NASA'nın uzay aracı, Mars'taki "Bermuda Şeytan Üçgeni'ne" yaklaşıyor

Curiosity zorlu denemeye 4. kez girişecek

Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)
Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)
TT

NASA'nın uzay aracı, Mars'taki "Bermuda Şeytan Üçgeni'ne" yaklaşıyor

Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)
Mars'ı engebeli arazisi, Curiosity'nin hedef bölgeye ulaşmasını defalarca engelledi (NASA)

NASA'nın Mars'taki uzay aracı Curiosity, Kızıl Gezegen'in "Bermuda Şeytan Üçgeni" diye anılan bölgesine ulaşmak için yeni bir girişimde bulunacak.

Asıl adı Gediz Vallis sırtı olan bu yer şekli, ona ulaşmaya yönelik çabaların bir türlü başarıya ulaşamaması nedeniyle Bermuda Şeytan Üçgeni'ne benzetiliyor.

Gediz Vallis, Mars'ın ünlü Sarp Dağ'ının (Mount Sharp) bir zamanlar sıvı halde suya ev sahipliği yaptığı düşünülen bir bölgesi.

Uzay aracının normalde ulaşamayacağı, dağın çok daha yükseklerinden gelen kayalara da bu bölgede rastlanabilir. Bu yüzden söz konusu bölgeyi incelemek, bilim insanları için önemli.

Ancak Curiosity daha önce bu noktaya üç kez ulaşmayı denedi ve başaramadı.

İlk deneme 2020'de gerçekleştirilmişti. Uzay aracı Greenheugh alanına ilk zorlu tırmanışında başarısız olmuştu.

İkinci denemesindeyse geçen yıl "timsah sırtlı" diye nitelenen engebeli bölgeyi geçememişti.

Son olarak da Marker Band Vadisi denen bir bölgeden geçmeyi başaramamıştı.

Uzay aracı bu kez de 4. denemesinde sırta tırmanmaya çalışacak.

Aracın en son yapılan görev güncellemesinde "Gediz Vallis Sırtı, Curiosity misyonunun uzun vadeli ve bazen de imkansız görünen bir hedefi oldu" ifadeleri kullanıldı.

Araştırmacılar bu sırtın Kızıl Gezegen'in bulunması zor bölgesi olduğunu söylüyor.

Bermuda Şeytan Üçgeni de Kuzey Atlantik Okyanusu'nda gemilerin, uçakların ve insanların gizemli biçimde kaybolduğu iddia edilen bir bölgesi.

Bermuda Şeytan Üçgeni, sınırları kesin çizgilerle belli olmasa da Bermuda Adaları, Florida ve Porto Riko arasında kalan üçgen bölgeyi nitelemek için kullanılıyor.

Güncellemeye göre Curiosity giderek sırta yaklaşıyor ve bölgedeki kayaçlarla temas kurmasına sadece birkaç metre kaldı.

Engebeli arazi, Curiosity'nin tekerlekleri için birçok kez sorun çıkardığı için aracın bu noktaya ulaşması hiç kolay olmadı.

Ancak araç gerçekten de kısa bir süre sonra hedefine ulaşabilirse bölgenin jeolojisini araştırma, toz ölçümü yapma ve gökyüzünü inceleme fırsatı elde edecek.

Independent Türkçe



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news