Batı medyasının gündeminde Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın röportajı var

Batı medyası: Veliaht Prens, Vizyon 2030’da ülkesinin diplomatik çabalarına ve ilerlemesine odaklanıyor.

TT

Batı medyasının gündeminde Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın röportajı var

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, NEOM bölgesindeki Sindala Adası'nda Bret Baier ile bir araya geldi. (Fox News)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi, NEOM bölgesindeki Sindala Adası'nda Bret Baier ile bir araya geldi. (Fox News)

Batı medyası, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın dün Fox News’e verdiği röportajı büyük bir ilgiyle karşıladı. Birçok haberde, röportajın tüm yönleri ele alındı. Medyada siyasi ve ekonomik boyutlara, Çin ve ABD liderleri hakkındaki konuşmalarına, bölgedeki barış geleceği ve İran ile ilişkilere, enerji piyasalarına, Vizyon 2030’a, ekonomik büyümeye ve Veliaht Prens’in ülkesindeki hukuk reformlarına değinildi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın yorumları, uluslararası politika takipçileri ve özellikle Suudi Arabistan ile ilgili birçok önemli yöne ışık tuttu. Selman, Rusya-Ukrayna savaşı ve ABD-İran santrafüj değişim anlaşması gibi büyük uluslararası olayların yanı sıra, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi ile İsrail ile ilişki konusundaki müzakerelerin de ilerlediğini söyledi. Diğer yandan Filistin meselesinin önemine vurgu yaptı ve herhangi bir İsrail ile normalleşmenin temeli olarak gördüğünü kaydetti.

Suudi Arabistan'ın ‘Filistinlilerin daha iyi bir hayata kavuşmasıyla’ ilgilendiğini ve Filistinlilerin acılarını hafifletmek için ABD Başkanı Joe Biden yönetimiyle müzakerelere devam ettiğini de sözlerine ekledi.

Veliaht Prens, Çin arabuluculuğuyla devam eden Suudi Arabistan-İran ilişkilerini de açık bir biçimde ele aldı. Selman, Suudi Arabistan'ın Çin'i arabulucu olarak seçmediğini, Çin'in iki tarafa da bu teklifi yaptığını söyledi. Görüşmeler, 2020 yılında Irak tarafından başlatılmıştı.

Prens Muhammed bin Selman'ın röportajı, Suudi Arabistan-İran ilişkilerinin mevcut seviyesine dair bir iyimserliğe sahne oldu. Selman Prens, "Şimdi iyi bir başlangıcımız var ve bunun devam etmesini umuyoruz. Biz ve İranlılar elimizden geleni yapıyoruz" dedi. Ayrıca geçtiğimiz hafta İran'da Suudi Arabistan futbol takımına gösterilen sıcak karşılamayı ‘son derece olumlu’ olarak değerlendirdiklerini kaydetti. Ancak, aynı zamanda, herhangi bir ülkenin nükleer silaha sahip olmasından duyduğu endişeyi de gizlemedi. Veliaht Prens sözlerinin devamında "Bu kötü bir adımdır ve bunu yapan herhangi bir ülke, dünyanın geri kalanıyla savaşa girer. Dünya yeni bir Hiroşima görmek istemiyor" dedi. İran'ın nükleer silaha sahip olması durumunda, Suudi Arabistan'ın da güvenlik ve güç dengesi için aynı şeyi yapacağını söyledi.

Veliaht Prens, 2019'dan bu yana ilk kez büyük bir ABD haber kanalı ile yaptığı röportajda, petrol üretimini azaltma kararlarının amacının piyasayı stabilize etmek olduğunu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yardım etmek olmadığını bildirdi. "Sadece arz ve talebi izliyoruz. Arzda bir eksiklik olursa, OPEC'teki rolümüz bu eksikliği gidermektir. Arzda fazlalık varsa, OPEC'teki rolümüz bunu dengelemek, piyasayı stabilize etmek içindir" dedi. Muhammed bin Selman ayrıca, Rusya ve Ukrayna ile iyi ilişkilere sahip olduklarını, diyalog yolunu tercih ettiklerini ve bir tarafı diğerine karşı desteklemediklerini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Suudi Arabistan Veliaht Prensi, ABD ile ilişkilere dair de şunları söyledi:

"Washington'la önemli güvenlik bağlarımız var... Başkan Biden'la seçkin bir ilişkimiz var. Kendisi çok odaklanmış ve iyi hazırlanıyor."

Muhammed bin Selman, Ağustos 2022'de Brezilya'nın ev sahipliğinde düzenlenen BRICS zirvesinde Suudi Arabistan'ın üyeliğe davet edilmesine ilişkin olarak, bu grubun ‘siyasi bir ittifak olmadığını ve ABD'ye karşı olmadığını, bunun kanıtı olarak Washington'ın müttefiklerinin de grupta yer aldığını’ söyledi.

Batı basınında yapılan yorumlarda, ABD menşeili ABC kanalı, Suudi Arabistan'ın son beş yılda ‘diplomatik çabalarına ve Vizyon 2030’da ilerlemeye odaklanmaya başladığını’ söyledi. Vizyon 2030, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın geniş kapsamlı bir ekonomik reform planı, gençler için iş fırsatları yaratmak ve Suudi Arabistan'ı petrole olan bağımlılığından kurtarmak için geliştirilen bir plan olarak ön plana çıkıyor. Haberde, Riyad'ın Yemen'deki İran destekli Husilerle savaşın sona ermesinde önemli ilerleme kaydettiğini de belirtildi. Bu hafta, başkent Riyad'da bir Husi heyetini ağırladı. Ayrıca, Suriye'nin Arap Birliği'ne geri dönmesi için yapılan çabalara liderlik etti. Geçtiğimiz mart ayında Çin arabuluculuğunda İran ile diplomatik ilişkileri yeniden kurmak için bir anlaşmaya vardı.

Batı basını, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın ülkesinde gerçekleştirdiği kapsamlı sosyal reformlar sayesinde Suudi Arabistan'ın, son derece muhafazakar bir ülkeden, iddialı bir eğlence gücü ve destinasyonuna dönüştüğü değerlendirmesinde de bulundu. Ülke, artık büyük futbol yıldızlarından golf turnuvalarına, video oyunlarından diğer alanlarda yatırımlar yaparak parasını her şeye yatırıyor. Haberler, ABD Başkanı Joe Biden'ın da Veliaht Prens'in gerçekliğini kabul ettiğini ve onunla ilişkileri düzeltmek için çalıştığına dikkat çekti. Biden, petrol fiyatlarının kontrol altına alınması ve diğer bölgesel sorunların yönetilmesi için Veliaht Prens'in yardımını arıyor.

AP, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın röportajına ilişkin olarak, Selman’ın herhangi bir normalleşme anlaşmasının Filistin Devleti'nin kurulmasında önemli bir ilerleme gerektirdiğini söylemesinin, İsrail'in tarihindeki en dindar ve milliyetçi hükümetleri için tanıtılması zor bir şey olduğunu belirtti.

Fox News sunucusu Brett Baier, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Suudi Arabistan hükümetinden çok sayıda bakanla yaptığı röportajın ardından, "Bunu kariyerimdeki en iyi röportajlardan biri olarak görüyorum. Bu röportajı dünyanın en güçlü adamlarından biriyle yaptım" dedi.

Fox News'in baş siyasi sunucusu Brett Baier, kariyeri boyunca, birçok önemli siyasi olayda yer aldı. Dünyanın dört bir yanındaki liderler, başkanlar, politikacılar ve ünlülerle röportaj yaptı. Bu röportajlar arasında, ABD Başkanı Donald Trump, eski ABD Başkanı Barack Obama, eski ABD Başkanı George W. Bush, eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy de yer alıyor.



Suudi Arabistan, Filistin hazinesine 90 milyon dolarlık destek sağladı

Prens Mansur bin Halid, Amman'daki büyükelçilik binasında Bakan Estephan Anton Selame’ye Suudi Arabistan'ın hibesini takdim ederken (WAFA)
Prens Mansur bin Halid, Amman'daki büyükelçilik binasında Bakan Estephan Anton Selame’ye Suudi Arabistan'ın hibesini takdim ederken (WAFA)
TT

Suudi Arabistan, Filistin hazinesine 90 milyon dolarlık destek sağladı

Prens Mansur bin Halid, Amman'daki büyükelçilik binasında Bakan Estephan Anton Selame’ye Suudi Arabistan'ın hibesini takdim ederken (WAFA)
Prens Mansur bin Halid, Amman'daki büyükelçilik binasında Bakan Estephan Anton Selame’ye Suudi Arabistan'ın hibesini takdim ederken (WAFA)

Suudi Arabistan dün, 2025 yılı için Filistin hükümetine verdiği kesintisiz destek çerçevesinde Filistin hazinesine 90 milyon dolarlık hibede bulundu.

Hibe, Suudi Arabistan'ın Amman Büyükelçisi Prens Mansur bin Halid bin Ferhan tarafından, Amman'daki büyükelçilik binasında Filistin Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanı ve Maliye Bakanı Vekili Dr. Estephan Anton Selame ile yaptığı görüşme sırasında sunuldu.

Prens Mansur bin Halid, bu desteğin Suudi Arabistan liderliğinin Filistin hükümetini destekleme ve mali yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlama konusunda yardım etme çabalarının bir parçası olduğunu açıkladı ve bunun Filistin halkının dayanıklılığını güçlendirmedeki önemini vurguladı. Bu destek, Suudi Arabistan'ın Filistin Devleti'ne sağladığı kesintisiz ekonomik, kalkınma, yardım ve insani desteğin bir uzantısı olarak, ekonomik ve insani zorluklar karşısında Filistin halkının acılarını hafifletmek ve sağlık ve eğitim başta olmak üzere hayati sektörleri desteklemek amacıyla veriliyor.

Suudi Arabistan'ın Filistin halkını ve bağımsız devlet kurma konusundaki adil ve meşru haklarını destekleme konusundaki kararlı, tarihi ve süregelen taahhüdünü vurgulayan Prens Mansur bin Halid, Filistin sorununu çözmek ve iki devletli çözümü uygulamak için New York'ta düzenlenen üst düzey uluslararası konferansın Fransa ile birlikte eş başkanlığını yürüten ülkesinin son dönemde gösterdiği siyasi çabalara atıfla bu çabaların Filistin devletinin uluslararası alanda geniş çapta tanınmasıyla sonuçlandığını belirtti.

Öte yandan Filistin Başkan Yardımcısı Hüseyin eş-Şeyh, Filistin hazinesine destek verdiği için Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman liderliğindeki Suudi Arabistan'a derin şükran ve takdirlerini dile getirdi.

Şeyh, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, bu hibenin ülkesinin yaşadığı zorlu ekonomik ve mali koşulların giderilmesine katkıda bulunacağını belirterek, Filistin halkına karşı Suudi Arabistan’ın kararlı tutumuna ve onların meşru haklarına verdiği desteğe teşekkür etti.

Filistin Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanı ve Maliye Bakanı Vekili Dr. Selame ise Suudi Arabistan'ın Filistin’e verdiği kesintisiz mali ve siyasi desteğe övgüde bulunurken İsrail’in son dönemdeki politikaları çerçevesinde Filistin Devleti'nin karşı karşıya olduğu mali krizi hafifletmedeki önemini vurguladı ve Suudi Arabistan’ın Filistin halkına karşı tarihi ve sarsılmaz tutumuna derin takdirini ifade etti.

Suudi Arabistan'ın Filistin'e yönelik kararlı tarihi tutumunu, meşru haklarına ve bağımsız devletinin kurulmasına verdiği desteğe övgüde bulunan Filistinli Bakan, Filistin Yönetimi'nin, Filistin'e verdikleri kesintisiz siyasi, ekonomik ve insani destekten dolayı Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’a şükranlarını ve takdirlerini iletti.


Trump: Ukrayna ile Rusya arasında anlaşmaya varılması için "iyi bir şans" var

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
TT

Trump: Ukrayna ile Rusya arasında anlaşmaya varılması için "iyi bir şans" var

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ile Ukrayna arasında Florida'da yapılan son görüşmelerin ardından bir anlaşmaya varılmasının "yüksek ihtimal" olduğunu söyledi. Trump, elçisinin görüşmelere devam etmek üzere Rusya'ya gitmeye hazırlandığını belirtirken, Kiev'i sarsan yolsuzluk skandalının "faydalı olmadığını" ifade etti.

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin, müzakere ekibinin de başında bulunan Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı'nı görevden almasına neden olan yolsuzluk soruşturmasına atıfta bulunarak, "Ukrayna'nın bazı zorlu küçük sorunları var," dedi. Trump, "Ancak bir anlaşmaya varma şansımızın yüksek olduğunu düşünüyorum" ifadesini kullandı.

Miami'nin kuzeyindeki Hallandale Plajı'nda her iki tarafın da "üretken" olarak nitelendirdiği saatler süren görüşmelerin ardından, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu söylerken, Kiev heyetindeki bir kaynak görüşmeleri "kolay değil" olarak nitelendirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kiev'in askeri baskılarla karşı karşıya olduğu ve iç yolsuzluk skandalına bulaştığı bir dönemde gerçekleşen görüşmeler, Trump'ın temsilcisi Steve Witkoff'un salı günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinin beklendiği Moskova ziyaretinin önünü açtı.

Washington, üç yıldan uzun süre önce başlayan çatışmayı sona erdirmek için bir plan sundu ve Moskova ve Kiev'in onayıyla bunu sonuçlandırmaya çalışıyor. Rubio daha önce gazetecilere, Witkoff ve Trump'ın damadı Jared Kushner'in de katıldığı Florida'daki görüşmelerin "çok verimli" geçtiğini, ancak "hala yapılması gereken çok iş olduğunu" söylemişti. Ukrayna heyetine Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Rustem Umerov başkanlık ederken, Amerikan tarafını Rubio, Witkoff ve Kushner temsil ediyor.

Umerov ise müzakereleri överek, "verimli ve başarılı" olarak nitelendirdi. Facebook'ta Zelenskiy'e görüşmelerde kaydedilen "önemli ilerleme" hakkında bilgi verdiğini yazdı. Zelenskiy, görüşmelerin ardından X platformunda, "Görüşmelerin yapıcı bir dinamiğe sahip olması ve tüm konuların Ukrayna'nın egemenliği ve ulusal çıkarlarının güvence altına alınmasına odaklanılarak açıkça müzakere edilmesi önemlidir" diye yazdı.

Görüşmeler, Moskova'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev ve çevresine yönelik gece saldırılarını iki gece üst üste yoğunlaştırmasının ve Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin kapsamlı bir yolsuzluk soruşturmasının ardından Özel Kalem Müdürü Andrey Yermak'ı görevden almasının ardından yaşanan iç siyasi karışıklıkların ortasında başladı.


Moody's, güçlü petrol dışı büyümenin desteğiyle Suudi Arabistan'ın Aa3 notunu teyit etti

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
TT

Moody's, güçlü petrol dışı büyümenin desteğiyle Suudi Arabistan'ın Aa3 notunu teyit etti

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Suudi Arabistan’ın kredi notunu ‘Aa3’ olarak teyit etti ve görünümünü ‘durağan’ olarak belirledi. Kuruluş, Suudi ekonomisinin önümüzdeki yıl güçlü ekonomik büyüme göstermesine olumlu bakıyor; özellikle ekonomik çeşitlendirme çabaları sayesinde petrol dışı sektörlerdeki güçlü büyümeyi destekliyor.

Moody’s, Suudi Arabistan’a yönelik düzenli not gözden geçirmesinde, ülke ekonomisinin gücüne ve mali politikalarının istikrarına dikkat çekerek, Aa3 notunun büyük ekonomik hacim, yüksek gelir düzeyi ve güçlü kamu bütçesi ile desteklendiğini vurguladı. Kuruluş ayrıca, ülkenin ekonomik çeşitlendirme programlarında kaydettiği ilerlemeyi de öne çıkardı.

Moody’s’in Aa3 notunu teyit etmesi ve durağan görünümü, Suudi Arabistan’ın kredi değerliliğinin istikrarlı olduğunu gösteriyor. Bu durum, kuruluşun Kasım 2024’te ülke notunu A1’den Aa3’e yükseltmesinin ardından geldi; yükseltme, ekonomik reformlarda sağlanan ilerlemeye dayanıyordu. Diğer büyük uluslararası derecelendirme kuruluşları da Suudi Arabistan’ın güçlü kredi profilini onaylıyor. Standard & Poor’s ve Fitch, ülkeye A+ notu ve durağan görünüm verirken, bu yüksek dereceler ülkenin mali ve dış pozisyonunun gücünü ve artan ekonomik esnekliğini teyit ediyor.

Ekonomik ivme ve beklenen büyüme

Ekonomik momentum güçlü seyrini sürdürüyor; özellikle petrol dışı sektörler güçlü büyüme oranları yakalamaya devam ediyor. Moody’s, Suudi Arabistan’ın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) 2025’te yaklaşık yüzde 4 oranında büyümesini bekliyor; bu oran, 2024’teki yüzde 2’lik büyümenin üzerine çıkıyor. 2026 yılında ise büyümenin yüzde 4,5’e ulaşması öngörülüyor. Bu dönemde petrol sektörü, OPEC+ ittifakının üretimi artırmaya başlamasıyla birlikte yeniden büyüme eğilimine girecek.

frg
Riyad'da açık havada futbol maçı izleyen insanlar (Reuters)

Suudi Arabistan hükümeti, gelecek yıl için ekonomik büyüme tahminini önceki yüzde 3,5 seviyesinden yüzde 4,6’ya yükseltmişti. Bu artış, büyük ölçüde petrol dışı sektörlerin beklenen büyümesine dayanıyor. Moody’s de açıklamasında, petrol dışı faaliyetlerin büyük projelerin kesintisiz şekilde yürütülmesini desteklediğine dikkat çekti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ise Suudi ekonomisinin 2025 ve 2026 büyüme tahminlerini yüzde 4’e yükseltti. IMF, bu büyümenin arkasında petrol dışı sektörlerdeki önemli genişleme ve OPEC+ çerçevesinde kademeli petrol üretim kesintilerinin bulunduğunu belirtti. Kuruluş, Suudi Arabistan ekonomisinin şoklara karşı güçlü bir dayanıklılık gösterdiğini vurguladı ve enflasyonun yaklaşık yüzde 2 seviyesinde istikrarlı kalacağını öngördü.

Kredi derecelendirme gücü

Suudi Arabistan’ın ekonomik gücü, büyük ekonomik hacmi, yüksek kişi başı gelir seviyesi ve düşük üretim maliyetleriyle birlikte bol hidrokarbon kaynaklarına dayandırılıyor. Moody’s’in açıklamasına göre, ülkenin güçlü kurumları ve iyi yönetim yapısı, 2016’dan bu yana uygulanan kapsamlı reform ajandasındaki önemli ilerlemeyi destekliyor. Mali gücü ise nispeten düşük kamu borç yükü, borçlanma maliyetlerini karşılayabilme kapasitesi ve güçlü devlet mali varlıklarına dayanıyor.

frg
Kral Abdullah Finans Bölgesi'ndeki (KAFD) Riyad tren istasyonu dışında yürüyen insanlar (Reuters)

Buna karşın, Suudi Arabistan’ın risklere maruz kalabilirliği, daha çok siyasi risklerden kaynaklanıyor; bu riskler, bölgesel jeopolitik dinamiklerin zorluklarını yansıtıyor.

Moody’s, petrol fiyatlarının yüksek harcamaları destekleme kapasitesinin azaldığını belirtmesine rağmen, hükümetin ekonomik dönüşüm sürecini desteklemek amacıyla ekonomik dalgalanmalara karşı mali politika uyguladığını vurguladı.

Durağan görünüm

Moody’s, durağan görünümün, ülkenin kredi notunu etkileyen risklerin dengede olduğunu gösterdiğini belirtti. Kuruluş, büyük ölçekli çeşitlendirme projelerinin daha fazla ilerlemesinin, özel sektörü çekebileceğini ve petrol dışı ekonominin mevcut tahminlerden daha hızlı şekilde gelişmesini teşvik edebileceğini kaydetti.

Suudi Arabistan Ekonomi ve Planlama Bakanı Faysal el-İbrahim geçen ay yaptığı açıklamada, ülkenin doğrudan ve dolaylı olarak petrol bağımlılığının yüzde 90’dan yüzde 68’e gerilediğini, bugün petrol dışı faaliyetlerin ise GSYİH’nin yüzde 56’sını oluşturduğunu duyurmuştu.