BM Genel Kurulu'nda 66 yıldır ilk konuşmayı neden Brezilya yapıyor?

Arşiv-AA
Arşiv-AA
TT

BM Genel Kurulu'nda 66 yıldır ilk konuşmayı neden Brezilya yapıyor?

Arşiv-AA
Arşiv-AA

Dünya liderlerini bir araya getirecek 76. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda bu yıl da ilk konuşmayı Brezilya yapacak.
Bloomberg'in haberine göre, Brezilya alfabetik sıralamada önde olmamasına rağmen 66 yıldır BM Genel Kurulunda ilk konuşmacı olmayı sürdürüyor.
BM'nin internet sitesinde, konuşmacıların sırasını belirlemek amacıyla karmaşık bir algoritma kullanıldığı kaydedilirken, Brezilya'nın ardından kürsüye çıkan ikinci ülke, BM Genel Kuruluna ev sahipliği yapan ABD oluyor, diğer ülkelerin konuşma sırası için ise kesin bir plan sunulmuyor.
BM bu durumu, "Diğer tüm üye devletler için konuşma sırası, temsil düzeyi, tercih ve coğrafi denge gibi diğer kriterlere dayanıyor." şeklinde açıklıyor.
BM protokol yetkilileri, BM Genel Kurulunun ilk yıllarında ilk konuşmacı olmayı hiçbir ülke istemeyince Brezilya'nın bu işe gönüllü olduğunu belirtiyor.
Brezilya'nın kurulda ilk konuşmayı yapmasının, yıllar içinde bir gelenek haline geldiği ifade ediliyor.
İkinci konuşmacı ABD için ise geleneğin bozulduğu olmuştu. Örneğin, ABD Başkanı Barack Obama'nın 2016 yılında BM Genel Kuruluna gecikmesi üzerine kürsüye ikinci konuşmacı olarak Çad Devlet Başkanı İdriss Deby çıkmıştı.

Konuşmalar 15 dakika sürüyor
Kurulda söz alan ülkelerin 15'er dakika konuşması planlanıyor ancak bu sürenin zaman zaman aşıldığı görülüyor. Konuşmacıların bu süreyi aşmaması için kürsüye renkli ışıklarla işaret veriliyor.
News24'ün haberine göre, Eski Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi, 2009 yılında ilk kez katıldığı Genel Kurul toplantısında 96 dakika konuşmuştu.
Küba Devrimi'nin lideri Fidel Castro'nun 1960'ta başbakan olarak katıldığı kurul konuşması 4 saat 29 dakika sürmüştü.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times