Nokia, Ay'a 4G internet kuruyor

Sistem, SpaceX tarafından bu yıl fırlatılacak

İletişim sisteminin "gelecekte Ay ve Mars'ta kurulacak sürekli insan varlığı" için kritik öneme sahip olduğu düşünülüyor (Nokia)
İletişim sisteminin "gelecekte Ay ve Mars'ta kurulacak sürekli insan varlığı" için kritik öneme sahip olduğu düşünülüyor (Nokia)
TT

Nokia, Ay'a 4G internet kuruyor

İletişim sisteminin "gelecekte Ay ve Mars'ta kurulacak sürekli insan varlığı" için kritik öneme sahip olduğu düşünülüyor (Nokia)
İletişim sisteminin "gelecekte Ay ve Mars'ta kurulacak sürekli insan varlığı" için kritik öneme sahip olduğu düşünülüyor (Nokia)

Finlandiya merkezli teknoloji ve telekomünikasyon firması Nokia, Ay'a 4G internet kurmayı planlıyor.
Şirket, kasım ayında uzay firması SpaceX'e ait bir Falcon 9 roketiyle 4G iletişim sistemini Ay yörüngesine gönderecek.
Sistem daha sonra ABD'li havacılık firması Intuitive Machines'in tasarladığı Nova-C adlı uzay aracıyla Ay yüzeyine indirilecek.
İletişim sisteminin Ay'ın güneyindeki Shackleton kraterine konuşlandırılacağı öğrenildi.
Nokia'dan gelen açıklamada 4G sisteminin Ay'daki zorlu koşullara dayanacak şekilde tasarlandığı bildirildi.
Teknoloji, gelecekte Ay'a gidecek astronotların orada sürdürülebilir bir üs kurmasına katkı sağlayabilir.
NASA, Artemis adını verdiği uzay görevleriyle astronotların 2026 civarında Ay yüzeyine yeniden adım atmasını hedefliyor.
Astronotların orada barınabilecekleri bir üs kurması planlanıyor. Bu üs, Ay araştırmalarının yürütülmesi için faydalı olacak. Ayrıca Mars gibi daha uzun uzay yolculuklarına açılan bir kapı olarak görülüyor.
Küresel teknoloji analiz firması Moor Insights & Strategy'nin baş analisti Anshel Sag, Nokia'nın internet sistemini bu yıl içinde fırlatmasının mümkün olduğu görüşünde.
CNBC'ye konuşan Sag, "Donanım göründüğü gibi hazır ve onaylanmışsa iyimser olabiliriz" dedi:
"Seçtikleri fırlatma ortağı herhangi bir aksilik veya gecikme yaşamadığı sürece 2023'te fırlatma şansları var."
Nokia, bu projeyi geliştirmek için aslında 2020'de NASA tarafından seçilmişti. Firmanın Bell Laboratuvarları'na projenin finanse edilebilmesi için 14,1 milyon dolar verilmişti.
Bell Laboratuvarları'nın yöneticilerinden Thierry Klein, o dönemde yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı:
"Gelecekte Ay ve Mars'ta sürekli insan varlığı için bağlantı ve iletişimin kritik öneme sahip olduğu bizim için aşikar."
 
Independent Türkçe, Gizmodo, CNBC



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging