"Çatık kaşlı" yeni bir mosazor türü keşfedildi

"Başka bir canlı tarafından yenilmiş olabilir"

Kavga eden iki mosazorun canlandırılması (Bulletin of American Museum of Natural History/Henry Sharpe)
Kavga eden iki mosazorun canlandırılması (Bulletin of American Museum of Natural History/Henry Sharpe)
TT

"Çatık kaşlı" yeni bir mosazor türü keşfedildi

Kavga eden iki mosazorun canlandırılması (Bulletin of American Museum of Natural History/Henry Sharpe)
Kavga eden iki mosazorun canlandırılması (Bulletin of American Museum of Natural History/Henry Sharpe)

ABD'de dinozorlarla aynı dönem denizde yaşayan, "çatık kaşlı" yeni bir mosazor türü keşfedildi.

Hakemli bilimsel dergi Bulletin of American Museum of Natural History'de eylülde yayımlanan araştırmaya göre bu yeni tür, 2015'te Kuzey Dakota'daki Walhalla kasabası yakınlarında yapılan kazılar sırasında ortaya çıktı.

Bilim insanları keşfettikleri bu yeni türe, Jormungandr walhallaensis adını verdiler.

Bu isim, İskandinav mitolojisindeki dünyanın etrafını saran deniz yılanı  Jormungandr ve savaşçıların öldükten sonra gittiğine inandıkları cennet Walhalla'dan geliyor.

Araştırmaya göre bu sürüngen, yaklaşık 80 milyon önce dinozorların yeryüzünde yürüdüğü dönemde denizde yaşayan mosazorların bir üyesi.

Başka bir mosazor tarafından saldırıya uğramış olabilir

2015'te yapılan kazılar sırasında bilim insanları, neredeyse eksiksiz sayılabilecek kafatası, çene ve omurga fosili buldular.

Ekip, ellerinde sadece bu üç fosil olmasına rağmen yaptıkları araştırmalarda onun yaşamına ve ölümüne dair bazı fikirler öne sürdü.

Buna göre araştırmacılar, yaklaşık 7 metre uzunluğunda olduğunu tahmin ettikleri bu türün yüzgeçleri ve köpekbalığını andıran kısa kuyruğunu olduğunu söylüyor.

Kafatasındaki kemikli çıkıntı nedeniyle çatık kaşları olduğu tahmin ediliyor (Bulletin of American Museum of Natural History/Henry Sharpe)
Kafatasındaki kemikli çıkıntı nedeniyle çatık kaşları olduğu tahmin ediliyor (Bulletin of American Museum of Natural History/Henry Sharpe)

İncelemelere göre dişleri, balıkları ve diğer küçük canlıları avladığını gösteriyor.

Araştırmanın yazarlarından Amelia Zietlow, "Fosilin omurgasında görülen iyileşmemiş diş izleri, ölmeden kısa bir süre önce hatta bir mosazor tarafından saldırıya uğramış olabileceğini gösteriyor" dedi.

Aynı zamanda çalışmada, vücudunun diğer parçalarının ortada olmaması nedeniyle yenilmiş olabileceği öne sürüldü.

İlk mosazor bu çalışmadan yaklaşık 300 yıl önce Fransa'da keşfedilmişti.

Geç Kretase Devri’nde soyu tükendiği bilinen mosazorlar denizde yaşayabilmelerini sağlayan yüzgeçlere sahip dev kertenkelelerdi ve bazılarının boyu 60 metreye kadar çıkabiliyordu.

Independent Türkçe



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space