Trump'a açılan ceza davasıyla ilgili bilinmesi gerekenler: Hapse girecek mi, 2024'te aday olabilir mi?

Eski ABD liderinin kısa süre içinde parmak izi vermesi ve sabıka fotoğrafının çekilmesi bekleniyor

Donald Trump (Reuters)
Donald Trump (Reuters)
TT

Trump'a açılan ceza davasıyla ilgili bilinmesi gerekenler: Hapse girecek mi, 2024'te aday olabilir mi?

Donald Trump (Reuters)
Donald Trump (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump hakkında, porno yıldızı Stormy Daniels'e yapılan 130 bin dolarlık "sus payı" ödemesiyle ilgili olarak ceza davası açılmasına karar verildi.
Bu kararla birlikte Trump, Amerikan tarihinde hakkında ceza davası açılan ilk başkan oldu. 
Trump hakkında verilen karar, eski ABD liderinin mahkeme huzuruna çıkarak ifade vermesi anlamına geliyor. Kasım 2024'te yapılacak seçimlerde yarışmayı planlayan Trump'ın yargılanacağı davanın yoğun bir kamuoyu ve medya ilgisi altında gerçekleşmesi bekleniyor.
ABD yargısı bazı durumlarda bir sanığa yöneltilen suçlamaları ilk duruşmaya kadar gizli tutmayı tercih ediyor. Trump'a yöneltilen resmi suçlamalar da benzer şekilde henüz kamuoyuna açıklanmış değil.
İlk duruşma, genel olarak yargılama sürecine giriş görevi görüyor ve sanığa yönelik suçlamalar, serbest bırakılma koşulları ve sanığın hakları gibi konular gündeme geliyor.
Ancak yargılamanın başlaması aylar sürebilir. İki tarafın süreci hızlandırma yoluna gitmesi durumun da bile yargı sürecinin başlamasının 2024'ü bulabileceği değerlendiriliyor.
Soruşturmayı yürüten Manhattan Bölge Savcılığı'nın Trump'ın avukatlarıyla iletişime geçtiği ve eski ABD liderinin kendi rızasıyla mahkemeye geleceği belirtiliyor. CNN ve New York Times'ın birden fazla kaynağa dayandırdığı haberine göre, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın salı günü ilk kez mahkeme huzuruna çıkması bekleniyor.

Trump neyle suçlanıyor?
Kesin suçlamalar henüz resmen açıklanmasa da Trump'ın ceza yargılamasının merkezinde 2016'da eski porno yıldızı Stormy Daniels'e yapılan 130 bin dolarlık sus payı ödemesi olacak.
İddiaya göre yapılan 130 bin dolarlık ödeme, Daniels'ın Trump'la olan ilişkisi hakkında sessizliğini korumasını sağlamak amacıyla yapıldı.
Trump'ın eski avukatı Michael Cohen, 2016'da Daniels'a Trump adına ödeme yaptığını kabul etmişti. Trump'ın Cohen'e gönderdiği para ise kayda yasal ücret olarak geçirilmişti. 
Trump, Nisan 2018'de ödemeden haberi olmadığını söylese de Cohen, ABD Kongresi'ne altında Trump'ın imzasının olduğu çeklerin fotoğraflarını gösterdi.
New York yasalarına göre yapılan ödemeleri kurumsal kayıtlara farklı bir şekilde geçirmek kabahat sınıfına da giren basit bir suç olarak değerlendiriliyor. Ancak bu suç, ikinci bir suçun yolunu açmak amacıyla işlendiyse bu kez ağır suç kapsamına alınıyor.
Trump'ın dosyasında ise bu ikinci suç, seçim kampanyası yasalarının çiğnenmesi olduğu ifade ediliyor. Zira, iddialara göre Trump, seçmenlerin Daniels'la olan ilişkisini öğrenmemesi için bu ödemeleri yaptı. Bu konudaki en büyük kanıt ise Daniels'a yapılan ödemenin 2016 seçimlerinden sadece birkaç gün önce yapılması.

Trump cezaevine girecek mi?
ABD'li birçok hukukçuya göre bu sorunun cevabı hayır. Mahkemeye kendi rızasıyla gelmesi beklenen eski ABD Başkanı'nın cezaevine gönderilmesi veya kelepçelenmesi için bir neden yok.
Fakat Trump'ın yargı süreci sıradan bir yargı sürecinden farksız olacak. Bu da ilk duruşma için mahkemeye geldiği sırada Trump'ın parmak izinin alınması ve sabıka fotoğrafının çekilmesi anlamına geliyor.
Yani Trump cezaevine girmese bile, ilk kez bir ABD başkanının sabıka fotoğrafının çekildiğini görme ihtimalimiz var. Ancak 2019'da değişen New York yasalarına göre, bu fotoğrafın resmi olarak yayınlanması yasak.
Trump yargılandığı sırada başkan seçilirse, yasal prosedürlerin nasıl işleyeceği ise belirsiz. Trump'ın hüküm giymesi durumunda, bir mahkemenin seçilmiş bir federal yöneticiyi cezaevine girmekten kurtarıp kurtaramayacağıyla ilgili cevaplanması gereken anayasal sorular bulunuyor.

Trump, 2024 seçimlerinde yarışabilecek mi?
Trump yargılansa da, hüküm giyse de bu durum onun başkanlık için yarışmasına engel değil. Zira ABD Anayasası, başkan adayı olmak için ABD doğumlu olmak, en az 35 yaşında olmak ve en az 14 yıl ABD'de yaşamak dışında başka bir şart koşmuyor.
Mahkemeden bir ev hapsi veya seyahat yasağı kararı çıkması da beklenmediği için yargılama sürecinin Trump'ın seçim kampanyasını fiziksel olarak etkilemeyeceği değerlendirmesi yapılıyor.
Ancak yargılama sürecinin siyaseten Trump'ı zor durumda bırakacağını ve yıpratacağını öngörmek güç değil. Yine de Trump'ın yargılama sürecini, birkaç haftadır destekçilerini ateşlemek için kullandığını söylemek mümkün. Yargılamayı "siyasi amaçlı" olarak niteleyen eski ABD başkanı, soruşturmayı yürüten savcı Alvin L. Bragg hakkında da "ırkçı"  ve "hayvan" ifadelerini kullanmıştı.
Yargılama sürecinin, seçim döneminde en çok konuşulan konulardan biri olması bekleniyor.



ABD'de kızamığa bağlı üçüncü ölüm gerçekleşti

ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy (Reuters)
ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy (Reuters)
TT

ABD'de kızamığa bağlı üçüncü ölüm gerçekleşti

ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy (Reuters)
ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy (Reuters)

Kızamık nedeniyle hastaneye kaldırılan okul çağındaki ikinci çocuk, virüsün ocak ayı sonlarında Batı Teksas'ta yayılmaya başlamasından bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nde kızamığa bağlı üçüncü ölüm vakası oldu.

Çocuk, Teksas'ın Lubbock kentindeki Teksas Üniversitesi Tıp Merkezi sağlık sisteminde kızamık komplikasyonları nedeniyle tedavi görüyordu ve aşılanmamıştı.

ABD'deki kızamık vakalarının sayısı şu anda 2024 yılının tamamında kaydedilen vaka sayısının iki katından fazla. Teksas cuma günü, enfeksiyon ve hastaneye yatış sayısında önemli bir yeni artış olduğunu duyurdu. Üç veya daha fazla vaka olarak tanımlanan aktif salgınların görüldüğü diğer eyaletler arasında New Mexico, Kansas, Ohio ve Oklahoma da bulunuyor.

Virüs, aşılama oranlarının düşük olduğu toplumlarda yayılmaya başladı. Eyaletler arası salgın, sağlık uzmanlarının virüsün aşılama oranlarının düşük olduğu diğer ABD topluluklarında da etkili olabileceği ve salgının bir yıla kadar sürebileceği yönündeki endişelerini doğruluyor. Geçtiğimiz hafta Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Meksika'daki vakaların Teksas'taki bir kızamık salgınıyla bağlantılı olduğunu duyurdu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre kızamık, enfekte olmuş bir kişinin nefes alması, hapşırması ya da öksürmesiyle kolayca yayılan, oldukça bulaşıcı, hava yoluyla bulaşan bir virüsün neden olduğu, aşılarla önlenebilen ve 2000 yılından bu yana ABD'de yok edildiği düşünülen bir hastalıktır.

Teksas Eyaleti Sağlık Hizmetleri Departmanı cuma günü, üç gün içinde 59 yeni kızamık vakasının görüldüğünü ve ocak sonundan bu yana eyaletteki toplam vaka sayısının 481'e ulaştığını duyurdu.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) perşembe günü itibariyle ülke genelinde haftalık 124 kızamık vakası artışı olduğunu ve toplam vaka sayısının 607'ye ulaştığını bildirdi. Ülke genelindeki toplam vaka sayısı 2024 yılının tamamında 285 idi.