İran ve İsrail arasında yeni cephe: Azerbaycan

Güvenlik, servet ve ittifak hesapları iç içe geçmiş durumda. Şarku'l Avsat’ın Güney Kafkasya’daki tarafların tutumlarına ilişkin analiz haberlerden oluşan dosyası

Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
TT

İran ve İsrail arasında yeni cephe: Azerbaycan

Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)

Şarku’l Avsat’a konuşan diplomatik kaynaklara göre Azerbaycan’ın, Ermenistan'a karşı Dağlık Karabağ bölgesinde kazanımlar elde ettiği zaferinin birinci yıl dönümünde, askeri tatbikatlar yarışının patlak verdiği bir dönem yaşanıyor. Bun dönemde Güney Kafkasya, İran ile İsrail arasında, kara ve denizdeki diğer cephelerin yanı sıra ‘yeni bir cephe’ haline geldi. Kaynaklar aynı zamanda güvenlik ve enerji alanında bir takım adımlar atıldığını ve çeşitli ittifaklar yapıldığını da sözlerine eklediler.
Ankara tarafından dün yapılan açıklamada, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) bugün Türkiye sınırı yakınlarındaki Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Bölgesi’nde Azerbaycan ordusuyla ortak askeri tatbikatlara başlayacağı duyuruldu.
Diplomatik kaynaklara göre Bakü, tüm taraflarla Dağlık Karabağ Savaşı’ndaki konumları temelinde ilgileniyor. Bu da savaşta kendisine büyük destek veren ülkeler olan İsrail, Pakistan ve Türkiye'ye karşı olumlu tutumunu açıklıyor.
Geçtiğimiz yıl savaşın sona ermesi için Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında yapılan anlaşması, Moskova'nın bu yeni dengede bir askeri kural oluşturmasına yönelik bir takım düzenlemelerin yapılmasıyla sonuçlandı. Bu düzenlemeler arasında Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Bölgesi arasında İran sınırlarına paralel olarak Azerbaycan'ı Türkiye’ye ve Nahçıvan Özerk Bölgesi’ni de Hazar Denizi'ne bağlayan bir koridorun açılması yer aldı.
İsrail'in Bakü'ye askeri destek sağladığını ve buna karşılık olarak Azerbaycan'daki varlığını güçlendirmek istediğini söyleyen kaynaklar, bunun da İsrail'in şuan İran sınırlarında olduğu anlamına geldiğini vurguladılar.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Tahran’da Ermenis mevkidaşı ile düzenlediği ortak basın toplantısında, İran'ın Ermenistan ile bölgedeki İsrail varlığı konusundaki endişelerini paylaştığını söylerken Bakü, Azerbaycan-İran sınırı yakınlarında üçüncü taraf güçlerin konuşlandırıldığına ilişkin iddiaların asılsız olduğunu açıkladı.
Diğer taraftan dün hem İsrail Başbakanı Naftali Bennett hem de Savunma Bakanı Benny Gantz, İran'a, Güney Kıbrıs’ta İsrailli iş insanlarına suikast girişiminde bulunulduğunu iddia ederek, buna karşılık verileceğine ve ilgililerin sorumlu tutulacağına dair açıkça tehditler savurdular. Bennett ve Gantz, Güney Kıbrıs polisinin İsrailli işadamlarına yönelik yukarıda iddia edilen suikast girişimiyle bağlantılı olarak silahlı bir adamı gözaltına alındığının duyurulmasının ardından tehdit içerikli bu açıklamalarda bulundular. Buna karşın İran’ın Lefkoşa Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, İsrail'in suçlamalarının ‘temelsiz’ olduğu belirtildi.
Şarku'l Avsat bugün İran-Azerbaycan geriliminin ve jeopolitik boyutları dosyasını açıyor.

İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz
Azerbaycan – İran gerginliği: İran'ın askeri tatbikatları ile nükleer anlaşma müzakereleri arasındaki ilişki
Askeri tatbikatlar Bakü-Tahran arasındaki gerginliği artırırken, İran basını Türkiye’yi İran’a karşı su savaşı başlatmakla suçladı
Azerbaycan, İran’ı uluslararası ve bölgesel güçlerle tehdit etti
İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz
Gerginlikler daha büyük sorunlara dönüşmemeli

 



Ankara ve Şam’dan, SDG’ye 10 Mart uyarısı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper ile Şam'da bir araya geldi (AFP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper ile Şam'da bir araya geldi (AFP)
TT

Ankara ve Şam’dan, SDG’ye 10 Mart uyarısı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper ile Şam'da bir araya geldi (AFP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper ile Şam'da bir araya geldi (AFP)

Şam ve Ankara, Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) yönelik eleştirilerini artırırken, ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Şam ile SDG arasında imzalanan anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için Haseke'yi ziyaret ettiğini açıkladı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, dün Ankara'da Suriyeli mevkidaşı Esad eş-Şeybani ile düzenlediği ortak basın toplantısında, SDG’nin ‘ayrılıkçı gündemlerinden’ vazgeçmesi gerektiğini söyledi. Fidan, Suriye yönetiminin DEAŞ ile kendi başına mücadele edebilecek kapasitede olduğunu, bu yüzden yabancı ülkelerin bu konudaki yaklaşımlarını değiştirmeleri gerektiğini vurguladı.

Öte yandan Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, SDG’yi Şam ile SDG arasında 10 Mart’ta imzalanan anlaşmayı uygulamak için gerekli adımları atmakta yavaş davranmakla suçladı.

Diğer taraftan ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Şam hükümeti ile SDG arasında 10 Mart'ta imzalanan anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için Haseke'yi ziyaret ettiğini açıkladı. Barrack, anlaşmanın ‘sadece Suriye'nin istikrarı ve güvenliği için değil, aynı zamanda Türkiye ve ABD'nin stratejik çıkarları için de büyük önem taşıdığını’ belirtti.


İsrail Cumhurbaşkanı: Trump Nobel Barış Ödülü'nü hak ediyor

ABD Başkanı Donald Trump (EPA)
ABD Başkanı Donald Trump (EPA)
TT

İsrail Cumhurbaşkanı: Trump Nobel Barış Ödülü'nü hak ediyor

ABD Başkanı Donald Trump (EPA)
ABD Başkanı Donald Trump (EPA)

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, bugün ABD Başkanı Donald Trump'ı Gazze'deki savaşı sona erdirmek için İsrail ve Hamas arasında bir anlaşmaya aracılık ettiği için övdü ve çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü'nü hak ettiğini söyledi.

Herzog bugün X platformunda, “Bunun için Nobel Barış Ödülü'nü hak ettiğine şüphe yok” yazarak anlaşmayı “bölgemiz için uzlaşma, iyileşme ve yeni umut ufku için bir fırsat” olarak nitelendirdi.

Trump daha önce Mısır'daki dolaylı müzakerelerin önemli ilerleme kaydettiğini duyurmuştu. ABD barış planının ilk aşaması kapsamında, Gazze'de tutulan tüm rehineler serbest bırakılacak ve İsrail güçleri üzerinde mutabık kalınan bir hatta çekilecekti. Hamas da anlaşmaya katılımını teyit etti.

Trump, New York'ta BM Genel Kurulu'nda yaptığı son konuşmada, bu yılın başlarında göreve geldiğinden beri birçok savaşı sona erdirdiğini ve Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmesi gerektiğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Nobel Komitesi'nin bu yılki ödülün sahibini yarın açıklaması bekleniyor.


Trump: İsrail ile Hamas, Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladı

ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine yapılan yuvarlak masa toplantısı sırasında Trump'ın kulağına fısıldarken (EPA)
ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine yapılan yuvarlak masa toplantısı sırasında Trump'ın kulağına fısıldarken (EPA)
TT

Trump: İsrail ile Hamas, Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladı

ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine yapılan yuvarlak masa toplantısı sırasında Trump'ın kulağına fısıldarken (EPA)
ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Beyaz Saray'ın Devlet Yemek Salonu'nda Antifa hareketi üzerine yapılan yuvarlak masa toplantısı sırasında Trump'ın kulağına fısıldarken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda İsrail ve Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas'ın, ABD tarafından önerilen ve tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını öngören Gazze’deki ateşkes anlaşmasının ilk aşamasını onayladıklarını duyurdu.

Trump, Truth Social'daki paylaşımında şu ifadeleri kullandı:

“İsrail ve Hamas'ın barış planımızın ilk aşamasını imzaladığını duyurmaktan onur duyuyorum. Bu, tüm rehinelerin çok yakında serbest bırakılacağı ve İsrail'in güçlü, kalıcı ve sürdürülebilir bir barışa doğru atılan ilk adımlar olarak askerlerini mutabık kalınan bir hatta çekeceği anlamına geliyor. Bugün, Arap ve İslam dünyası, İsrail ve tüm komşu ülkeler ile Amerika Birleşik Devletleri için büyük bir gün. Bu tarihi ve eşi benzeri görülmemiş olayı gerçekleştirmek için bizimle birlikte çalışan Katar, Mısır ve Türkiye'den arabuluculara teşekkürlerimizi sunuyoruz. Barış elçilerine tüm takdirimizi sunuyoruz!”

Başkan Trump dün, aşırı sağcı, ırkçı ve faşist gruplara karşı çıkan solcu bir hareket olan Antifa hareketini tartışmak üzere muhafazakar çizgideki sosyal medya fenomenleriyle (influencerlar) bir yuvarlak masa toplantısı düzenlerken Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'ın Mavi Odası'nın bir köşesinde durarak Trump’ın dikkatini çekti ve ona bir haberinin olduğunu söyledi.

 Ancak bunun için medyanın ayrılmasını beklemesi gerektiğini sözlerine ekledi. Ardından Başkan Trump’a Beyaz Saray antetli kağıda yazılmış bir not uzattı. Notta “Anlaşmayı ilk duyuranın siz olması için Truth Social'da bir gönderiyi hemen onaylamanız gerekiyor” yazıyordu. Bunun üzerine Trump, salonda bulunan gazetecilere “Ortadoğu'da bir anlaşmaya varmaya çok yaklaştık” açıklamasında bulundu. Rubio ilk kez yaklaştığında, influencerlarla yapılan toplantı yaklaşık iki saattir devam ediyordu. Trump, Rubio’yu içeriye çağırdı, Rubio Trump’ın kulağına birkaç kelime fısıldadı ve ardından notu uzattı.

JUGU
Trump'a verilen, Beyaz Saray antetli kağıt üzerine yazılmış el yazısı not

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Başkan Trump'ın İsrail ve Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas'ın Gazze konusunda ilk aşama anlaşmayı imzaladığını duyurmasından kısa bir süre sonra yaptığı kısa açıklamada, Gazze'de tutulan İsrailli rehinelere atıfta bulunarak, “Tanrı'nın yardımıyla hepsini eve getireceğiz” dedi.

Netanyahu, Gazze’deki ateşkes anlaşmasını onaylamak için perşembe günü hükümeti toplantıya çağıracağını belirterek, “Bugün İsrail için büyük bir gün” ifadelerini kullandı.

Daha sonra İsrail Başbakanlığı tarafından yapılan bir açıklamada, Netanyahu'nun Trump ile görüştüğü ve Gazze'deki İsrailli tüm rehinelerin serbest bırakılmasını da öngören ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ‘tarihi başarısı’ nedeniyle birbirlerini tebrik ettikleri aktarıldı.

Hamas, Gazze'deki savaşı sona erdirmek için bir anlaşmaya varıldığını, İsrail'in geri çekileceğini, insani yardımların bölgeye gireceğini ve esir takası yapılacağını duyurdu. Hamas tarafından yapılan açıklamada Trump'a, anlaşmanın garantör devletlerine ve çeşitli Arap, İslam ve uluslararası taraflara İsrail'i anlaşmanın şartlarını tam olarak uygulamaya zorlamaları çağrısında bulunuldu.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“ABD Başkanı Donald Trump'ın (Mısır’ın tatil beldesi) Şarm eş-Şeyh'te ele alınan önerisi üzerine Hamas ve Filistinli direniş grupları arasında, Filistin halkına karşı yürütülen yok etme savaşını sona erdirmek ve Gazze Şeridi'nden işgalci İsrail’in çekilmesini sağlamak amacıyla yürütülen sorumlu ve ciddi müzakerelerin ardından Hamas’ın işgalci İsrail’in Gazze'den çekilmesi, insani yardımların girişine izin verilmesi ve esirlerin takası konusunda bir anlaşmaya vardığını duyurur.”

Açıklama, şöyle devam etti:

“Halkımızın fedakarlıklarının boşa gitmeyecek, verdiğimiz sözlere bağlı kalacağız ve halkımızın özgürlük, bağımsızlık ve kendi kaderini tayin hakkı dahil olmak üzere ulusal haklarından vazgeçmeyeceğimiz.”

Diğer taraftan Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari yaptığı açıklamada, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ilk aşamasının uygulanmasına ilişkin tüm şartlar ve mekanizmalar üzerinde anlaşmaya varıldığını, bunun da savaşın sona ermesi, İsrailli rehinelerin ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması ve insani yardımların Gazze’ye girişine yol açacağını duyurdu. Ensari, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, ayrıntıların daha sonra açıklanacağını belirtti.

Bu arada Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze Şeridi'nde ateşkesin sağlanması ve İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik anlaşmanın duyurulmasını memnuniyetle karşıladığını söyledi.