Sudan cüneyhindeki değer kaybı durdurulamıyor

Sudan cüneyhi, ABD doları karşısında en düşük seviyesini gördü

(AA)
(AA)
TT

Sudan cüneyhindeki değer kaybı durdurulamıyor

(AA)
(AA)

Sudan'da karaborsada bugün 1020 cüneyhe kadar yükselen dolar, bankalarda ise 590 ile 760 cüneyh arasında işlem görüyor.

Döviz sıkıntısı, yüksek enflasyon, bütçe açıkları ve dış borç nedeniyle ciddi bir mali krizle karşı karşıya olan Sudan'da cüneyh, ABD doları başta olmak üzere diğer yabancı para birimleri karşısında sürekli değer kaybı yaşıyor.

Para birimi cüneyhin dolar karşısında son iki yılda 10 kattan fazla değer kaybettiği Sudan'da hükümet, yaklaşık 7 aydır memur maaşlarını düzenli ödeyemiyor.

Sudan'da ulaşım, kira maliyetleri ve temel tüketim maddelerindeki yüksek fiyat artışları nedeniyle enflasyonun yüzde 300'leri aştığı tahmin edilirken hükümet, mart ayından bu yana enflasyon oranlarını paylaşmıyor.

İşsizlik ve yoksulluğun giderek arttığı ülkede uzmanlar, hükümetin, mali ve parasal sistemin reformu, döviz kurunun serbestleştirilmesi, vergi kaçakçılığı ve kaçakçılıkla mücadele, yerli üretim ve ihracatın teşvik edilmesi gibi hususlarda kararlı ve kapsamlı adımlar atması gerektiğini belirtiyor.

IMF, Sudan'ın kamu borcunun gayrisafi yurt içi hasılaya oranının bu yıl sonunda yüzde 151'e yükseleceğini öngörüyor.

Güney Sudan'ın 2011'de referandumla bağımsızlığını ilan etmesinin ardından petrol gelirlerinin yaklaşık yüzde 80'ini kaybeden Sudan'da, hayat pahalılığı nedeniyle artan gösteriler sonrası ordunun 11 Nisan 2019'daki müdahalesiyle rejim ve hükümet değişikliğine gidilmişti.

25 Ekim 2021'deki askeri darbenin ardından ilan edilen olağanüstü hal ile başbakanın istifa ettiği ve siyasi krizin baş gösterdiği Sudan'da, son olarak 15 Nisan 2023'te ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında iç savaş patlak vermişti.

Sudan'da 8. ayına giren iç savaş nedeniyle özellikle altın ve petrol gibi doğal kaynaklardan elde edilen ihracat gelirlerinin azalması ve özellikle akaryakıt ve gıda gibi temel malzemelerinin tedarik giderlerinin artması da kuru olumsuz etkiledi. Bu durum bütçe açığının kötüleşmesine ve döviz rezervlerinin azalmasına yol açtı.



Gazprom: Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz ihracatı durduruldu

Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)
Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)
TT

Gazprom: Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz ihracatı durduruldu

Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)
Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)

Rus enerji devi Gazprom bugün yaptığı açıklamada, transit anlaşmasının sona ermesi nedeniyle Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz ihracatının Moskova saatiyle 08:00 itibariyle durdurulduğunu duyurdu.

Bu kesinti, bir zamanlar Avrupa gaz piyasasına hâkim olan Moskova için büyük bir kayıp anlamına geliyor. Rusya'nın Avrupa'ya gaz sevkiyatının, Moskova ile Kiev arasındaki mevcut beş yıllık transit anlaşmasının sona erdiği 1 Ocak 2025 tarihinde duracağı biliniyordu.

Cnnxj
Rus enerji devi Gazprom’un logosu (Reuters)

Bu süre zarfında Avrupa ülkeleri enerji sektörlerini yeniden yapılandırarak Rus gazını ABD ve Katar gazı ile değiştirdi. Avrupa Komisyonu dün Slovakya Başbakanı Robert Fico'nun devam eden eleştirilerine cevaben Avrupa Birliği'nin (AB) Rus gazının Ukrayna üzerinden transit geçişine son vermeye hazır olduğunu bildirdi.

Yaklaşık üç yıldır Rusya ile savaş halinde olan Ukrayna, yeni yılın başında Rus gazının kendi topraklarından geçişini durdurdu. Kiev uzun zamandır bu süreyi uzatmayacağını söylüyordu. Transit moratoryumu özellikle Slovakya için sorun teşkil ediyor.

Kdkkd
 Gazprom'un Rusya'nın Amur bölgesindeki Sibirya'nın Gücü Projesi’nin Atamanskaya kompresör istasyonundaki gaz boru hatları (Reuters)

Rus gazının yaklaşık yarısı Ukrayna rotası üzerinden Avrupa'ya akarken, geri kalanı Karadeniz'in altından geçen TürkAkım boru hattı üzerinden tedarik ediliyor.

Rusya'nın süper soğutmalı sıvılaştırılmış doğal gazının (LNG) deniz yoluyla tedariki artıyor ve Avrupa bu ihracatın yaklaşık yarısını gerçekleştiriyor.

AB'nin Rusya'dan LNG alımını durdurmak gibi yakın bir planı yok. Ancak AB, Norveç, ABD ve Katar'dan artan ihracat sayesinde 2027 yılına kadar Rus gazından vazgeçmeye çalışacağını söyledi.

Pazar günü Brüksel'de Avrupa Komisyonu'na bir mektup gönderen Fico, ‘Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin Rus gazının transit geçişini durdurmaya yönelik tek taraflı kararının zımnen kabul edilmesinin yanlış ve mantıksız olduğunu ve gerilimin artmasına ve karşılıklı önlemlerin alınmasına yol açacağını’ ifade etti.

Fico'ya göre gaz transitinin kesilmesi Rusya'dan çok AB'ye zarar verecek. Fico geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya, ülkesinin buna karşılık olarak elektrik arzını kesebileceği tehdidinde bulundu.

Zelenskiy Fico'nun tehdidini ‘Kremlin'den gelen bir emir’ olarak nitelendirdi. Fico geçtiğimiz hafta Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i ziyaret etmiş ve bu ziyaret nedeniyle AB ve Ukrayna tarafından ağır bir şekilde eleştirilmişti.

Mckdk
Rusya'nın Gazprom şirketinin Suga tesisindeki basınç ölçerli bir gaz borusu (Reuters)

Avrupa Komisyonu'na göre, Rus gazının Ukrayna'dan geçmediği bir senaryo hazırlamak ve etkilenen üye ülkelere alternatif tedarik sağlamak için AB üye ülkeleriyle bir yıldan fazla bir süre irtibat halinde kalındı.

Avrupa'nın gaz altyapısı önemli bir LNG ithalat kapasitesi ile desteklendi. Enerji verimliliği önlemleri ve yenilenebilir enerjilerin yaygınlaştırılması da son yıllarda arz güvenliğinin arttırılmasına katkıda bulundu.