İsrail vatandaşı Filistinliler Netanyahu’yu protesto etti

İsrail vatandaşı Filistinlilerin protesto lideri Muhammed Subh, hükümetin suçla mücadele edebileceğini ancak bununla ilgilenmediğini belirtti

Başbakanlık ofisi önünde protestocular (Şarku’l Avsat)
Başbakanlık ofisi önünde protestocular (Şarku’l Avsat)
TT

İsrail vatandaşı Filistinliler Netanyahu’yu protesto etti

Başbakanlık ofisi önünde protestocular (Şarku’l Avsat)
Başbakanlık ofisi önünde protestocular (Şarku’l Avsat)

İsrail vatandaşı Filistinlilere ait onlarca araçtan oluşan bir araç konvoyu dün (21 Mayıs Pazar), toplumsal şiddetin bir sonucu olarak can kaybının iki katına çıkmasını ve polisin bu duruma müdahale etmemesini protesto etmek üzere, İsrail’i doğu ve batı olarak ikiye bölen 6 No’lu karayolu ve Tel Aviv ile Kudüs’ü birbirine bağlayan 1 No’lu karayolu olmak üzere İsrail’deki iki ana yolu kapattı.

sdcsd
 İnternet sitelerinde Kudüs’e doğru giden, şiddet karşıtı protestocuların bir fotoğrafı

Yüksek Arap İzleme Komitesi Başkanı Muhammed Bereket, Arap nüfusun yaşadığı beldelerde bu yıl rekor sayıya ulaşan can kayıplarındaki artışa (yıl başından bu yana yaklaşık 80 kişi), yani önceki yılki kurbanların sayısının iki katından fazlasına yükselmesine yanıt olarak, bu protestonun öfkeli bir halk çığlığı olarak geldiğini söyledi.

Bereket, yönetimin ve başta polis olmak üzere ilgili birimlerin, yıkıcı suçla ilgili ulusal meselelerden uzaklaşma çabasının binlerce kez ortaya çıktığını, karşılıklı zarara izin verdiğini, askerlerin Araplara silah satmasını engellemek ya da silahların yayılması olgusuyla mücadele etmek gibi caydırıcı adımlar atmadığını, suçların yüzde 94’ünün faili meçhul olmasından anlaşılacağı üzere ciddi soruşturmaların yürütülmediğini ve mahkemelerin caydırıcı hükümler vermediğini belirtti.

Bereket “Geçmişte sessiz kalmadık ve Arap yerel yönetimlerinin bazı yönlerini uyguladığı kapsamlı bir stratejik programla kitlelerimizi bilinçlendirme düzeyinde de bir dizi adım attık. Suçu, suçluları ve silah tüccarlarını destekleyen kurumları itham ediyoruz. Suçun tırmanışına duyulan öfkenin halk tarafından birleştirici ve kararlı bir eyleme dönüştürülmesi gerektiğini vurguluyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Kudüs’teki ofisinin önünde yapılan birkaç konuşmada, yetkililerin ve polisin suç ortaklığı ve suç üzerindeki sessizlik komplosuna dahil olmaları konusunda fikir birliğine vardı. Son cinayetlerden birinin kurbanı olan Ein Mahil’den Muhannad Şalabi’nin kız kardeşi Nur Şalabi, “Hükümet isterse toplumumuzda suçla mücadele edebilir, ancak bununla ilgilenmiyor” açıklamasında bulundu.

Yüksek Arap İzleme Komitesi, 160’tan fazla araçtan oluşan bir protesto konvoyu oluşturdu. Kuzey ve güneyden Kudüs’e doğru yola çıkan konvoy, hükümetin bu belaya çare bulmak için hiçbir çaba göstermediğini belirterek, açıkça ortaya koyduğu politikasına karşı protesto çığlığını duyurmaya çalıştı. Kuzey ve güney konvoylarının Latrun kavşağında birleştiği noktada, 1 No’lu cadde üzerinden Kudüs’e yönelirken, ağır ağır ilerleyen konvoy, trafiğin yoğunluğunu artırdı ve söz konusu durumu vatandaşlara duyurdu.

Protestoya çok sayıda siyasi lider, sendikacı, araştırmacı, eğitimci, sanatçı, aydın, yerel yönetimlerin başkanları, halk komiteleri üyeleri ve cinayet kurbanlarının aileleri katıldı. Polis, Kudüs’te amacına ulaşana kadar devam eden bu protestoya engel olmaya çalıştı.

Arap İzleme Komitesi’nin yerel ve küresel kamuoyunu, suç ve şiddet olgusuna yönelik hükümet politikaları açısından nelerden muzdarip olunduğu konusunda bilgilendirmek için siyasetçileri, medya çalışanlarını, büyükelçilik ve diplomatik birlik temsilcilerini oturma eylemi çadırına davet edeceğini söyledi.

Ulusal Demokratik Meclis Siyasi Bürosu üyesi ve Tamra Halk Komitesi başkanı Muhammed Subh “Bu, şiddet ve suçla mücadele bağlamında Kudüs’e doğru yapılan üçüncü yürüyüş oldu. Söz konusu protesto, Batı Şeria ve Gazze’de Filistin halkını öldürmek için silahların kullanıldığı gibi İsrail işgal ordusunun depolarından alınan silahlarla konuşlandıran İsrail polisinin ihmali sebebiyle toplumumuzun çektiği acıyı protesto etmek üzere düzenleniyor” ifadelerini kullandı.



Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”


İsrail Savunma Bakanı Katz: Suriye’deki silahlı gruplar Golan Tepeleri’ni ele geçirmeyi düşünüyor

Golan Tepeleri (Reuters)
Golan Tepeleri (Reuters)
TT

İsrail Savunma Bakanı Katz: Suriye’deki silahlı gruplar Golan Tepeleri’ni ele geçirmeyi düşünüyor

Golan Tepeleri (Reuters)
Golan Tepeleri (Reuters)

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi toplantısında yaptığı açıklamada, Suriye’deki bazı silahlı grupların Golan Tepeleri’ni ele geçirmeyi düşündüğünü söyledi. Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre Katz, İsrail’in Şam ile güvenlik anlaşması ya da normalleşme yolunda olmadığını belirterek, Suriye ordusu ya da ülkedeki farklı milislerin İsrail yerleşimlerine saldırma veya Suriye’deki Dürzi toplumunu yeniden tehdit etme ihtimaline karşı hazırlık yapıldığını ifade etti.

Katz, Husilerin de Golan Tepeleri’ne yönelik olası bir kara harekâtını değerlendirdiğini söyledi.

Öte yandan, İsrail güçleri Aralık 2024’te Beşşar Esad rejiminin çöküşünün ardından Suriye’nin güneyinde dokuz noktada konuşlandı. Bu noktaların büyük bölümü, iki ülke arasındaki sınırda Birleşmiş Milletler tarafından izlenen tampon bölgede yer alırken, konuşlanma alanları arasında Cebel Hermon’un (Şeyh Dağı) Suriye tarafındaki iki nokta da bulunuyor.

İsrail, bu birliklerin İsrail yerleşimlerini korumak ve düşman unsurların eline geçtiğinde tehdit oluşturabilecek silahları güvence altına almak amacıyla Suriye topraklarında yaklaşık 15 kilometre derinliğe kadar faaliyet yürüttüğünü açıkladı. Bu potansiyel tehdit unsurları arasında Lübnan Hizbullahı ile İran destekli diğer milis gruplar da yer alıyor.

Suriye’nin güneybatısında bulunan Golan Tepeleri, başkent Şam’ın yaklaşık 60 kilometre batısında yer alıyor ve toplamda 1.860 kilometrekarelik bir alanı kaplıyor. İsrail, Haziran 1967 Savaşı sırasında bölgenin yaklaşık 1.250 kilometrekarelik kısmını işgal etmiş, 1981’de ise fiilen ilhak etmişti. Ancak bu ilhak, bölgeyi hâlen işgal altındaki Suriye toprağı olarak kabul eden Birleşmiş Milletler tarafından tanınmıyor.


BM: İsrail–Hizbullah ateşkesi kırılgan, belirsizlik devam ediyor

İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)
İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)
TT

BM: İsrail–Hizbullah ateşkesi kırılgan, belirsizlik devam ediyor

İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)
İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)

Birleşmiş Milletler’in Lübnan Özel Koordinatörü Jeanine Hennis-Plasschaert, Perşembe günü yaptığı açıklamada, hükümetin aldığı önemli kararlar ve Lübnan Silahlı Kuvvetleri’nin güçlendirilmiş varlığına rağmen ülkenin güneyindeki belirsizlik ortamının devam ettiğini belirtti. Hennis-Plasschaert, bu iki unsurun “normalleşme yolunda temel bir zemin oluşturduğunu” söyledi.

Hennis-Plasschaert, “Birçok Lübnanlı için çatışma düşük yoğunlukla da olsa sürüyor. Mevcut durum devam ettiği sürece, düşmanlıkların yeniden tırmanma ihtimali ortadan kalkmış değil” ifadelerini kullandı.

BM yetkilisi, mevcut fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Diyalog ve müzakereler tüm sorunları çözemeyebilir; ancak taraflar arasında karşılıklı anlayışın oluşmasına katkı sağlar ve en önemlisi, istenen güvenlik ve istikrara giden yolu açar” dedi.

İsrail ile Hizbullah arasında geçen yıl Kasım ayında, Gazze’deki savaşın yol açtığı bir yılı aşkın karşılıklı bombardımanın ardından ABD arabuluculuğunda ateşkes sağlanmıştı. Ancak İsrail, anlaşmaya rağmen Güney Lübnan’daki bazı noktalarda varlığını sürdürürken, ülkenin güneyi ve doğusuna yönelik saldırılarına devam ediyor.