmesine karşı çıktığını aktardılar.
Kaynaklar, Bennett'ıin İsrail-ABD farklılıklarını anlayış, koordinasyon ve ortak çıkar vizyonu ile çözmek istediğini ve Biden'ın İsrail hükümetinin düşmesini istemediğinden emin olduğunu açıkça belirttiğini aktardılar. ABD’li siyasi kaynakların aktardığına göre Biden, Bennett ile geçen ayın sonunda Beyaz Saray'da ilki baş başa, ikincisi de yardımcıların da katılımıyla gerçekleşen görüşmeler sırasında ‘Kudüs'teki konsolosluğun yeniden açılmasından vazgeçmeyeceğini ve Batı Şeria'da yerleşimlerin genişletmesi de dahil olmak üzere atılacak tek taraflı adımlara sessiz kalmayacağını söyledi.
Biden bu tutumunun ABD seçim yarışı sırasında belirginleştiğini ve Ortadoğu'daki barışın çıkarlarına hizmet etmek amacıyla Trump zamanında önüne çıkan engelleri kaldırmak için seçim vaadi olarak açıkladığını vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın geçtiğimiz mayıs ayında Ortadoğu'ya yaptığı ziyarette de kamuoyuna konuya dair net açıklamalarda bulunduğunu vurguladı.
Kaynakların aktardığına göre Bennett konsolosluğun yeniden açılmasına karşı olduğunu ve yerleşimcilerin doğal ihtiyaçlarına uygun yerleşim projelerini onaylamak istediğini açıkça belirtti. Daha sonra bu görüşünde düzeltme yapan Bennett ‘her iki taraf için de kabul edilebilir bir çözüm bulmak için tüm tartışmalı konuların konuşulmasını’ önerdi.
İsrailli bir yetkili dün, konsolosluk konusunu ‘kurulmuş hükümetin istikrarını baltalayabilecek bir ateş’ olarak nitelendirdi. Konsolosluğun yeniden açılmasının tamamen ABD’nin kararı olduğunu ancak bunun İsrail hükümetinin resmi onayına ihtiyaç duyduğunu belirtti.
Bennett’ın partisinden İçişleri Bakanı Ayelet Şaked, Adalet Bakanı Gideon Saar ve Devlet Bakanı Zeev Elkin gibi sağ kanattan bir dizi bakan ve Netanyahu liderliğindeki muhalefet partileri Bennett’e karşı çıkıyorlar.
Hükümetin liberal kanadının başındaki Dışişleri Bakanı Yair Lapid dahi ‘Kudüs'teki Amerikan konsolosluğunun yeniden açılmasının kötü bir fikir olduğunu ve sadece bölgeye ve Filistinlilere değil, diğer ülkelere de yanlış mesaj verdiğini ve bunu istemediklerini’ belirtti. Lapid “Konsolosluğu tekrar açmak koalisyon hükümetimize de zarar verecek. Eminim ki ABD’nin istediği bu değildir” ifadesini kullandı.
Batı Şeria'daki Yahudi Yerleşimleri Konseyi'nden üst düzey bir yetkili de Bennett’ın dün gece kendilerini ziyaret ettiğini, yerleşim projesine dokunmamaya söz verdiğini ve yakında bunların geliştirilmesi ve yerleşim konseyinin güçlendirilmesi ile ilgili birçok projeyi onaylayacağını aktardı.