Kaşık, Filistinli tutukluların Gilboa Hapishanesi’nden kaçış sembolüne dönüştü

Kudüs’te Cuma namazından sonra göstericiler Filistin bayrağı ve kaşığı tutuyor (AP)
Kudüs’te Cuma namazından sonra göstericiler Filistin bayrağı ve kaşığı tutuyor (AP)
TT

Kaşık, Filistinli tutukluların Gilboa Hapishanesi’nden kaçış sembolüne dönüştü

Kudüs’te Cuma namazından sonra göstericiler Filistin bayrağı ve kaşığı tutuyor (AP)
Kudüs’te Cuma namazından sonra göstericiler Filistin bayrağı ve kaşığı tutuyor (AP)

Filistinli 6 tutuklunun, İsrail’in yüksek güvenlikli Gilboa Hapishanesi’nden kaçması Filistinliler arasında büyük sevinçle karşılanırken, kaçan mahkumların kahramanlığını yüceltmek için birçok hikaye de dilden dile dolaştı.
Bunlardan en önemlisi, 6 Filistinlinin özgürlüğe kaçış yolunda tünel kazmak için kaşık kullanmaları oldu.
Kaşık, bu kaçış sürecinin ve mücadelenin simgesi haline gelerek, ressamlara, sanatçılara, şairlere, gazetecilere ve sosyal paylaşım sitelerinin öncülerine ilham verdi.
Firari Mahmud Abdullah Arıda’nın yeniden yakalanmasının ardından AFP’ye konuşan avukat Roslan Mahacana, “Müvekkilim bana tünel kazma sürecinin Aralık ayında başladığını söyledi” dedi.
Mahacana, Arıda’nın hücresinden tüneli kazmak için kaşık, tabak ve hatta bir su ısıtıcısının sapını kullandığını söylediğini de ekledi.
İsrail merkezli The Jerusalem Post gazetesinde 8 Eylül’de yayınlanan bir makalede, mahkumların tüneli paslı bir kaşıkla kazdıkları ve kanalizasyon sisteminden kaçtıkları belirtildi.
Kaşık, Filistin topraklarında ve Arap ülkelerindeki sosyal paylaşım sitelerinde bir anda bir kahramanlık sembolüne dönüştü.
Bu olay, 1996’da bir başka mahkum ile İsrail’deki Kfar Yona Hapishanesi’nden çivilerle kazılmış 11 metre uzunluğundaki bir tünelden kaçan Gassan Mahdavi’yi akla getirdi.
Toplam 19 yıl tutuklu kalan ve bugün Batı Şeria’nın Tulkarm şehrinde yaşayan 48 yaşındaki Mahdavi, son firardan duyduğu hayranlığı dile getirerek, “Tutuklular her şeyi yapabilir, çiviyle bile tünel kazabilirler” dedi.
6 Filistinlinin kaçmak için hapishanede elde edilen kaşıklardan başka aletler kullanmış olabileceğini dile getiren Mahdavi, tutukluların hapishane içindeki onarım çalışmaları sırasında beş santimetrelik küçük bir testereyi, belki bir çiviyi ya da küçük bir çekici kaçırmayı başardıklarını tahmin ediyor.
Mahdavi, “Yine de bunu kaşıkla yapmış olmak tarihe geçecek bir şey” diye ekledi.
Batı Şeria, Gazze Şeridi, Doğu Kudüs ve Arapların yaşadığı İsrail kasabalarını kasıp kavuran miting ve gösterilerde, göstericiler ellerinde kaşık tutarak, İsrail hapishanesinden kaçmayı başaran tutukluların kahramanlığını selamladı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times