AB’den Zelenskiy'e bir sonraki zirveye katılma daveti

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)
TT

AB’den Zelenskiy'e bir sonraki zirveye katılma daveti

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy. (Reuters)

Avrupa Parlamentosu'nun yarın Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin ağırlanacağı Brüksel’deki merkezinde tüm hazırlıklar tamamlandı. Bu, geçtiğimiz sene şubat ayında Rusya ile Ukrayna arasında savaşın patlak vermesinin ardından Zelenskiy’nin Avrupa kurumlarına yaptığı ilk ziyaret olacak. Zelenskiy geçtiğimiz aralık ayında gerçekleştirdiği ilk yurt dışı seyahatinde ABD’yi ziyaret etmişti. Ancak Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği (AB) kurumlarından yetkililer, ziyareti çevreleyen riskler ve güvenlik kaygıları göz önüne alındığında, ziyareti son dakikaya kadar onaylamamaya kararlı.
Zelenskiy’nin AB Konseyi Başkanı Charles Michel'den AB’nin bir sonraki zirvesine bizzat katılması yönünde davet aldığı bildirildi. Şarku’l Avsat’ın güvenilir kaynaklardan edindiği bilgilere göre, ziyaret onaylandığı takdirde Zelenskiy perşembe sabahı Brüksel'e gelecek. Burada, Avrupa Parlamentosu'nun merkezine geçerek özel bir konuşma gerçekleştirecek. Ardından da Avrupalı ​​liderlerin göç konusunda zirve gerçekleştireceği, Washington ve Pekin'in ABD ve Çin şirketlerine sunduğu destek tedbirlerine Avrupa'nın tepkisini konuşacakları AB Konseyi genel merkezine geçecek.
Daha önce online platformda Avrupa Konseyi ve Parlamentosu'na birkaç kez hitap eden Zelenskiy, geçen yaz adaylık talebinin rekor hızla kabul edilmesi ardından ülkesinin AB’ye katılım sürecinin hızlandırılması için bir süredir baskı yapıyor.
Zelenskiy geçtiğimiz hafta sonu Kiev'de düzenlenen AB-Ukrayna zirvesi ardından AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Konsey Başkanı Michel ile düzenlediği basın toplantısında Brüksel ziyareti daveti aldığını açıklamıştı. Ancak bu hususta ciddi güvenlik zorlukları olduğunu vurgulamıştı.
Kiev’de ilk kez düzenlenen bu zirve, (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in, özellikle Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında AB ile Rusya arasında uzun yıllar süren aidiyet meselesinin ardından Ukrayna'nın Batı kampına katılmak istemesine Avrupa'nın verdiği desteğin açık bir teyidi sayılıyor.
Süreci yakından takip eden kaynaklar AB’yi Ukrayna'nın katılım sürecini hızlandırmaya ve Rusya'ya karşı koymak için askeri desteği artırmaya çağıran kararlar alan Parlamento'da Zelenskiy'nin geniş çapta kabul göreceği beklentisinde. Nitekim Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Konsey Başkanı Michel bu üyeliği hızlandırma konusunda istekli görünüyor.
Zelenskiy'nin Avrupa Parlamentosu ziyaretinden yararlanarak Ukrayna'nın birliğe girme ısrarına yanıt vermekte tereddüt eden Avrupalı ​​liderlere özel görüşmeler sırasında baskı yapması bekleniyor. Nitekim Fransa, Almanya ve Hollanda; Polonya ve eski Sovyetler Birliği çatısı altındaki dönemin Baltık ülkeleri gibi Ukrayna’nın talebinin de hızlandırılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Avrupalı ​​diplomatik çevreler, Zelenskiy'nin Avrupalı ​​liderlerle yapacağı görüşmelerde savaşın içinde bulunduğu askeri durum ve ülkesinin AB üyeliği için gerekli koşulları yerine getirmek için şimdiye kadar gösterdiği çabalar konusunda ısrar edeceği görüşündeler. Aynı zamanda bu talebin olası reddi karşılığında Ukrayna silahlı kuvvetlerine uzun menzilli taarruz silahları ve avcı bombardıman uçakları verilmesinin önerilebileceğini belirtiyor. Ancak Zelenskiy'nin söz konusu ziyaret sırasında bu hedeflerden herhangi birine ulaşamayacağı düşünülüyor. Zira Ukrayna'ya askeri destek sağlamaya devam etmekte isteksiz olan ve çok geç olmadan diplomatik çabalara daha fazla ağırlık verilmesi gerektiğini belirten ülkelerin ayısının artmaya başladığı biliniyor.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times