Kuantum bilgisayarının içinde "holografik solucan deliği" oluşturuldu

(Andrew Mueller/INQNET)
(Andrew Mueller/INQNET)
TT

Kuantum bilgisayarının içinde "holografik solucan deliği" oluşturuldu

(Andrew Mueller/INQNET)
(Andrew Mueller/INQNET)

Bilim insanları ilk kez bir kuantum bilgisayarının içinde "holografik solucan deliği" oluşturdu.
Bu öncü deney, araştırmacıların teorik solucan delikleri ve kuantum fiziğinin nasıl etkileşime girdiğini incelemelerine olanak tanıyıp, bilimin en zor ve kafa karıştırıcı kısımlarından bazılarının çözülmesine fayda sağlayabilir.
Bu, teorik bir solucan deliği: Araştırmacılar uzay ve zamanda gerçek bir kopma üretmedi. Fakat kuantum bilgisayarının içinde bir solucan deliğinin deneysel olarak yaratılması (iki simüle edilmiş karadelik arasında bir mesaj gönderildi), yine de bilim insanlarının neredeyse 100 yıllık teoriden sonra nasıl işleyebileceklerini incelemelerine olanak tanıyor.
The Independent'ın haberine göre, solucan delikleri, evrenin normalde uzak olan iki farklı parçasını birbirine bağlayan, uzayzaman boyunca uzanan köprülerdir. Henüz görülmediler fakat bilim insanları yıllardır varlıkları ve nasıl işleyebilecekleri hakkında tahminde bulunuyor.
Daha yakın zamanlarda, bilim insanları kuantum fiziğiyle bağlantılı olabileceklerini öne sürdü. Bilim insanları yakın zamanda, kuantum dolanıklığı olarak bilinen, iki parçacığın çok uzak mesafelerden birbirine bağlanabileceği olağandışı bir fenomenin, bilim insanlarının yıllardır aradığı solucan deliklerine eşdeğer olabileceğini iddia etti.
Ve daha da yakın zamanlarda, 2017'de, bilim insanları kuantum fiziği ve solucan delikleri arasındaki bağlantının daha da ileri gidebileceğini öne sürdü. Buna göre, enerjinin içinden geçebileceği, geçilebilir solucan delikleri fikrinde bağlanıyor olabilirler. Bu, bilginin kuantum dolanıklığı kullanılarak uzayda gönderildiği ve gerçek hayatta kanıtlanan kuantum ışınlamasına benzer bir şey olabilir.
Yeni araştırmada bilim insanları bu kavramları bir araya getirdi. Bu, uzayda ya bir solucan deliğinde olduğu gibi yerçekimi biçiminde ya da kuantum fiziği ve kuantum dolanıklığında seyahat eden bilgiyi görmenin mümkün olduğu fikrinin deneysel bir testi.
Bunu yapmak için bilim insanları bir kübit (geleneksel bilgisayarların temel yapı taşlarını temsil eden "bitlerin" kuantum eşdeğeri) aldı ve onun başka bir sistemden ortaya çıkmasını izledi. Kübit, kuantum ışınlaması yoluyla iki farklı sistem arasında seyahat etti.
Başka bir deyişle, kuantum bilgisi geçilebilir bir solucan deliğinden geçebildi. Araştırmacılar, solucan deliğinin hem yerçekimi hem de kuantum fiziği açısından beklendiği gibi davrandığını bildirdi.
Deney ve daha genel olarak kuantum bilgisayarlar hâlâ nispeten temel bir aşamada. Gelecekte bilim insanları, fikirlerini daha karmaşık deneyler yapmalarına olanak verecek daha gelişmiş kuantum donanımları üzerinde test etmeyi sürdürmeyi umuyor.
Araştırmayı yöneten Maria Spiropulu, "Kuantum dolanıklığı, uzayzaman ve kuantum kütleçekimi arasındaki ilişki, temel fizikteki en önemli sorulardan biridir ve teorik araştırmaların aktif bir alanıdır" dedi.

"Bu fikirleri kuantum donanımı üzerinde test etmeye yönelik bu küçük adımı atmaktan heyecan duyuyoruz ve bunu sürdüreceğiz."

Bulgular, Nature bilimsel dergisinde yayımlanan "Traversable wormhole dynamics on a quantum processor" (Kuantum işlemcisinde geçilebilir solucan deliği dinamiği) adlı yeni bir makalede bildirildi.



Casus yazılım nedir ve nasıl tespit edilebilir?

Bir başkasının telefonuna izni olmadan yazılım yüklemek suçtur (Sosyal ağlar)
Bir başkasının telefonuna izni olmadan yazılım yüklemek suçtur (Sosyal ağlar)
TT

Casus yazılım nedir ve nasıl tespit edilebilir?

Bir başkasının telefonuna izni olmadan yazılım yüklemek suçtur (Sosyal ağlar)
Bir başkasının telefonuna izni olmadan yazılım yüklemek suçtur (Sosyal ağlar)

Sami Halife

Son yıllarda, stalker uygulamaları olarak da bilinen ve akıllı telefona bir kez yüklendikten ve gizlendikten sonra birinin konumunu ve internet arama geçmişini izleyebilen, belirli internet arama terimleri için uyarılar alabilen, kamera ve mikrofonu uzaktan kontrol edebilen ve hatta gelen tüm mesajları okuyabilen casus yazılımlar ortaya çıktı.

Antivirüs şirketi Avast, son üç yılda dünya genelinde mobil takip programlarının sayısında yüzde 239'luk şaşırtıcı bir artış olduğunu açıkladı. Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından yapılan bir araştırma, Avrupalı kadınların yüzde 1 ila 3’ünün casus yazılımlar tarafından takip edildiğini ortaya koydu. Avrupalı katılımcıların yüzde 30'u, ihanet edilme şüphesi, güvenlik endişesi ya da suç eylemleri gibi durumlarda partnerlerini rızaları olmadan izlemenin kabul edilebilir olduğuna inanıyor.

Casus yazılım kullanımı nasıl teşvik ediliyor?

Bu tür yazılımların çoğu kötü niyetli kişiler tarafından gizli telefon izleme araçları olarak tanıtılıyor. Genellikle simgelerini gizleyen ya da kendilerini kurbanın cihazındaki diğer uygulamalar gibi gösteren bu uygulamalar çoğunlukla çiftler tarafından kullanılsa da bazı siteler, bunların öncelikle çocuklarının akıllı telefon kullanımını izlemek ya da mevcut konumlarını bulmak isteyen ebeveynler için tasarlandığını iddia ediyor.

Bir başkasının telefonuna onun izni olmadan uygulama yüklemek dünyanın pek çok ülkesinde suç olsa da reşit olmayanlar için farklı kurallar söz konusu. Çünkü cihaz sahibi olarak ebeveynler çocuklarının telefonuna onların izni olmadan uygulama yükleyebilirler. Geliştiriciler, uygulamalarını bu şekilde pazarlayarak ürünlerinin yasa dışı kullanımından kendilerini uzak tutmaya çalışıyorlar.

Casus yazılımların yasalara uymak için kullandıkları bir başka hile de kullanıcıların yasalara uymaları gerektiği iddiası. Hatta kullanıcılardan bir form doldurarak uygulamanın yüklenmesi için izinleri olduğunu onaylamalarını isteyebilir. Ancak, bu durum genellikle uygulamaların tespit edilemez ve tamamen gizli olarak tanıtıldığı pazarlamalarıyla çelişiyor.

Casus yazılımlar nerelerde kullanılır ve nasıl çalışır

Bu uygulamalar çocuklara yönelik cinsel istismar, kimlik dolandırıcılığı, şantaj, eş ve çocuk istismarı dahil olmak üzere aile içi şiddet ve insan kaçakçılığı gibi çok sayıda suçta kullanıldı. Bazı durumlarda cinayet de dahil olmak üzere aşırı şiddet olaylarıyla da ilişkilendirildi.

İnsanlar, özellikle sadakatsizliğe dair kanıt toplamak, partnerlerinin kendilerine ihanet edip etmediği şüphesini gidermek ve davranışlarındaki değişiklikleri anlamaya çalışmak gibi çeşitli nedenlerle partnerlerini izliyor. Bazı kişilerse partnerlerinin faaliyetlerini takip etmenin bir yolu olarak partnerlerinin cihaz ve hesap verilerini izler.

Bu tür yazılımların bilginiz dışında akıllı telefonunuza nasıl yüklendiğine gelince, birisinin telefonunuza erişimi varsa, telefonu başka birinden alırsanız ya da şifrenizi bilmediğini düşünseniz bile telefonunuzu birinin yanında gözetimsiz bırakırsanız, telefonunuzun izlenmesi riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.

Cihazın normal çalışmasına entegre olacak şekilde tasarlanan bu yazılımlar, yukarıda da belirtildiği üzere genellikle tespit edilemez olarak pazarlanırlar. Uygulama listesinde farklı isimler altında görünebilirler, örneğin bir uygulama iPhone'larda ‘iPhone International Service’ ve Android cihazlarda ‘Update Service’ olarak listelenebilir. Bazı uygulamaların oyun yahut hesap makinesi gibi göründüğünü bilmenizde fayda var.

Telefonunuzda güvenliği sağlayacak adımlar

Akıllı telefonunuzdaki casus yazılım uygulamalarını tespit etmek için sorunlara dikkat edin. Kapanma sorunları, düşük depolama alanı ve hızlı pil tüketimi, aşırı ısınma, artan mobil veri kullanımı veya mesajların bilginiz dışında okunması ve açılması gibi sorunlar yaşayıp yaşamadığınızı yaşayıp yaşamadığınızı takip edin.

Tanıdık olmayan arama terimleri için Google Play veya App Store geçmişinizi kontrol ederek daha fazla araştırma yapabilirsiniz. Ayrıca, özellikle yasal uygulamaların olağandışı izinleri varsa, ayarlarda değişiklik olup olmadığına da bakmalısınız.

Yukarıdakilerin yanı sıra Android cihazınızdaki işlemler arasında bilinmeyen uygulamaları tanımlamanız ve yerleşik güvenlik aracı PlayCorrect'in cihazın kendisinde devre dışı bırakılmadığından emin olmanız gerekir.

Telefonunuzun güvenliğini sağlamak amacıyla kimlerin erişebildiğini izlemek ve yetkisiz erişimi önlemek için yüz ya da parmak izi tanıma özelliğini aktif etmek, casus yazılımları çalışmasını önleyen iOS kilit modunu kullanmak gibi önleyici tedbirler alabilirsiniz.

Telefon güvenliği için atabileceğiniz diğer adımlar arasında hangi uygulamaların kamera ya da GPS izleme erişimine sahip olduğunu takip etmek ve bu izinleri gerekli birkaç uygulamayla sınırlandırmanın yanı sıra casus yazılımları tespit etmek için oluşturulmuş uygulamaları kullanmak yer alıyor. Bir casus yazılım önleme uygulaması yüklemek cihazınızı gözetleyen kişiye uyarı gönderebileceğinden dikkatli olmanız gerekir. Casus yazılımların arkasındaki kişiyi uyarmadan tespit edebilen özel çözümler var.

Polise ihbar edin

Eğer akıllı telefonunuzda bir casus yazılım olduğunu keşfederseniz hemen kaldırmaktan ya da erişimi kısıtlamaktan kaçının. Çünkü böyle bir durumda casus yazılım telefon verilerinizi izleyen kişiye uyarı gönderebilir ve bu da sizi riske atabilir. Polis ise bu tür suçları çözmek için salyangoz postası kullanır ve mağdurlarla buluşur. Görüşmeler sırasında polis kurbanın telefonunu bir ‘faraday’ çantaya koyabilir. Sinyal kesici bu özel çanta, GPS ve Wi-Fi gibi tüm kablosuz sinyalleri engeller ve cihazın casusluk yapmaya çalışan herkese geçici olarak kilitli görünmesini sağlar. Böylece telefonunuz hızlı bir şekilde taranıp casus yazılım uygulamaları olası bir dava için kanıt olarak ortaya çıkarılır.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.