AB’den Zelenskiy'e bir sonraki zirveye katılma daveti

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)
TT

AB’den Zelenskiy'e bir sonraki zirveye katılma daveti

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)

Avrupa Parlamentosu'nun yarın Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin ağırlanacağı Brüksel’deki merkezinde tüm hazırlıklar tamamlandı. Bu, geçtiğimiz sene şubat ayında Rusya ile Ukrayna arasında savaşın patlak vermesinin ardından Zelenskiy’nin Avrupa kurumlarına yaptığı ilk ziyaret olacak. Zelenskiy geçtiğimiz aralık ayında gerçekleştirdiği ilk yurt dışı seyahatinde ABD’yi ziyaret etmişti. Ancak Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği (AB) kurumlarından yetkililer, ziyareti çevreleyen riskler ve güvenlik kaygıları göz önüne alındığında, ziyareti son dakikaya kadar onaylamamaya kararlı.
Zelenskiy’nin AB Konseyi Başkanı Charles Michel'den AB’nin bir sonraki zirvesine bizzat katılması yönünde davet aldığı bildirildi. Şarku’l Avsat’ın güvenilir kaynaklardan edindiği bilgilere göre, ziyaret onaylandığı takdirde Zelenskiy perşembe sabahı Brüksel'e gelecek. Burada, Avrupa Parlamentosu'nun merkezine geçerek özel bir konuşma gerçekleştirecek. Ardından da Avrupalı ​​liderlerin göç konusunda zirve gerçekleştireceği, Washington ve Pekin'in ABD ve Çin şirketlerine sunduğu destek tedbirlerine Avrupa'nın tepkisini konuşacakları AB Konseyi genel merkezine geçecek.
Daha önce online platformda Avrupa Konseyi ve Parlamentosu'na birkaç kez hitap eden Zelenskiy, geçen yaz adaylık talebinin rekor hızla kabul edilmesi ardından ülkesinin AB’ye katılım sürecinin hızlandırılması için bir süredir baskı yapıyor.
Zelenskiy geçtiğimiz hafta sonu Kiev'de düzenlenen AB-Ukrayna zirvesi ardından AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Konsey Başkanı Michel ile düzenlediği basın toplantısında Brüksel ziyareti daveti aldığını açıklamıştı. Ancak bu hususta ciddi güvenlik zorlukları olduğunu vurgulamıştı.
Kiev’de ilk kez düzenlenen bu zirve, (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in, özellikle Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında AB ile Rusya arasında uzun yıllar süren aidiyet meselesinin ardından Ukrayna'nın Batı kampına katılmak istemesine Avrupa'nın verdiği desteğin açık bir teyidi sayılıyor.
Süreci yakından takip eden kaynaklar AB’yi Ukrayna'nın katılım sürecini hızlandırmaya ve Rusya'ya karşı koymak için askeri desteği artırmaya çağıran kararlar alan Parlamento'da Zelenskiy'nin geniş çapta kabul göreceği beklentisinde. Nitekim Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Konsey Başkanı Michel bu üyeliği hızlandırma konusunda istekli görünüyor.
Zelenskiy'nin Avrupa Parlamentosu ziyaretinden yararlanarak Ukrayna'nın birliğe girme ısrarına yanıt vermekte tereddüt eden Avrupalı ​​liderlere özel görüşmeler sırasında baskı yapması bekleniyor. Nitekim Fransa, Almanya ve Hollanda; Polonya ve eski Sovyetler Birliği çatısı altındaki dönemin Baltık ülkeleri gibi Ukrayna’nın talebinin de hızlandırılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Avrupalı ​​diplomatik çevreler, Zelenskiy'nin Avrupalı ​​liderlerle yapacağı görüşmelerde savaşın içinde bulunduğu askeri durum ve ülkesinin AB üyeliği için gerekli koşulları yerine getirmek için şimdiye kadar gösterdiği çabalar konusunda ısrar edeceği görüşündeler. Aynı zamanda bu talebin olası reddi karşılığında Ukrayna silahlı kuvvetlerine uzun menzilli taarruz silahları ve avcı bombardıman uçakları verilmesinin önerilebileceğini belirtiyor. Ancak Zelenskiy'nin söz konusu ziyaret sırasında bu hedeflerden herhangi birine ulaşamayacağı düşünülüyor. Zira Ukrayna'ya askeri destek sağlamaya devam etmekte isteksiz olan ve çok geç olmadan diplomatik çabalara daha fazla ağırlık verilmesi gerektiğini belirten ülkelerin ayısının artmaya başladığı biliniyor.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.