Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan büyük barış antlaşmaları

New York’tan gelen ABD güçleri Fransa’da savaşın bitmesini kutlarken/ İtilaf Devletleri ve Almanya’nın imzasını taşıyan belge
New York’tan gelen ABD güçleri Fransa’da savaşın bitmesini kutlarken/ İtilaf Devletleri ve Almanya’nın imzasını taşıyan belge
TT

Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan büyük barış antlaşmaları

New York’tan gelen ABD güçleri Fransa’da savaşın bitmesini kutlarken/ İtilaf Devletleri ve Almanya’nın imzasını taşıyan belge
New York’tan gelen ABD güçleri Fransa’da savaşın bitmesini kutlarken/ İtilaf Devletleri ve Almanya’nın imzasını taşıyan belge

Bolşevikler ile Orta Avrupa imparatorlukları arasındaki savaşın bitiminden önce imzalanan Brest Litovsk Barış Antlaşması’ndan Türkiye ile Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Anlaşması’na bir biriyle savaşan güçler arasında en az 16 barış anlaşması imzalandı. Dün Fransız basınında bu barış anlaşmalarıyla ilgili haberler yer aldı. Tarihin en önemli barış anlaşmalarından bazıları şöyle:

3 Mart 1918: Rusya’daki Ekim Devrimi'nden doğan genç Bolşevik Cumhuriyeti ile Orta Avrupa imparatorlukları arasında Brest Litovsk Barış Antlaşması imzaladı. Antlaşma, Doğu cephesindeki savaşları sona erdirirken, Rusya geniş topraklar kaybetti. Bu durum batı bölgelerinde Almanya'nın (özellikle Polonya, Baltık Ülkeleri ve Finlandiya) ve nüfusun yüzde 30'undan fazlasının yararına sonuçlandı.

28 Haziran 1919: Birinci Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında Versay Saray’ında, Versay Barış Antlaşması imzalandı. Danzig Koridoru (Polonya Koridoru) adı verilen düzenlemeyle Doğu Prusya ile Almanya arasında bir şerit çizilirken, savaşın patlak vermesinden sorumlu tutulan Almanya'ya ağır şartlar getirildi. Fransa’ya iade edilen Alsace-Lorraine de dahil olmak üzere topraklarının yüzde 15’ini kaybeden Almanya, aynı şekilde nüfusunun yüzde 10’unu ve tüm kolonilerini de kaybetti. Ayrıca Almanya Fransa ‘ya muazzam bir mali “tazminat” ödemek zorunda kaldı. ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından başlatılan ve ülkelerin karşılıklı rızasıyla anlaşmazlıkları çözebilmelerini sağlayan bir anlaşma ile oluşturulan Milletler Cemiyeti'nin gözetiminde Saarland kuruldu. Kendini ihanete uğramış hisseden Almanya, Versay Antlaşması'nın Nazi nefretini körükleyen “dikte”lerine karşı düşmanca bir tavır takındı.

10 Eylül 1919: İtilaf Devletleri ile Avusturya arasında imzalanan antlaşma, yedi asırlık Habsburg Hanedanlığı’nın hakimiyetine son verdi. Antlaşma sonucunda, ABD Başkanı Wilson'ın “halkların kendi kendini yönetme hakkı” ilkesi doğrultusunda 6 yeni devlet ortaya çıktı.

Bu imparatorluğun parçalanması, daha sonra birçok gerilime neden oldu. Bu gerilim, Çekoslovakya'nın yanı sıra Slovakya'daki Bohemya'da bulunan büyük bir Alman azınlığını da içine alırken, Transilvanya ve Besarabya’nın yer aldığı Romanya’yı da kapsayacak şekilde genişledi. Buna Yugoslavya güney Slavları da dahil oldu. Polonya Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet olan Galiçya’yı ve Almanya topraklarının bir kısmını ele geçirdi. Eski bir imparatorluktan geriye 83 bin kilometre karelik küçük bir Alman Avusturyası ile 92 bin kilometre karelik bir parça Macar toprağı kaldı.

27 Kasım 1919: 1915'te Almanya'nın yanında savaşa giren İttifak Devletleri ile Bulgaristan arasında imzalanan barış antlaşması, Bulgaristan’ın toraklarının bir kısmının Sırp-Hırvat-Sloven Krallığına, Yunanistan’a ve Romanya’ya verilmesini sağlayarak bölgedeki sınırların değişmesine neden oldu.

4 Haziran 1920: 31 Ekim 1918'de imzalanan Trianon Antlaşması, Avusturya'dan ayrılan Macaristan'ın topraklarının üçte ikisini kaybetmesine sebep oldu. Bunun sonucunda 3 milyon Macar, kendilerini dışarıda bulurken, çoğu Romanya'da kaldı.

10 Ağustos 1920: Osmanlı İmparatorluğu 1920’de imzalanan “Sevr” Antlaşması ile yıkıldı. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Ermenilere, Yunanlılara ve Fransızlara karşı savaşlarını sürdüren Türk milliyetçileri Sevr’e karşı çıktılar. Türkiye'nin yeni lideri Atatürk, İtilaf Devletleri’ne karşı kazandığı askeri zaferleri sayesinde, 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması'nı dayattı. Cumhuriyet rejimine geçen Türkiye, Anadolu ve boğazları korudu. Ancak tüm Arap topraklarını kaybetti. Filistin ve Mezopotamya bölgesi İngiliz Mandası'na, Suriye ve Lübnan Fransız Mandası’na girdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun sona ermesi, 1.3 milyon Yunanlının Küçük Asya'dan, yaklaşık 300 bin Türk'ün Yunanistan'dan ayrılmasıyla büyük bir demografik değişime neden oldu.



Elon Musk, 500 milyar dolarlık net servete sahip ilk kişi oldu

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)
TT

Elon Musk, 500 milyar dolarlık net servete sahip ilk kişi oldu

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)

Forbes Milyarderler Endeksi'ne göre, Tesla CEO'su Elon Musk, dün net serveti 500 milyar dolara yaklaşan tarihteki ilk kişi oldu.

Musk'ın net serveti, TSİ 15:43 itibarıyla 499,5 milyar dolara ulaştı.


Beyaz Saray: Gazze planıyla ilgili hassas görüşmeler sürüyor

Beyaz Saray sözcüsü Caroline Leavitt (Reuters)
Beyaz Saray sözcüsü Caroline Leavitt (Reuters)
TT

Beyaz Saray: Gazze planıyla ilgili hassas görüşmeler sürüyor

Beyaz Saray sözcüsü Caroline Leavitt (Reuters)
Beyaz Saray sözcüsü Caroline Leavitt (Reuters)

Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt dün yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki savaşı sona erdirme önerisiyle ilgili olarak "hassas görüşmelerin" sürdüğünü söyledi.

 Leavitt basın toplantısında, "Çok hassas görüşmelerin sürdüğünden emin olabilirsiniz, ancak buradan herhangi bir açıklama yapmak için acele etmek istemiyorum. Bunu Özel Temsilci (Steve) Witkoff ve ABD başkanına bırakacağım" dedi.

Hamas liderleri ile Katar, Mısır ve Türkiye yetkilileri arasında dün Katar'ın başkenti Doha'da uzun bir toplantı düzenlendi. Toplantıda, önerilen plan ve planda değişiklik yapma olasılığı ele alındı.

Hareketin bilgili kaynaklarına göre, Şarku'l Avsat'a konuşan Hamas heyeti, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesi, uygulanması için net garantilerin olmaması veya uygulanması için belirli bir takvimin olmaması gibi plandaki bazı noktalara itiraz etti. Heyet ayrıca hem diri hem de ölü İsrail rehinelerinin teslimi için 72 saatlik bir süre talep etti. Heyet, silah ve yönetim konularına ilişkin net ayrıntılar da talep etti.

Kaynaklar, Hamas liderliğinin üç ülkenin temsilcileriyle yaptığı toplantıda, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'i planın başarısını sağlayabilecek "adil görüşlü bir isim" olarak görmediğini vurguladığını bildirdi.

Planın 20 maddesinden biri, Trump'ın başkanlığında ve Blair gibi isimlerin katılımıyla uluslararası  "barış konseyi" gözetiminde, Filistin'de teknokrat bir geçiş yönetimi kurulmasını öngörüyor.


Kolombiya Küresel Kararlılık Filosu'nun engellenmesi nedeniyle İsrail heyetini sınır dışı etti

Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi önünde düzenlenen Filistin yanlısı gösteride protestoculara hitap ediyor (Arşiv- Reuters)
Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi önünde düzenlenen Filistin yanlısı gösteride protestoculara hitap ediyor (Arşiv- Reuters)
TT

Kolombiya Küresel Kararlılık Filosu'nun engellenmesi nedeniyle İsrail heyetini sınır dışı etti

Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi önünde düzenlenen Filistin yanlısı gösteride protestoculara hitap ediyor (Arşiv- Reuters)
Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi önünde düzenlenen Filistin yanlısı gösteride protestoculara hitap ediyor (Arşiv- Reuters)

Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro,dün yaptığı açıklamada, Gazze'ye giden bir yardım filosunun İsrail güçleri tarafından durdurulmasının ardından, ülkede kalan tüm İsrailli diplomatik personelin sınır dışı edilmesini emrettiğini duyurdu.

Kolombiyalı bir kaynağa göre, sol görüşlü cumhurbaşkanının geçen yıl İsrail ile bağlarını koparmasının ardından dört İsrailli diplomat Kolombiya'da kaldı. Petro, İsrail'in iki Kolombiyalı kadını "uluslararası sularda" gözaltına aldığını ve "derhal serbest bırakılmaları" çağrısında bulunduğunu söyledi.