Kara deliklerin Dünya'ya düşünüldüğünden 10 kat yakın olduğu keşfedildi

"Kozmik kapımızın eşiğinde"

Yıldız kütleli kara delikler, devasa yoğunluktaki yıldızların çekim kuvvetleri nedeniyle çökmesi sonucu oluşuyor (NASA)
Yıldız kütleli kara delikler, devasa yoğunluktaki yıldızların çekim kuvvetleri nedeniyle çökmesi sonucu oluşuyor (NASA)
TT

Kara deliklerin Dünya'ya düşünüldüğünden 10 kat yakın olduğu keşfedildi

Yıldız kütleli kara delikler, devasa yoğunluktaki yıldızların çekim kuvvetleri nedeniyle çökmesi sonucu oluşuyor (NASA)
Yıldız kütleli kara delikler, devasa yoğunluktaki yıldızların çekim kuvvetleri nedeniyle çökmesi sonucu oluşuyor (NASA)

Gökbilimciler Samanyolu Galaksisi'nin 1 milyar kadar yıldız kütleli kara deliğe ev sahipliği yaptığını düşünülüyor.

Ancak bunlardan sadece 20'sinin varlığı tespit edilebildi. Zira bunlar nispeten küçük kara delikler olduğu için gözlemlenmeleri çok zor oluyor.

Dünya'ya en yakın kara deliğin yaklaşık 1565 ışık yılı uzaklıkta olduğu biliniyor. Yeni bir araştırmaysa gezegenin çok daha yakınında kara delikler olabileceğini ortaya koydu.

İtalya'daki Padua Üniversitesi'nden astrofizikçi Stefano Torniamenti ve meslektaşları, 150 ışık yılı uzaklıktaki Boğa yıldız kümesini analiz ederek, burada iki veya üç yıldız kütleli kara deliğin saklanıyor olabileceğini buldu.

Araştırmacılara göre bu, "kozmik kapımızın eşiğinde" bir kara delik olduğu anlamına geliyor.

Torniamenti, "Simülasyonlarımız, Boğa kümesinin kütle ve boyutla ilgili özelliklerinin ancak kümenin merkezinde bazı kara deliklerin olması durumunda açıklanabileceğini gösteriyor" dedi.

Boğa kümesinin yaklaşık 625 milyon yaşında olduğu düşünülüyor. Yüzlerce yıldıza ev sahipliği yapan kümenin merkezinde yoğunlaşmış yıldız grupları var. Daha uzak olanlarda kümeden kopmaya başlıyor.

Kümenin yoğun bölgelerinde, yıldızların birbiriyle çarpışma ve birleşme ihtimalleri daha yüksek.

Söz konusu çarpışmaların sonucunda da yıldız kütleli kara deliklerin doğduğu biliniyor.

Torniamenti ve ekibinin simülasyonlarına göre, Boğa kümesinin özelliklerini en iyi açıklayacak senaryo, kümede iki veya üç yıldız kütleli kara delik olması.

Bu kara delikler ya halen kümede ya da 150 milyon yıldan daha kısa bir süre önce dışarı atıldı. Bu da onların halihazırda kümenin eteklerinde gezindikleri anlamına geliyor. 

Araştırmacılar kara deliklerin kesin yerlerini belirleyemedi.

Ancak bulgular, Boğa kümesinin Güneş Sistemi'ne en yakın kara delikleri içerdiğini düşündürüyor. Bu da kara deliklerin Dünya'ya düşünüldüğünden 10 kat yakın olması demek.

Barselona Üniversitesi'nden astrofizikçi Mark Gieles, konuyla ilgili şu açıklamada bulundu:

Bu gözlem, kara deliklerin varlığının yıldız kümelerinin evrimini nasıl etkilediğini anlamamızı sağlayacak.

Independent Türkçe



Teknoloji dünyasını sallayan DeepSeek, Ay Yeni Yılı tatiline girdi

DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)
DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)
TT

Teknoloji dünyasını sallayan DeepSeek, Ay Yeni Yılı tatiline girdi

DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)
DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)

Bu hafta çığır açan yapay zeka modelleriyle teknoloji dünyasını sallayan Çinli girişim DeepSeek, Ay Yeni Yılı için bir ara verdi.

Amerikalı teknoloji devleri OpenAI, Google ve Meta'ya rakip olacak düşük maliyetli ve açık kaynaklı yapay zeka modelleri çıkararak sektörü ve küresel borsaları sarsan şirket, pazartesi günü ABD hisselerinde yaklaşık bir trilyon dolarlık değer kaybına yol açmıştı.

Silikon Vadisi, Wall Street ve yeni başkan Donald Trump da dahil Amerika'nın siyasi yönetimi hâlâ DeepSeek'in atılımını tartışıyorken şirketin Hangzhou'daki merkezi, bir hafta sürecek Yeni Ay Yılı tatiline girdi.

DeepSeek, son güncellemesini pazartesi gününün sonlarına doğru yayımladı ve yerel basında çıkan haberlerde girişimin ofislerinin salı sabahından itibaren tatil nedeniyle terk edildiği bildirildi.

Yeni Ay Yılı, 12 yıllık bir döngüden oluşuyor ve döngüdeki her sene, Çin astrolojisinde metal, ahşap, su, ateş veya toprakla eşleştirilmiş bir hayvanla bağlantılı. Yılan Yılı kutlamaları çarşamba günü itibarıyla başladı.

Tech in Asia'nın bildirdiğine göre yine de şirkete duyulan heyecan sürüyor ve güvenlik görevlileri merkeze gelen davetsiz misafirleri geri çeviriyor.

Şirket bu hafta R1 adlı gelişmiş yapay zeka modelinin, OpenAIın eğitmek için daha fazla sayıda pahalı Nvidia çipi kullandığı ChatGPT'si gibi batılı rakiplerinden çok daha düşük maliyetle eğitildiğini iddia etmişti.

DeepSeek, yapay zeka modelinin OpenAI, Meta ve Google gibi ABD şirketlerinin benzer sistemler üretmek için harcadığı milyarlarca doların aksine, eski Nvidia H800 çipleriyle eğitilmesine harcadığı hesaplama gücünün 6 milyon dolardan daha aza mal olduğunu söylemişti. Girişim eski çiplerle çalışmak zorunda kalmıştı çünkü ABD, Çin'in yapay zeka alanındaki ilerlemesini engellemek amacıyla gelişmiş Nvidia sistemlerinin ihracatını yasaklamıştı.

DeepSeek'in bu zor koşullara rağmen elde ettiği başarı, Amerikalı büyük yapay zeka şirketlerinin servetlerinde hızlı ve keskin değişimlere yol açmıştı. Salı günü hisseleri yüzde 17 düşen Nvidia, piyasa değeri 500 milyar doların üzerindeki şirketler arasında en büyük tek günlük kayıpla tarihe geçmişti.

Trump, Çin girişiminin başarısının ABD teknoloji sektörü için bir "uyarı" olduğunu söylemişti.

Salford Üniversitesi'nden bir ekonomi uzmanı olan Richard Whittle, "DeepSeek'in üst seviye yapay zeka aracını ücretsiz bir şekilde piyasaya sürmesi ve geliştirilme maliyetinin çok düşük olduğunu bildirmesi hızla ilerleyen yapay zeka pazarında Silikon Vadisi ve Amerika'nın hakimiyetine duyulan inancı sarstı" demişti.
 

xzscdfvgrth
Pekin'deki DeepSeek ofislerinin binası (AFP)

DeepSeek ekibi, kayda değer başarısına rağmen dikkat çekmekten sakınıyor. Girişimin hakim hissedarı Liang Wenfeng aynı zamanda High-Flyer adlı kantitatif serbest yatırım fonunun kurucularından. Serbest yatırım fonunun DeepSeek'te ne kadar hissesi olduğu bilinmiyor.

Hükümet kayıtları, High-Flyer'ın yapay zeka modellerini eğitmek için kullanılan çiplerin patentlerine sahip olduğunu gösteriyor.

Kamuoyu, hükümet kayıtlarına göre resmi adı Hangzhou DeepSeek Yapay Zeka Temel Teknoloji Araştırma Co Ltd olan Deepseek'in diğer çalışanları hakkında pek fazla bilgiye sahip değil.

Şirketin yapay zeka modeli üzerine arXiv veritabanında yayımladığı araştırmada, yaklaşık 70 çalışanın adı geçiyor.

Independent Türkçe