Elon Musk, Starship'in sonraki fırlatma denemesi için tahminde bulundu

Bugüne kadar yapılmış en büyük roket, ilk yörüngeye fırlatma denemesi sırasında infilak etmişti

(AP)
(AP)
TT

Elon Musk, Starship'in sonraki fırlatma denemesi için tahminde bulundu

(AP)
(AP)

SpaceX'in Mars'a göndermeyi planladığı Starship roketinin bir sonraki büyük test uçuşuyla ilgili yeni ayrıntıları açıklayan Elon Musk, roketin fırlatılmaya hazır olduğunu öne sürdü.

SpaceX bugüne kadar yapılmış en büyük roketi fırlatmak için Federal Havacılık İdaresi'nden (Federal Aviation Administration/FAA) hâlâ onay beklerken halihazırda ABD'li düzenleyiciler, nisanda yapılan bir önceki Starship fırlatmasıyla ilgili bir "kaza soruşturması" yürütüyor.

121 metre uzunluğundaki roket 20 Nisan'da, 90 dakika sürmesi planlanan uçuşun yalnızca üçüncü dakikasında Meksika Körfezi üstünde patlayarak su üzerinde parçalara ayrılmıştı.

Starship'in devasa motorları, yetersiz kalan fırlatma rampasını da yok ederek yaklaşık 2 bin 830 dönümlük bir alana beton parçalarıyla metal kırıkları saçılmasına yol açmıştı.

Denemeden önce yaptığı açıklamada roketin patlayacağını öngören SpaceX'in patronu şöyle demişti:

Yörüngeye ulaşacağını söylemiyorum ama heyecan garantisi veriyorum.

Teknoloji milyarderi, işleyişinde birkaç önemli değişiklik yaptığı son fırtlatma girişiminden daha umutlu.

Musk bu hafta All-In Podcast'e "Sıcak evreleme adı verilen yeni bir evreleme tekniği uyguluyoruz; bu teknikte güçlendirici kademe ateşlenirken üst kademe motorları yakılıyor" dedi.

Bu, yörüngeye giden bir roketin kademelerini ayırmanın en etkili yolu fakat son görevde bunu denemedik... Sanırım, umarım kademe ayırma işlemini gerçekleştirme şansımız yüzde 50'nin üzerinde ve sıcak evreleme yöntemi işe yararsa yörüngeye ulaşma şansımız da yüzde 50'ye yakın olur. Bu kez yörüngeye ulaşma şansının yüzde 50'nin üzerinde olduğunu söyleyebilirim, oysa daha önce yüzde 50'nin altında olduğunu söylemiştim.

Independent Türkçe

Starship yörüngeye girdikten sonra gezegenin etrafında dolaşacak ve Pasifik Okyanusu'nun, Hawaii'nin hemen kuzeyindeki kısmına inecek.

Starship roketi halihazırda SpaceX'in Teksas'taki Starbase tesisinde tamamen monte edilmiş durumda fakat özel uzay şirketinin FAA onayı almadan önce ne kadar beklemesi gerekeceği belli değil.

FAA geçen hafta yaptığı açıklamada "SpaceX'in Starship'ine yönelik kaza soruşturması hâlâ açık" diye belirtmişti.

SpaceX, kaza soruşturmasında belirlenen iyileştirici eylemleri uygulayana ve lisans değişikliği sürecinin mevzuattaki tüm gerekliliklere uyduğunu gösterene kadar FAA başka bir Starship fırlatmasına izin vermeyecek.

Independent Türkçe



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.