İsrail'in Gazze'deki iki saldırısında aynı aileden 60 kişi öldürüldü

İsrail bombardımanı sonucu yıkılan binaların enkazında yiyecek arayan Filistinli bir çocuk (AFP)
İsrail bombardımanı sonucu yıkılan binaların enkazında yiyecek arayan Filistinli bir çocuk (AFP)
TT

İsrail'in Gazze'deki iki saldırısında aynı aileden 60 kişi öldürüldü

İsrail bombardımanı sonucu yıkılan binaların enkazında yiyecek arayan Filistinli bir çocuk (AFP)
İsrail bombardımanı sonucu yıkılan binaların enkazında yiyecek arayan Filistinli bir çocuk (AFP)

Gazze'deki et-Tabatibi ailesi, İsrail'in sığındıkları binalara düzenlediği saldırılarda 60'tan fazla ferdinin ölmesinin ardından bir aydan kısa bir süre içinde ikinci kez yas tutuyor.

AFP'ye konuşan bir akrabaları, Cuma sabahı (dün) erken saatlerde Gazze'nin yoğun nüfuslu ed-Derac mahallesine düzenlenen son saldırıda et-Tabatibi ailesinin en az 25 üyesinin öldüğünü söyledi.

Dar bir sokakta, et-Tabatibi ailesinin sığındığı altı katlı bina cuma sabahı ayaktaydı. Ancak şimdi geriye sarkan balkonlar ve moloz yığınlarıyla dolu kömürleşmiş bir zemin kat kaldı.

Hayatta kalan aile üyelerinden Halid et-Tabatibi AFP'ye şunları söyledi: “Uyuyorduk. Füze ya da herhangi bir şey duymadık. Aşağı indik, kız kardeşlerimi, oğullarını ve kızlarını bulduk. Hepsi şehit olmuştu, hepsi paramparçaydı. Evi neden hedef aldıklarını bilmiyoruz. Bu bir katliam.”

 İsrail bombardımanına maruz kalan et-Tabatibi ailesinin Gazze'deki ed-Derac mahallesinde bulunan evini inceleyen İki Filistinli. (AFP)

Saldırıda kardeşi yaralanan ailenin komşusu Ziyad Derdas AFP'ye, “Tek gördüğümüz patlayan bir füzeydi ve komşularımızın evi alev aldı. Bu delilik, bizim liderlerimiz ve İsrail'in liderleri için suçun zirvesi. Filistin Yönetimi ve Hamas liderlerine sesleniyorum: Bu yeterli değil mi?” dedi.

Ölü ve yaralılar, İsrail'in son askeri operasyonu sırasında büyük bölümü yıkılan Gazze şehrindeki Şifa Tıp Kompleksi’ne götürüldü.

Kan gölü

İsrail bombardımanı nedeniyle birkaç kez yerinden edilen et-Tabatibi ailesi zaten yas tutuyordu.15 Mart'ta aile iftar için Gazze'nin merkezinde bir araya gelmiş ve bu birliktelik kısa sürede kan gölüne dönmüştü.

Görgü tanıkları AFP'ye, kadınların sahur yemeği hazırladıkları sırada bulundukları binaya bir hava saldırısı düzenlendiğini ve 36 aile üyesinin öldüğünü söyledi.

Hayatta kalanlar ve aynı ölü sayısını veren Hamas hareketine bağlı Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı da saldırıdan İsrail'i sorumlu tuttu.

İsrail ordusu saldırıyla ilgili bir soruya verdiği yanıtta, en-Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki ‘teröristlere’ yönelik gece boyunca süren bir saldırı düzenlediğini söyledi, ancak ayrıntı vermedi.

İsrail bombardımanı sonucu yıkılan binaların enkazında yiyecek arayan Filistinli bir çocuk (AFP)

Muhammed et-Tabatibi, yakınlardaki Deyr el-Balah'ta bulunan Aksa Şehitleri Hastanesi'nde, akrabalarının cenazeleri defnedilmek üzere götürülmeden önce, “Bu benim annem, bu benim babam, bu benim teyzem ve bunlar da benim kardeşlerim. Biz içindeyken evi bombaladılar. Annem ve teyzem sahur yemeği hazırlıyorlardı. Hepsi şehit oldu. Neden evi bombalayıp katliam yaptıklarını bilmiyorum” dedi.

Gazze Şeridi’nde devam eden savaş, 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı başlatmasıyla patlak verdi. AFP'nin İsrail resmi rakamlarından elde ettiği verilere göre söz konusu saldırıda bin 170 kişi öldü.

Hamas’ı ‘ortadan kaldırma’ sözü veren İsrail'in başlattığı bombardıman ve ardından gelen kara harekâtı sonucunda, Şarku'l Avsat'ın Gazze’deki Sağlık Bakanlığı'nın cuma günü açıkladığı verilerden elde ettiği bilgiye göre Gazze Şeridi'nde çoğu sivil 33 bin 634 kişi hayatını kaybetti.



Nasrallah'ın cenaze töreni, eksenin cenaze töreni

eyrut'un güneyindeki Kamil Şamun Stadyumu'nda Hasan Nasrallah ve Haşim Safiyuddin'in portreleri (Reuters)
eyrut'un güneyindeki Kamil Şamun Stadyumu'nda Hasan Nasrallah ve Haşim Safiyuddin'in portreleri (Reuters)
TT

Nasrallah'ın cenaze töreni, eksenin cenaze töreni

eyrut'un güneyindeki Kamil Şamun Stadyumu'nda Hasan Nasrallah ve Haşim Safiyuddin'in portreleri (Reuters)
eyrut'un güneyindeki Kamil Şamun Stadyumu'nda Hasan Nasrallah ve Haşim Safiyuddin'in portreleri (Reuters)

İbrahim Hamidi

Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın (ve Haşim Seyfettin’in) Beyrut'un güney banliyösünde düzenlenen cenaze töreni pek çok sembolik işaret ve mesaj içeriyordu.  Kimlerin katıldığı, kimlerin olmadığı ve neden katılmadığı ile tören, bir liderin veya bir yetkilinin cenaze töreninden ziyade, bir dönemin sayfasını kapatmaya daha yakındı. Bu, maruz kaldığı saldırılar, yenilgiler ve suikastlardan sonra İran'ın önderlik ettiği direniş ekseninin cenaze töreni miydi?

Cenaze töreni, eski Lübnan başbakanı Refik Hariri'nin suikastının 20. yıldönümünden birkaç gün sonra gerçekleşti. Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı Uluslararası Lübnan Özel Mahkemesi, 2022 yılında Hizbullah’ın iki üyesi hakkında gıyabi olarak “kasten öldürmeye teşebbüs ve suç ortaklığı” suçundan ömür boyu hapis cezası kararı vermişti.

İkinci sembolizm ise Hizbullah ve arkasındaki İran'ın, Hizbullah’ın en önde gelen liderlerinin ve eksenin kurmaylarının cenaze törenini organize edememeleri ve onları bulundukları geçici gizli mekandan kalıcı aleni mekana taşıyamamalarıdır. Bunu ancak suikastın üzerinden beş ay geçmesine ve İsrail ile arabulucular aracılığıyla yapılan birçok arabuluculuk ve mutabakatlardan sonra yapabilmeleridir. Hizbullah’ın kalesi olan Beyrut’un güney banliyösündeki Kamil Şamun Spor Kompleksi’ne on binlerce kişinin Nasrallah'ın resimleri ve sarı bayraklarla geldiği doğru.  Ancak İsrail uçakları, cenaze töreni ile ilgili anlaşmayı ve yeni Lübnan gerçekliğini hatırlatmak amacıyla Beyrut hava sahasını terk etmedi.

Bu durumda Hizbullah’ın şu anki Genel Sekreteri Naim Kasım’ın yoldaş ve hocasının cenazesine katılamaması anlaşılabilir bir durum. Bunun yerine bilinmeyen bir yerden yaptığı konuşması ekranlar aracılığıyla katılımcılara aktarıldı. Kasım “sabrımızı zaaf olarak yorumlamayın” uyarısında bulunarak, “direnişin süreceğini ve devam edeceğini” müjdeledi.  Ancak daha da önemlisi, Hizbullah’ın Lübnan'da “Lübnan devletinin sorumluluklarını üstlenmesini” içeren “yeni bir aşama” olduğunun farkında olduğunu söyledi ve “Lübnan ordusunun rolünü destekliyoruz ve onun yanındayız” dedi.

Eski Lübnan genelkurmay başkanı ve şimdiki Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın, Nasrallah'ın cenaze törenine katılan tek heyet olan ve bölgedeki kollarının temsilcileri ile silahlanmış olarak gelen İran heyetine verdiği mesajın önemi bu nedenle büyüktür. O mesaj şuydu: “Lübnan kendi topraklarında başkalarının yürüttüğü savaşlardan bıktı” ve “Filistin davasını savunmak için ağır bedeller ödedi.”

Gerçek şu ki, Avn, Hizbullah'ın zayıflaması sayesinde cumhurbaşkanı oldu. Hizbullah, aldığı büyük darbelerden sonra, Lübnan cumhurbaşkanının seçimi, başbakanın atanması ve yeni kabinenin oluşturulması konusunda iradesini dayatamadı. Bu nedenle hükümetin yayınlanan taslak bildirgesinde, adet olduğu üzere Hizbullah’ın silahını meşrulaştırmaya yönelik herhangi bir ifade yer almadı. Lübnan'ın İsrail ile vardığı ve ordunun güneye konuşlandırılmasını, Suriye sınırından silah geçişlerinin engellenmesini içeren “ateşkesi” kabul etmesinin arkasında, Hizbullah, İran ve eksenin zayıflığı yatıyordu.

Esed rejiminin devrilmesinden sonra iktidara gelen Ahmed el-Şara ve üst düzey yetkililer, Suriye'nin de “savaştan yorulduğunu” defalarca dile getirdiler.

Suriye depreminin ardından Lübnan'da yaşananların önemi arttı. Cumhurbaşkanı Avn'ın sözleri, silah nakliyatı için önemli bir geçit olan ve İran'ın Hizbullah'a yardım ulaştırmakta kullandığı doğu sınırında da yankı buldu. Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden sonra iktidara gelen Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ve üst düzey yetkililer, Suriye'nin de savaştan yorulduğunu, başkalarının savaşlarından bıktığını, toplumsal yapıyı onarmaya, ülkeyi birleştirmeye ve yeniden inşa etmeye kendini adamak istediğini defalarca dile getirdiler. Şam ile Beyrut arasında Suriye'nin Lübnan'daki vesayetinin yükünü içermeyen, normal, dengeli ilişkilerin kurulmasını istediğini belirttiler.

Çeyrek asır önce Hafız Esed'in cenazesine katılan ve ailesi geçen eylül ayında suikasta uğramasının ardından Beşşar Esed'den taziye telgrafı alan Hasan Nasrallah’a, Esed ailesinin temsilcileri ve İsrail'in İran, Lübnan ve Gazze'de öldürdüğü Hamas liderlerinin katılmadığı bir cenaze töreni yapıldı.

Hasan Nasrallah'ın cenazesi, Suriye akciğeri, Lübnan kolu ve Filistin oksijeni olmadan “İran ekseni”nin yakalandığı hastalığı gözler önüne serdi

İran ve Hizbullah'ın Nasrallah için halkın katılımıyla bir cenaze töreni düzenlemesindeki amacın, Hizbullah’ın geçen yıl İsrail ile giriştiği ve liderlerinin çoğunun ve binlerce savaşçısının öldürülmesi, yapısının ve mühimmatlarının dağıtılması, silah koridorlarının kapatılması ve iyileştiğine dair bir anlatı arayışına girmesi ile sonuçlanan savaştan zayıf bir şekilde çıkmasının ardından kalan gücünü sergilemek olduğu şüphesizdir. Ama gerçek şu ki cenaze töreni, Suriye akciğeri, Lübnan kolu ve Filistin oksijeni olmadan, İran eksenini yakalandığı hastalığı gözler önüne serdi.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre İran'ın bölgedeki kaybının büyüklüğünün ve cenaze töreninin anlamının farkında olduğuna ve Donald Trump'ın gelişiyle daha da karmaşıklaşan yeni durumla nasıl başa çıkacağını araştırdığına şüphe yok.