Abbas: Kahire’ye Hamasla uzlaşma için heyet göndereceğiz. Trumpla diyalog yok

Önceki gün kurulan yeni Filistin Hükümeti kabinesi ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (AFP)
Önceki gün kurulan yeni Filistin Hükümeti kabinesi ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (AFP)
TT

Abbas: Kahire’ye Hamasla uzlaşma için heyet göndereceğiz. Trumpla diyalog yok

Önceki gün kurulan yeni Filistin Hükümeti kabinesi ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (AFP)
Önceki gün kurulan yeni Filistin Hükümeti kabinesi ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistin uzlaşma konusunu takip etmek için iki gün içinde Kahire'ye bir heyet göndereceğini açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump ile diyalog kurmadıklarını ifade etti
Abbas, "Gazze ve Batı Şeria arasındaki ulusal birliği yeniden kurmaya kararlıyız ve 2007'den bu güne kadar bildiğiniz gibi Arap kardeşlerimizle uzlaşmaya varmak ve Gazze konusunu çözmek için tüm gayretimizle çalışıyoruz” dedi. “Ancak tüm bu çabamıza rağmen Gazze’deki kontrolü ele geçirdiler ve oraya hükmettiler. Biz ve siz Gazze, Batı Şeria ve Kudüs’te ortak bir kelimeye mi geliyoruz?” diye sordu.  Abbas, Hamas’ı anlaşmayı bozmakla suçlayarak,“2017’de Mısırlılar anlaşma fikriyle bize geldiler. Biz kabul ettik ancak onlar (Hamas) anlaşmayı bozdular.  Bununla birlikte anlaşmaya kararlı olduğumuzu söylüyoruz. Çünkü Gazze’de tek başına bir devlet olması ya da Gazzesiz bir devlet olması mümkün değildir” açıklamasında bulundu.
Ne pahasına olursa olsun ulusal uzlaşma için çaba sarf edeceklerini ifade eden Abbas, iki gün içinde uzlaşma için bir heyetin Mısır’a gönderileceğini söyledi.
Mısır’da sürdürülen uzlaşı müzakerelerinden bir süredir uzak durduktan sonra Mısır’a heyet göndermeye karar veren Abbas, Hamas’la doğrudan görüşmek istemiyor. Hamas’ı Batı Şeria ile Gazze’yi bölmekle suçluyor. Mısır’a gönderilecek heyet kararı Abbas’ın Hamas’ın da yer aldığı Uzlaşı Hükümeti’ni feshedip yeni bir hükümet kurmasının ardından geldi. Abbas, Hamas’ı uzlaşma için yeniden baskı altına almaya çalışıyor.
Başbakan Muhammed İştiyye ve yeni bakanlar Ramallah’da bulunan parti binasında Abbas’ın önünde yemin ettiler. Yeni hükümetin yemin töreninde Abbas şu ifadeleri kullandı; “Bizi zor günler bekliyor. Bu zorlukların başında “yüzyılın anlaşması” geliyor. İnanıyorum ki, bu anlaşmadan açıklanmamış bir şey kalmadı. Biz bu anlaşmayı baştan reddettik çünkü Kudüs’ü Filistin’den hariç tutuyor. Anlaşmanın geri kalanını görmemize gerek yok. Kudüs olmadan Filistin devleti olmaz. Gazze’de ya da Gazzesiz Filistin Devleti olmaz. Trump, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul ettikten sonra ne hakkında konuşmak istiyor? Bu yüzden onunla konuşup tartışmanın faydalı olacağını sanmıyorum.”
“İsrail, seçimlerden sonra bizimle görüşmek istedi”
Önümüzdeki günlerde yeni kararlar alınacağını ifade eden Abbas, “Önümüzdeki birkaç gün içinde yeni kararlar alınacak. Bizi zor günler bekliyor. Hep birlikte bu kararlara karşı duracağız. İsrail, seçimlerden sonra bizimle görüşmek istedi. Biz de konuşmaya hazır olduğumuzu söyledik, bekliyoruz” şeklinde konuştu.
Filistin’in sabitelerinden geri dönmeyeceğini bir kez daha yineleyen Abbas,  başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin Devleti’ni kurmak için her türlü yasal yolu kullanıp direneceklerini ifade ederek, ABD ve İsrail anlaşmalara uymazsa anlaşmaların feshedileceğini söyledi.
Abbas, bakanların yemin töreninde yaptığı bu açıklamalar yeni hükümetin programı sayılabilir. Hükümet, hassas ve zorlu bir süreçte görevine başlamış oldu.
Abbas 10 Mart’ta görevini yerine getirmeyen Uzlaşı Hükümetini feshederek yeni hükümeti kurma görevini Muhammed İştiyye’ye vermişti.
Hamas, Abbas’ı suçladı
Bu adımların atılmasından önce Filistin Anayasa Mahkemesi, çoğunluğunu Hamas üyelerinin oluşturduğu Yasama Meclisi’ni feshetti ve altı ay içinde bu meclis için seçim yapılacağını açıkladı. Hamas,  Yasama Meclisi’nin feshini reddettiği gibi İştiyye başkanlığında hükümet kurulması fikrine de karşı çıktı. Hamas  yanlızca meclis seçimlerinin değil genel seçimlerin de yenilenmesini istedi. Hamas, Fetih Hareketi’nin 2007’de kaybettiği rolünü tekrar ele geçirecek bu hamlesini kabul etmiyor.
Hamas yaptığı açıklamada İştiyye hükümetinin kurulmasının dışlayıcılık politikası olduğunu belirterek FKÖ çıkarı için atılmış bu adımın bölünmeyi hızlandıracağını belirtti. Yapılan açıklamada, "Bu ayrılıkçı hükümet, anayasal ve ulusal meşruiyetten yoksundur ve Batı Şeria'yı Gazze'den ayırma ihtimalini artıracak” ifadesine yer verildi.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.