Reuters, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın TL'deki değer kaybını durdurmak için açıkladığı mevduata döviz koruması ile birlikte kamu bankaları agresif bir şekilde döviz satarken, aynı anda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezervleri de doğrudan müdahale olmamasına rağmen sert gerilediğini” bildirdi.
Ajans haberinde şunları kaydetti:
Konu hakkında bilgi sahibi dört kaynağın verdiği bilgi ve analitik bilançodan yapılan hesaplamalara göre TCMB'nin doğrudan müdahaleye ilişkin bir açıklamasının olmadığı 20-21 Aralık'ta TCMB rezervlerinde yaklaşık 6 milyar dolar düşüş yaşanıyor.
Haberin yazıldığı sırada yorum için TCMB'ye ulaşılamadı. Ziraat, Vakıfbank ve Halkbank'a olası döviz müdahalelerine ilişkin haberin yazıldığı sırada yorum yapmadı.
Konuya yakın bir bankacı Pazartesi ve Salı günü yapılan döviz satışların 3 milyar dolara ulaştığını belirtirken aralarında bir Türk yetkilinin de olduğu diğer kaynaklar satışların daha sonra da devam ettiğini söyledi.
Dolar/TL bu hafta 18.4 tarihi zirvesinden 10.25'e kadar gerilerken TL'de tarihi bir değer kazancı yaşadı.
Pazartesi akşamı Erdoğan'ın yeni uygulamaları açıklamasından üç dört saat sonra bir televizyon kanalına çıkan Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, Pazartesi akşamı için 1 milyar dolar satıldığını söylemişti.
TCBM rezervleri sert düşüşte
TCMB'nin kamu bankaları aracılığıyla yaptığı rezerv satışlarla 2019 2020 yılında kendine ait 128 milyar dolarlık rezerv kaybı yaşamıştı. Hazine ve TCMB arasındaki bir protokol ile yapılan döviz satışları Şahap Kavcıoğlu döneminde bu haftaya kadar kullanılmamıştı.
Şu ana kadar ekonomi yönetiminden bu haftaki döviz satışlarında geçmişte kullanılan döviz satış protokolünün bu hafta itibarıyla yeniden devreye alınıp alınmadığına ilişkin bir bilgi de paylaşılmadı.
TCMB verilerinde göre bankanın net rezervleri 21 milyar dolardan 12 milyar dolara geriledi. Bu haftaki düşüş ise henüz tüm rakamlar bilinmediğinden hesaplanamıyor. Ancak analitik bilanço verileri haftanın ilk 2 gününde 6 milyar dolara yakın düşüşe işaret ediyor.
CHP'li Faik Öztrak, "Dolar nasıl düştü? Anlaşılan yine arka kapıdan döviz satarak. 20-21 Aralık'ta TCMB'nin net döviz pozisyonunda 6 milyar dolarlık erime var" dedi.
Ekonomist Uğur Gürses ise 20 ve 21 Aralık günlerinde TCMB'nin dövize satış yönünde doğrudan müdahale yapmadığı bilindiğini buna rağmen verilerin 7 milyar dolarlık rezerv kaybına işaret ettiğini belirterek, "İki günlük toplam 7 milyar doların yine arka kapıdan kamu bankaları aracılığıyla satıldığı apaçık ortada" ifadelerini kullandı.
TL'de dolar karşısında tarihte eşi nadir görülen bu denli sert değer kazancı ile birlikte yılbaşından beri değer kaybı %56'dan %27'ye gerilemiş oldu. Kur 2021'e 7.44 civarında başlamıştı. Dolar/TL bugün 10.25'e kadar geriledi. Tarihi zirve hafta başında 18.4 ile görüşmüştü.
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi, "TCMB 1 Aralık’ta müdahalenin boyutunu 0.8 milyar dolar açıkladı. Analitik bilanço ise 20 ve 21 Aralık’ta net rezervlerde görülen azalışın 5.5 milyar dolarlık kısmının döviz satışları ile ilgili olduğunu düşündürüyor. Bu tarihlerde TCMB doğrudan müdahale açıklaması yapılmamıştı" dedi.
TCMB ayrıca şu ana kadar 1 Aralık'tan beri 5 kez piyasaya doğrudan müdahalede de bulundu. Bankanın sonuncusunu geçen hafta yaptığı doğrudan müdahaleler ile 6-10 milyar dolar arasında döviz satışı yaptığı hesaplanıyor. Bankacılar Botaş'a yapılan olası döviz satışları nedeniyle tam tutarı zamanla TCMB verilerinden hesaplıyor. Banka doğrudan satış müdahalelerini 15 iş günü içinde Botaş satışlarını ise ilgili ay tamamlandıktan birkaç gün sonra açıklıyor.
TCMB'nin bugün açıkladığı veriler geçen hafta lokallerin döviz birikimlerini 6 milyar dolar artırdıklarını gösterirken dolar/TL yüklü döviz alımında bugünkü seviyelerin belirgin üzerinde 13.6-17.1 bandında seyretti.
Independent Türkçe, Reuters
