İran ve İsrail arasında yeni cephe: Azerbaycan

Güvenlik, servet ve ittifak hesapları iç içe geçmiş durumda. Şarku'l Avsat’ın Güney Kafkasya’daki tarafların tutumlarına ilişkin analiz haberlerden oluşan dosyası

Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
TT

İran ve İsrail arasında yeni cephe: Azerbaycan

Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)
Azerbaycan sınırına yakın İran askeri tatbikatlarından (Reuters)

Şarku’l Avsat’a konuşan diplomatik kaynaklara göre Azerbaycan’ın, Ermenistan'a karşı Dağlık Karabağ bölgesinde kazanımlar elde ettiği zaferinin birinci yıl dönümünde, askeri tatbikatlar yarışının patlak verdiği bir dönem yaşanıyor. Bun dönemde Güney Kafkasya, İran ile İsrail arasında, kara ve denizdeki diğer cephelerin yanı sıra ‘yeni bir cephe’ haline geldi. Kaynaklar aynı zamanda güvenlik ve enerji alanında bir takım adımlar atıldığını ve çeşitli ittifaklar yapıldığını da sözlerine eklediler.
Ankara tarafından dün yapılan açıklamada, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) bugün Türkiye sınırı yakınlarındaki Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Bölgesi’nde Azerbaycan ordusuyla ortak askeri tatbikatlara başlayacağı duyuruldu.
Diplomatik kaynaklara göre Bakü, tüm taraflarla Dağlık Karabağ Savaşı’ndaki konumları temelinde ilgileniyor. Bu da savaşta kendisine büyük destek veren ülkeler olan İsrail, Pakistan ve Türkiye'ye karşı olumlu tutumunu açıklıyor.
Geçtiğimiz yıl savaşın sona ermesi için Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında yapılan anlaşması, Moskova'nın bu yeni dengede bir askeri kural oluşturmasına yönelik bir takım düzenlemelerin yapılmasıyla sonuçlandı. Bu düzenlemeler arasında Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Bölgesi arasında İran sınırlarına paralel olarak Azerbaycan'ı Türkiye’ye ve Nahçıvan Özerk Bölgesi’ni de Hazar Denizi'ne bağlayan bir koridorun açılması yer aldı.
İsrail'in Bakü'ye askeri destek sağladığını ve buna karşılık olarak Azerbaycan'daki varlığını güçlendirmek istediğini söyleyen kaynaklar, bunun da İsrail'in şuan İran sınırlarında olduğu anlamına geldiğini vurguladılar.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Tahran’da Ermenis mevkidaşı ile düzenlediği ortak basın toplantısında, İran'ın Ermenistan ile bölgedeki İsrail varlığı konusundaki endişelerini paylaştığını söylerken Bakü, Azerbaycan-İran sınırı yakınlarında üçüncü taraf güçlerin konuşlandırıldığına ilişkin iddiaların asılsız olduğunu açıkladı.
Diğer taraftan dün hem İsrail Başbakanı Naftali Bennett hem de Savunma Bakanı Benny Gantz, İran'a, Güney Kıbrıs’ta İsrailli iş insanlarına suikast girişiminde bulunulduğunu iddia ederek, buna karşılık verileceğine ve ilgililerin sorumlu tutulacağına dair açıkça tehditler savurdular. Bennett ve Gantz, Güney Kıbrıs polisinin İsrailli işadamlarına yönelik yukarıda iddia edilen suikast girişimiyle bağlantılı olarak silahlı bir adamı gözaltına alındığının duyurulmasının ardından tehdit içerikli bu açıklamalarda bulundular. Buna karşın İran’ın Lefkoşa Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, İsrail'in suçlamalarının ‘temelsiz’ olduğu belirtildi.
Şarku'l Avsat bugün İran-Azerbaycan geriliminin ve jeopolitik boyutları dosyasını açıyor.

İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz
Azerbaycan – İran gerginliği: İran'ın askeri tatbikatları ile nükleer anlaşma müzakereleri arasındaki ilişki
Askeri tatbikatlar Bakü-Tahran arasındaki gerginliği artırırken, İran basını Türkiye’yi İran’a karşı su savaşı başlatmakla suçladı
Azerbaycan, İran’ı uluslararası ve bölgesel güçlerle tehdit etti
İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz
Gerginlikler daha büyük sorunlara dönüşmemeli

 



ABD Dışişleri Bakanı, İran'ın “Grosi'nin tutuklanması ve idam edilmesi” çağrılarını kınadı

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)
TT

ABD Dışişleri Bakanı, İran'ın “Grosi'nin tutuklanması ve idam edilmesi” çağrılarını kınadı

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, dün, İran'da Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Direktörü Rafael Grossi'nin tutuklanması ve idam edilmesi yönündeki çağrıları kınadı ve bu tür çağrıların kabul edilemez olduğunu ve kınanması gerektiğini ifade etti.

Rubio, “X” platformundaki hesabında, Amerika'nın, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın İran'da yürüttüğü doğrulama çabalarını desteklediğini vurguladı ve ajansın ve genel müdürü Grossi'nin “özverili ve profesyonel” çalışmalarını övdü.

ABD Dışişleri Bakanı, İran'ı, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı çalışanlarının güvenliğini ve emniyetini sağlamaya çağırdı.

İran televizyonu dün, yargı başkanı Gulam Husseyin Ejei'nin, ajansın “bilgilerimizi düşmanlara sızdırdığını ve güvenilmez olduğunu” söylediğini aktardı.

Ejei, İsrail ile savaşta ölenlerin cenaze törenine katılırken yaptığı açıklamada, “Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı profesyonelliğe uymuyor ve halkımıza karşı çalışıyor, bu nedenle iş birliğimizi askıya almamız doğal” dedi.

Televizyon, Milletvekili Hamid Rassai'nin, iş birliğinin askıya alınmasının ardından Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı müfettişlerinin veya müdürünün ülkeye giriş yapma hakkının olmadığını söylediğini aktardı.

Parlamento Birinci Başkan Yardımcısı Hamid Rıza Babai, Grossi'nin İran'a tekrar girişine izin verilmeyeceğini vurguladı.