عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Yeni malzemenin keşfiyle Mars'ın kolonileştirilmesi yolunda "dev bir adım" atıldı

Araştırmacılar, malzemenin şaşırtıcı bir şekilde "kayda değer elektronik özelliklere" sahip olduğunu söylüyor

(NASA)
(NASA)
TT
TT

Yeni malzemenin keşfiyle Mars'ın kolonileştirilmesi yolunda "dev bir adım" atıldı

(NASA)
(NASA)

Bilim insanları, Mars'ta bol miktarda bulunan bir mineralden, Kızıl Gezegen'de sürdürülebilir yerleşime olanak sağlayabileceği iddia edilen yeni bir malzeme geliştirdi.

Araştırmacılar, bir tür nanomalzemenin (insan saçından binlerce kat daha küçük ultra küçük bileşenler) Mars'ta temiz enerji üretimi ve yapı malzemelerinde kullanılması için potansiyelini değerlendirdi.

Advanced Functional Materials adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışma, NASA'nın genellikle atık ürün olarak kabul ettiği malzemenin temiz enerji ve sürdürülebilir elektronik cihaz sağlamak üzere dönüştürülebileceğini ortaya koydu.

Mars'ta alçıtaşı mineralinin (kalsiyum sülfat) büyük tortularda bulunduğu biliniyor ve Kızıl Gezegen'in ilkel su içeriğinin çoğunu içerdiğine inanılıyor.

NASA'nın finanse ettiği birkaç araştırma programı, su buharı ve anhidrit diye bilinen bir atık madde oluşturmak için alçıtaşının kurutulmasının kullanımını araştırıyor.

DAHA FAZLA OKU

NASA'nın insanları Ay'a götürmesi 2027'yi bulabilir

NASA'nın insanları Ay'a götürmesi 2027'yi bulabilir

NASA aracının keşfettiği asteroit sistemine "Selam" adı verildi

NASA aracının keşfettiği asteroit sistemine "Selam" adı verildi

Mars yolcusu Starship önemli bir testi geçti

Mars yolcusu Starship önemli bir testi geçti

Araştırmada bilim insanları Mars'taki alçıtaşından su elde etmek için yeni bir yöntem geliştirerek atık ürün olan anhidritin, gezegenin gelecekteki kolonizasyonunu sürdürmek ve desteklemek için daha fazla işlenebileceğini ortaya koydu.

Aralarında Birleşik Krallık'taki Sussex Üniversitesi'nden uzmanların da bulunduğu ekip, anhidriti işleyerek nanobeltlere dönüştürdü ve bunların temiz enerji ve sürdürülebilir elektronik cihazlar sağlayabileceğini gösterdi.

Çalışmada, "Beklenmedik bir şekilde, anhidrit nanobeltler kayda değer elektronik özelliklerle" birlikte "yarı iletken ve yalıtkan davranışlara" sahip olduğu belirtildi.

Çalışmanın başyazarı Conor Boland yaptığı açıklamada, "Çalışmamız, esasen atık olarak kabul edilen kaya parçalarını alıp, temiz hidrojen yakıtı oluşturmaktan transistöre benzer bir elektronik cihaz geliştirmeye ve tekstil ürünlerinin sağlamlıklarını artırmak için katkı maddesi oluşturmaya kadar bir dizi uygulama için dönüştürücü nanomalzeme haline getirebiliyor" dedi.

Araştırmacılar sürecin her aşamasında, kullanılan suyun sürekli toplanıp geri dönüştürülebileceğini de gösterdi.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging