İspanya'daki tarih öncesi mezarda, erkekten çok kadın bulunması arkeologları şaşırttı

Panoría'nın megalitik nekropolü (İspanya) (Granada Üniversitesi)
Panoría'nın megalitik nekropolü (İspanya) (Granada Üniversitesi)
TT

İspanya'daki tarih öncesi mezarda, erkekten çok kadın bulunması arkeologları şaşırttı

Panoría'nın megalitik nekropolü (İspanya) (Granada Üniversitesi)
Panoría'nın megalitik nekropolü (İspanya) (Granada Üniversitesi)

Arkeologların İspanya'nın Granada şehrinde, erkekten çok kadının gömülü olduğu gizemli bir tarih öncesi mezarlık keşfetmesi, kadim bölgenin nüfusuna dair soru işaretleri yarattı.

Granada Üniversitesi'nden araştırmacılar, İspanya'da Panoría'nın 5600 yıllık nekropolündeki bu ayrımın, çocuklukta gömülen her erkek için 10 kız çocuğu bulunmasıyla daha da belirgin olduğunu söyledi.

Bilim insanları, Scientific Reports isimli akademik dergide yayımlanan çalışmada, "Panoría nüfusunda kadınların sayısının erkeklerin iki katı olmasıyla kadınların lehine net bir cinsiyet oranı dengesizliği görülüyor" yazdı.

Araştırmacılar, tarih öncesi toplumun kadın merkezli bir sosyal yapıya sahip olduğunu, cenaze uygulamalarınınsa temelde ana soyuna dayandığını düşünüyor.

İspanya'nın başkenti Madrid'in 400 kilometreden daha güneyinde yer alan Darro'daki nekropolde, 9'u kazılmış en az 19 mezar var.

Halihazırda 55 bin insan iskeleti kalıntısı çıkarıldı ve kalıntıların tarihi belirlenerek bu gömme işlemlerinin 5 bin 600 yıl önce gerçekleştiği ve alanın yaklaşık 4 bin 100 yıl öncesine kadar kullanıldığı ortaya çıkarıldı.

Araştırmacılar, gömülen insanların biyolojik cinsiyetini saptamak üzere tarih öncesi anıtlarda diş minesi ve DNA inceledikleri yeni bir teknik kullandı.

Araştırmacılar, sonuçların kadın definleri yönünde "bariz bir eğilim" ortaya koyduğunu ve bunun erkek definlerine kıyasla iki kat daha fazla olduğunu açığa çıkardığını söylüyor.

Arkeologlar, buradaki demografik oranın, genellikle birebir olan insan nüfusu dağılımından çok farklı olduğunu belirtiyor.

Bilim insanları, bu tür aşırı eğilimlerin genelde çatışma, savaş veya yoğun göç gibi istisnai koşullarda gözlemlendiğini söyledi.

İspanya'daki nekropolde görülen eğilim, kazı alanlarındaki tüm mezarlarda, tüm yaş gruplarında, mezarlığın kullanıldığı süre boyunca görüldü.

Bu gözlem, araştırmacıların eğilimin kalıcı bir sosyal karar olduğunu ve büyük ihtimalle savaş veya çatışmalar gibi aşırı olaylardan kaynaklanmadığını doğrulamasını sağladı.

csdvfb
Panoría mezarlığında kazı yapılan 9 mezarın drone görüntüsü (Díaz-Zorita Bonilla Marta et al., Scientific Reports (2024))

Bilim insanları, eski insanların büyük olasılıkla ana soyuna dayalı cenaze pratikleri olduğunu ve aile ilişkileriyle sosyal aidiyetin ana soyu üzerinden kurulduğunu söylüyor.

Araştırmacılar, genç erkek bireylerin, erkeklerin dış evlilik (ekzogami) diye bilinen bir uygulamayla başka akraba gruplarına katılmış olabileceğini belirtiyor.

Bilim insanları "Panoría'ya dair elde edilen sonuçlar, büyük olasılıkla ayinleri ve kültürel gelenekleri etkilemiş kadın merkezli bir sosyal yapıya işaret ediyor" yazdı.

Independent Türkçe



Ünlü yönetmen, Stranger Things'le emeklilikten nasıl döndü?

Stranger Things'in 4. sezonu, dünya çapında 140 milyon kez izlendi (Netflix)
Stranger Things'in 4. sezonu, dünya çapında 140 milyon kez izlendi (Netflix)
TT

Ünlü yönetmen, Stranger Things'le emeklilikten nasıl döndü?

Stranger Things'in 4. sezonu, dünya çapında 140 milyon kez izlendi (Netflix)
Stranger Things'in 4. sezonu, dünya çapında 140 milyon kez izlendi (Netflix)

Sinemaseverlerin favori filmlerinden Esaretin Bedeli'nin (The Shawshank Redemption) yönetmeni Frank Darabont, Stranger Things'in 5. sezonundaki birkaç bölümü yönetmenin, kendisini 11 yıl sonra emekliliğinden nasıl döndürdüğünü açıkladı.

Büyük beğeni toplayan filmleriyle defalarca prestijli ödüllere aday gösterilen Darabont, Stephen King'in 1982 tarihli eseri Esaretin Bedeli'ni (Rita Hayworth and Shawshank Redemption) beyazperdeye uyarlamıştı. 

Darabont, daha sonra diğer King uyarlamaları Yeşil Yol (The Green Mile) ve Öldüren Sis'i (The Mist) de yönetmişti. 

Darabont'un televizyon alanındaki çalışmaları arasında, pilot bölümünü geliştirdiği The Walking Dead'in ilk sezonlarındaki yönetici yapımcılık görevi de yer alıyor.

"Beni emeklilikten döndüren şey..."

Stranger Things'in 5. ve son sezonuyla birlikte 11 yıllık emekliliğinin ardından yönetmenliğe dönen Darabont, Daily Beast'e dizinin kendisini mesleğe nasıl geri getirdiğini anlattı. 

Ünlü sinemacı, hem kendisinin hem de eşinin uzun süredir dizinin hayranı olduğunu da itiraf etti.

Beni emeklilikten asıl döndüren şey, eşimin ve benim bu diziyi gerçekten sevmemiz oldu. Stranger Things'de çok fazla yürek var. Bu pozitiflik benim gerçekten karşılık verdiğim bir şey...

Darabont, Stranger Things'in ardından kalıcı olarak yönetmenliğe dönme ihtimalini de göz ardı etmedi.

Kim bilir? İşi özlemedim ama sette yaratıcı insanlarla birlikte olmayı özledim.

65 yaşındaki Darabont, en son 2013'te Jon Bernthal, Milo Ventimiglia, Neal McDonough ve Alexa Davalos'u buluşturan Emmy adayı suç dizisi Mob City'nin 4 bölümünü yönetmişti. 

Darabont'un son uzun metrajlı filmiyse, Thomas Jane ve Laurie Holden'ın başrolleri paylaştığı 2007 yapımı gerilim filmi Öldüren Sis.

Independent Türkçe, ScreenRant, Daily Beast