عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Çin'den sıradışı iddia: "Oyun bağımlılığını sert önlemlerle resmen yendik"

Yasa uyarınca 18 yaşından küçük çocuklar, ancak cuma, cumartesi ve pazar günleri saat 20.00 ve 21.00 arasında video oyunu oynayabiliyor

Çin Oyun Endüstrisi Komitesi, oyun bağımlılığını "manevi afyon" diye niteliyor (Reuters)
Çin Oyun Endüstrisi Komitesi, oyun bağımlılığını "manevi afyon" diye niteliyor (Reuters)
TT
TT

Çin'den sıradışı iddia: "Oyun bağımlılığını sert önlemlerle resmen yendik"

Çin Oyun Endüstrisi Komitesi, oyun bağımlılığını "manevi afyon" diye niteliyor (Reuters)
Çin Oyun Endüstrisi Komitesi, oyun bağımlılığını "manevi afyon" diye niteliyor (Reuters)

Çinli yetkililer, ülkede özellikle gençlerin oyun bağımlılığı sorununu sert önlemlerle "resmen çözdüklerini" açıkladı.
Geçen yıl ülkede 18 yaş altı gençlerin video oyunları başında haftada üç saatten fazla zaman geçirmesi yasaklanmıştı.
Çin Oyun Endüstrisi Komitesi'nin yayımladığı yeni raporda, gençlerin yaklaşık yüzde 75'inin süre sınırına uyduğu ve sağlık durumlarının da bundan olumlu etkilendiği ifade edildi.
Video oyunlarının özellikle çocuklar üzerindeki etkisine dair farklı sonuçlar veren bir dizi araştırma mevcut.
Çin'de yapılan bazı araştırmalar, video oyunlarının görme bozuklukları ve dikkat eksikliği gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açtığını öne sürmüştü.
Ancak konuyla ilgili başka ülkelerde yapılan araştırmalar, video oyunlarının çocukların bilişsel yeteneklerini geliştirebileceğine işaret ediyor.
Çin'de özellikle "sıfır Kovid" politikası doğrultusunda uygulanan sıkı karantina önlemleri, video oyunları başında geçirilen sürelerin artmasına neden olmuştu.
Hükümet yetkilileri buna karşı son derece sert önlemler almış ve gençlerin oyun oynama sürelerini haftada üç saatle sınırlamıştı.
Geçen yıl geçirilen yasada oyunlara haftanın yalnızca üç günü izin verileceği belirtilmişti. Yasa uyarınca 18 yaşından küçük çocuklar, ancak cuma, cumartesi ve pazar günleri saat 20.00 ve 21.00 arasında video oyunu oynayabiliyor.
Yetkililer ayrıca, servis sağlayıcıların kurallara uyup uymadığını denetlemek için bir şikayet hattı kurmuştu.
2020'de Çin'de oyun endüstrisinin geliri yüzde 20'nin üzerine artış kaydederek, 278 milyar yuana (yaklaşık 720 milyar TL) ulaşmıştı.
Independent Türkçe, IFL Science, Research Snipers

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Yapay zekaya yöneltilince çevreye en çok zarar veren sorular belirlendi

Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
TT
TT

Yapay zekaya yöneltilince çevreye en çok zarar veren sorular belirlendi

Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)

Yeni bir araştırmaya göre OpenAI'ın ChatGPT'si gibi yapay zeka sohbet botlarının mantıklı düşünmesini ve akıl yürütmesini gerektiren sorgular, diğer soru türlerine göre daha fazla karbon salımına yol açıyor.

ChatGPT gibi geniş dil modellerine (GDM) yazılan her sorgu enerji gerektiriyor ve karbondioksit salımına yol açıyor. Almanya'daki Münih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden araştırmacılar bu emisyon seviyelerinin sohbet botuna, kullanıcıya ve konuya bağlı olarak değiştiğini söylüyor.

Hakemli dergi Frontiers'ta yayımlanan araştırma, 14 yapay zeka modelini karşılaştırarak karmaşık akıl yürütme gerektiren cevapların, basit cevaplara göre daha fazla karbon salımı yaptığını ortaya koydu.

Soyut cebir veya felsefe gibi uzun uzun muhakeme gerektiren sorgular, lise tarih dersi gibi daha dolambaçsız konulara göre 6 kat daha fazla emisyon üretiyor.

Araştırmacılar yapay zeka sohbet botlarını sık kullananların, karbon emisyonlarını sınırlamak için sordukları soruların türünü ayarlamasını öneriyor.

Çalışma, farklı konularda bin standart soru üzerinden 14 GDM'yi değerlendirerek karbon salımlarını karşılaştırdı.

Çalışmanın yazarı Maximilian Dauner, "Eğitimli GDM'lere sorulan soruların çevresel etkisi, bunların muhakeme yaklaşımına büyük ölçüde bağlı ve doğrudan akıl yürütme süreçleri, enerji tüketimini ve karbon salımlarını önemli ölçüde artırıyor" diyor.

Akıl yürütme özelliğine sahip modellerin, yalın yanıt veren modellere kıyasla 50 kata kadar daha fazla karbondioksit salımına yol açtığını gördük.

Bir kullanıcı yapay zeka sohbet botuna soru sorduğunda, sorgudaki kelimeler veya kelime parçaları bir dizi sayıya dönüştürülerek model tarafından işleniyor. Bu dönüştürme ve yapay zekanın diğer hesaplama süreçleri karbon salımlarına neden oluyor.

Çalışma muhakeme becerisine sahip modellerin soru başına ortalama 543,5 jeton (token) oluştururken, yalın modellerin sadece 40 jeton gerektirdiğini belirtiyor.

Makalede "Daha yüksek jeton ayak izi, her zaman daha yüksek CO2 emisyonu anlamına gelir" ifadeleri kullanılıyor.

Örneğin yaklaşık yüze 85 doğruluk oranına ulaşan Cogito, en isabetli modellerden biri. Yalın cevaplar veren benzer boyutlardaki modellere göre üç kat daha fazla karbon emisyonu üretiyor.

Dr. Dauner, "Şu anda GDM teknolojilerinin doğasında, doğruluk ve sürdürülebilirlik arasında bir taviz verme ilişkisi görüyoruz" diyor. 

Emisyonları 500 gram karbondioksit eşdeğerinin altında tutan modellerin hiçbiri, bin soruyu doğru cevaplamada yüzde 80'in üzerinde doğruluk oranına ulaşamadı.

Karbondioksit eşdeğeri, çeşitli sera gazlarının iklim değişikliği üzerindeki etkisini ölçmek için kullanılan bir birim.

Araştırmacılar yeni bulguların, insanların yapay zeka kullanımı hakkında daha bilinçli kararlar almasını sağlayacağını umuyor.

Araştırmacılar bir örnek vererek DeepSeek R1 sohbet botundan 600 bin soruyu yanıtlamasını isteyen sorguların, Londra'dan New York'a gidiş-dönüş uçuşuna eşdeğer karbon emisyonu yaratabileceğini söylüyor.

Buna karşılık Alibaba Cloud'ın Qwen 2.5'i, benzer doğruluk oranlarıyla üç kat daha fazla soruya cevap verirken aynı emisyon seviyelerine ulaşıyor.

Dr. Dauner, "Kullanıcılar, yapay zekadan yalın cevaplar vermesini isteyerek veya yüksek kapasiteli modellerin kullanımını, gerçekten bu gücü gerektiren görevlerle sınırlayarak emisyonları önemli ölçüde azaltabilir" diyor.

Independent Türkçe