İran ve İsrail arasında yeni cephe: Azerbaycan

Güvenlik, servet ve ittifak hesapları iç içe geçmiş durumda. Şarku'l Avsat’ın Güney Kafkasya’daki tarafların tutumlarına ilişkin analiz haberlerden oluşan dosyası

Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
TT

İran ve İsrail arasında yeni cephe: Azerbaycan

Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)

Şarku’l Avsat’a konuşan diplomatik kaynaklara göre Azerbaycan’ın, Ermenistan'a karşı Dağlık Karabağ bölgesinde kazanımlar elde ettiği zaferinin birinci yıl dönümünde, askeri tatbikatlar yarışının patlak verdiği bir dönem yaşanıyor. Bun dönemde Güney Kafkasya, İran ile İsrail arasında, kara ve denizdeki diğer cephelerin yanı sıra ‘yeni bir cephe’ haline geldi. Kaynaklar aynı zamanda güvenlik ve enerji alanında bir takım adımlar atıldığını ve çeşitli ittifaklar yapıldığını da sözlerine eklediler.
Ankara tarafından dün yapılan açıklamada, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) bugün Türkiye sınırı yakınlarındaki Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Bölgesi’nde Azerbaycan ordusuyla ortak askeri tatbikatlara başlayacağı duyuruldu.
Diplomatik kaynaklara göre Bakü, tüm taraflarla Dağlık Karabağ Savaşı’ndaki konumları temelinde ilgileniyor. Bu da savaşta kendisine büyük destek veren ülkeler olan İsrail, Pakistan ve Türkiye'ye karşı olumlu tutumunu açıklıyor.
Geçtiğimiz yıl savaşın sona ermesi için Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında yapılan anlaşması, Moskova'nın bu yeni dengede bir askeri kural oluşturmasına yönelik bir takım düzenlemelerin yapılmasıyla sonuçlandı. Bu düzenlemeler arasında Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Bölgesi arasında İran sınırlarına paralel olarak Azerbaycan'ı Türkiye’ye ve Nahçıvan Özerk Bölgesi’ni de Hazar Denizi'ne bağlayan bir koridorun açılması yer aldı.
İsrail'in Bakü'ye askeri destek sağladığını ve buna karşılık olarak Azerbaycan'daki varlığını güçlendirmek istediğini söyleyen kaynaklar, bunun da İsrail'in şuan İran sınırlarında olduğu anlamına geldiğini vurguladılar.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Tahran’da Ermenis mevkidaşı ile düzenlediği ortak basın toplantısında, İran'ın Ermenistan ile bölgedeki İsrail varlığı konusundaki endişelerini paylaştığını söylerken Bakü, Azerbaycan-İran sınırı yakınlarında üçüncü taraf güçlerin konuşlandırıldığına ilişkin iddiaların asılsız olduğunu açıkladı.
Diğer taraftan dün hem İsrail Başbakanı Naftali Bennett hem de Savunma Bakanı Benny Gantz, İran'a, Güney Kıbrıs’ta İsrailli iş insanlarına suikast girişiminde bulunulduğunu iddia ederek, buna karşılık verileceğine ve ilgililerin sorumlu tutulacağına dair açıkça tehditler savurdular. Bennett ve Gantz, Güney Kıbrıs polisinin İsrailli işadamlarına yönelik yukarıda iddia edilen suikast girişimiyle bağlantılı olarak silahlı bir adamı gözaltına alındığının duyurulmasının ardından tehdit içerikli bu açıklamalarda bulundular. Buna karşın İran’ın Lefkoşa Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, İsrail'in suçlamalarının ‘temelsiz’ olduğu belirtildi.
Şarku'l Avsat bugün İran-Azerbaycan geriliminin ve jeopolitik boyutları dosyasını açıyor.

İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz
Azerbaycan – İran gerginliği: İran'ın askeri tatbikatları ile nükleer anlaşma müzakereleri arasındaki ilişki
Askeri tatbikatlar Bakü-Tahran arasındaki gerginliği artırırken, İran basını Türkiye’yi İran’a karşı su savaşı başlatmakla suçladı
Azerbaycan, İran’ı uluslararası ve bölgesel güçlerle tehdit etti
İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz
Gerginlikler daha büyük sorunlara dönüşmemeli

 



Rusya Dışişleri Bakanı: Batılı ülkeler Ukrayna müzakerelerini engellemeye çalışıyor

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (AFP)
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (AFP)
TT

Rusya Dışişleri Bakanı: Batılı ülkeler Ukrayna müzakerelerini engellemeye çalışıyor

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (AFP)
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (AFP)

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı ülkelerinin Ukrayna ile ilgili müzakerelerdeki tutumunu eleştirerek, bu ülkelerin süreci ‘engellemeye’ çalıştığını söyledi.

Lavrov bugün Rus televizyon kanalı RT tarafından yayınlanan açıklamalarında, Moskova'nın Batı'nın Ukrayna'daki uzlaşmayı engelleme girişimlerinin başarısız olmasını umduğunu bildirdi.

Lavrov ayrıca, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'yi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşme talebinde ‘inatçı’ davrandığı için eleştirdi.

Zelenskiy dün yaptığı açıklamada, ülkesinin gerçek barışı sağlayacak yapıcı adımlar atmaya hazır olduğunu, ancak Rusya'nın barış niyetini göstermediğini ve Ukrayna şehirlerini bombalamaya devam ettiğini söyledi.

Zelenskiy perşembe günü, Rusya'yı, Rus işgaliyle başlayan savaşı sona erdirmek için Başkan Vladimir Putin ile bir toplantı yapma ‘zorunluluğundan kaçmaya’ çalışmakla suçladı.

Putin ve ABD Başkanı Donald Trump, dört yıldan uzun bir aradan sonra ilk kez bu ay Alaska'da bir araya geldi. İki lider, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da yaşanan en şiddetli savaşı sona erdirmenin yollarını görüştü.


Avustralya'da Filistinlileri desteklemek için kitlesel gösteriler düzenlendi

Sidney'de düzenlenen ‘Filistin için Ulusal Yürüyüş’ eyleminde bazı göstericiler pankartlar taşıdı. (Reuters)
Sidney'de düzenlenen ‘Filistin için Ulusal Yürüyüş’ eyleminde bazı göstericiler pankartlar taşıdı. (Reuters)
TT

Avustralya'da Filistinlileri desteklemek için kitlesel gösteriler düzenlendi

Sidney'de düzenlenen ‘Filistin için Ulusal Yürüyüş’ eyleminde bazı göstericiler pankartlar taşıdı. (Reuters)
Sidney'de düzenlenen ‘Filistin için Ulusal Yürüyüş’ eyleminde bazı göstericiler pankartlar taşıdı. (Reuters)

Merkez sol hükümetin Filistin devletini tanıma niyetini açıklamasının ardından İsrail ile Avustralya arasında gergin ilişkiler yaşanırken, bugün binlerce Avustralyalı Filistinlileri desteklemek için düzenlenen mitinglere katıldı.

Filistin Eylem Grubu, Avustralya genelinde 40'tan fazla eylem düzenlendiğini ve Sidney, Brisbane ve Melbourne gibi eyalet başkentlerindeki yürüyüşlere büyük kalabalıkların katıldığını belirtti.

Söz konusu gösteriler, bu ayın başlarında Sidney Liman Köprüsü’nde on binlerce kişinin katıldığı yürüyüşün ardından gerçekleşti. Bu yürüyüş, Kanberra'nın Gazze Şeridi'ndeki savaşa ilişkin tutumunda bir dönüm noktası olarak görüldü.

fdve
Sidney'deki göstericiler (Reuters)

Filistin Eylem Grubu, Brisbane'de yaklaşık 50 bin kişi olmak üzere, toplam 350 bin kişinin yürüyüşlere katıldığını duyurdu, ancak polis buradaki sayının yaklaşık 10 bin olduğunu bildirdi. Polis, Sidney ve Melbourne'daki kalabalığın sayısına ilişkin tahminlerde bulunmadı.

ı8o9p0
Avustralya genelinde 40'tan fazla gösteri düzenlendi ve Sidney, Brisbane ve Melbourne gibi eyalet başkentlerindeki yürüyüşlere büyük kalabalıklar katıldı. (Reuters)

Sidney'de yürüyüşü düzenleyen Josh Lees, Avustralyalıların ‘Gazze Şeridi'ndeki soykırıma son verilmesini ve hükümetin İsrail'e yaptırım uygulamasını talep etmek için’ şehrin meydanlarına akın ettiğini söyledi. ‘Özgür Filistin’ sloganları atan katılımcıların birçoğu Filistin bayrakları taşıdı.

yuı8
Sidney'de düzenlenen yürüyüşte Filistin bayrağı taşıyan bir kız (EPA)

Öte yandan, ülkenin Yahudi topluluğunun çatı örgütü olan Avustralya Yahudileri Yürütme Konseyi Eş Başkanı Alex Ryvchin, Sky News'e verdiği demeçte, yürüyüşlerin ‘güvenli olmayan bir ortam yarattığını ve yapılmaması gerektiğini’ ifade etti.

 

o90p
Sidney'de Gazze'ye destek yürüyüşü sırasında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu aleyhine açılan bir poster (AFP)

Protestolar, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun geçen hafta, Avustralya hükümetinin bu ay Filistin devletini tanıma niyetini açıklaması üzerine Avustralyalı mevkidaşı Anthony Albanese'ye yönelik sert söylemlerinin şiddetini artırmasının ardından patlak verdi.

dcfgthy
Yaklaşık 350 bin kişi yürüyüşlere katıldı, bunlardan 50 bini Brisbane'deydi. (AFP)

Avustralya ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkiler, İşçi Partisi liderliğindeki Albanese hükümetinin Fransa, Birleşik Krallık ve Kanada'nın benzer adımlarının ardından Filistin devletini tanıyacağını açıklaması sonrası gerginleşti.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 60 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. (AFP)

Avustralya, bu tanıma kararının Filistin Yönetimi'nden aldığı taahhütlere bağlı olduğunu, bu taahhütler arasında Hamas'ın gelecekteki herhangi bir devlette yer almayacağına dair taahhüdün de bulunduğunu belirtti.

fo90p
Gazze Şeridi'ndeki savaş sırasında öldürülen gazetecilerin posterleri, Sidney'de düzenlenen bir yürüyüşte (AFP)

Avustralya bu kararı 11 Ağustos'ta, on binlerce kişinin Sidney Liman Köprüsü’nde Gazze Şeridi'ne yardım ve barış çağrısında bulunduğu yürüyüşün ardından açıkladı. İsrail, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine düzenlediği saldırının ardından yaklaşık iki yıldır Gazze Şeridi’ne yönelik askerî harekât yürütüyor.

Filistinli yetkililer, İsrail saldırıları sonucunda Gazze Şeridi'nde 60 binden fazla kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor ve insani yardım kuruluşları gıda kıtlığı nedeniyle yaygın açlık tehlikesi olduğu konusunda uyarıda bulunuyor.


Kuzey Kore iki "yeni" hava savunma füzesini test etti

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un stratejik seyir füzesi testini izliyor (Arşiv-AFP)
Kuzey Kore lideri Kim Jong Un stratejik seyir füzesi testini izliyor (Arşiv-AFP)
TT

Kuzey Kore iki "yeni" hava savunma füzesini test etti

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un stratejik seyir füzesi testini izliyor (Arşiv-AFP)
Kuzey Kore lideri Kim Jong Un stratejik seyir füzesi testini izliyor (Arşiv-AFP)

Kuzey Kore, resmi medya organlarının bugün çıkan haberlere göre lider Kim Jong Un'un gözetiminde fırlatılan iki "yeni" hava savunma füzesini test etti. Pyongyang, Seul'ü sınırlarında huzursuzluk çıkarmakla suçladı.

fjuj
Kuzey Kore hükümeti tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, dün belirtilmeyen bir yerde yapılan hava savunma füzesi testi görülüyor (AP)

Kuzey Kore Merkez Haber Ajansı (KCNA), dün gerçekleştirilen fırlatma testinin, iki füze sisteminin “üstün savaş kabiliyetine” sahip olduğunu gösterdiğini bildirdi.

rtbtr
Kuzey Kore'nin resmi haber ajansının yayınladığı bir fotoğrafta, Kim Jong Un'un katıldığı hava savunma füzesi testleri görülüyor (Reuters)