Suudi Arabistan ve Yunanistan, Avrupa'ya enerji sağlama yönünde çalışmalara başladı

Prens Muhammed bin Selman, Yunanistan Başbakanı ve bir dizi yetkilinin eşlik ettiği Akropolis turunda (AP)
Prens Muhammed bin Selman, Yunanistan Başbakanı ve bir dizi yetkilinin eşlik ettiği Akropolis turunda (AP)
TT

Suudi Arabistan ve Yunanistan, Avrupa'ya enerji sağlama yönünde çalışmalara başladı

Prens Muhammed bin Selman, Yunanistan Başbakanı ve bir dizi yetkilinin eşlik ettiği Akropolis turunda (AP)
Prens Muhammed bin Selman, Yunanistan Başbakanı ve bir dizi yetkilinin eşlik ettiği Akropolis turunda (AP)

Suudi Arabistan ile Yunanistan yönetimleri, yayınladıkları ortak bildiride, iki ülkenin ortak çıkarlarını temsil eden bir dizi konuda stratejik iş birliği üzerinde çalışmaya başladıklarını duyurdular. Açıklamada Elektrik ara bağlantı hattının inşası, yenilenebilir enerji kullanımıyla elektrik üretimi, üretilen bu elektriğin Yunanistan'a, oradan da Avrupa'ya ihracı, aynı zamanda düşük karbonlu, yeşil hidrojenin Avrupa'ya taşınması dahil olmak üzere enerji alanındaki stratejik iş birliğinin önemi üzerine duruldu.
Bunun yanı sıra enerji alanında imzalanan mutabakat metni ile iki ülke arasındaki elektrik hatlarının entegre edilmesi alanında ortak bir teknik ekip oluşturulmasının önemine dikkat çekildi. Bu konudaki hazırlıkların bir an önce yapılarak çalışmaların başlaması gerektiğine değinildi.
Taraflar; düşük karbonlu ekonomi yaklaşımının ve tekniklerinin uygulanması, enerji verimliliğinin sağlanması konularında aralarındaki işbirliğinin geliştirilmesi, ayrıca sektördeki yapay zeka uygulamaları ve inovasyon noktasında bilgi ve deneyim aktarımının gerçekleştirilmesi hususlarında anlaşmaya vardı.
Diğer yandan açıklamada, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Paris Anlaşması ilkelerine bağlı kalmanın önemi ve kaynaksız emisyonlara odaklanılması yoluyla iklim anlaşmaları geliştirme ve uygulamanın gerekliliğine vurguda bulunuldu.
Riyad'ın ‘Yeşil Suudi Arabistan’ ve ‘Yeşil Orta Doğu’ girişimlerini memnuniyetle karşılayan Yunanistan, bu alandaki çabalara yönelik desteğini dile getirdi. Suudi Arabistan ise Yunanistan'ın iddialı yeşil gündemini, özellikle adalardaki yeşil ekonomi girişimini memnuniyetle karşıladığını ifade etti. İki ülke, ham petrol, petrol ürünleri ve petrokimya ticareti konusunda mevcut iş birliğinin geliştirilmesi noktasında mutabık kaldı.
Suudi Veliaht Prens’in Yunanistan ziyareti sona erdiği sırada yapılan ortak açıklamada, iki ülkenin ikili kapsamlı askeri iş birliği anlaşması çerçevesinde elde edilen sonuçlara istinaden savunma ve güvenlik alanında çok boyutlu iş birliğini geliştirme konusunda mutabık kaldığına değinildi. Söz konusu ziyaret sırasında imzalanan anlaşma, her iki ülkede ve tüm bölgede güvenlik ve istikrarı artırmak amacıyla daha fazla iş birliğinde bulunma yönünde kapsamlı bir çerçeve sağlanmasını öngörüyor.

Veliaht Prens, Yunanistan Başbakanı ve bir dizi yetkiliyle Akropolis Müzesi'nde (AFP)
Açıklamada, Suudi Vizyon 2030 projesi ile ve Yunanistan’ın Ulusal İyileşme ve Dayanıklılık Planı “Yunanistan 2.0” planının hedeflerini uyumlu hale getirerek iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğini geliştirmenin önemi vurgulandı.
İki taraf, iki ülke arasında bir dizi ortak ilgi alanında yatırım entegrasyonu fırsatlarını destekleme arzularını teyit etti. Üzerinde mutabık kalınan iddialı yatırım projelerinin gerçekleştirilmesinde özel sektörün oynadığı rolün önemine atıf yapılarak yatırımları teşvik ve koruma amaçlı bir anlaşmanın imzalandığı belirtildi. Taraflar aynı zamanda iki ülkenin özel sektörü arasındaki yatırım ortaklıklarını teşvik etme ve karşılaşılabilecek zorluklara karşı çözümler sunarak ortak çalışma ve koordinasyonu geliştirme konusundaki kararlılıklarını yeniledi.
İki taraf; Suudi Arabistan-Yunanistan Ortak Komitesi'nin Mayıs 2022'de Atina'da beşinci oturumunda bir araya gelişine, Suudi-Yunan İş Konseyi'nin gerçekleştirdiği toplantının verimli sonuçlarına, aynı zamanda aynı ay Atina'da düzenlenen Suudi Arabistan-Yunanistan Yatırım Forumu'nun neticelerine dikkat çekti. Aynı zamanda Suudi ve Yunan şirketleri arasında düzenlenen toplantılara övgüde bulundu.
Taraflar arasında, enerji, yenilenebilir enerji, altyapı, turizm, deniz taşımacılığı ve lojistik, iletişim ve bilgi teknolojisi, sağlık ve gıda gibi alanlarında yaklaşık 14 milyar Suudi riyali hacminde anlaşma ve mutabakat metni imzalandı. Ayrıca Asya ve Avrupa arası veri iletimi altyapısını güçlendirme ve veri iletimi alanındaki iş birliğini geliştirmek için Ortadoğu’dan Akdeniz'e uzanan veri koridorunu sağlama adına veri kablosu proje anlaşması yapıldı. İmzalanan bu anlaşmalar taraflarca memnuniyetle karşılandı.
Sağlık alanlarında aralarındaki iş birliğini geliştirmek istediklerine değinen taraflar, çeşitli sağlık alanlarında yeni fırsatların keşfedilmesini teşvik etme arzularını dile getirdi. Aynı zamanda ortak hedeflere ulaşma yönünde iki ülke arasında kültür, turizm, eğitim, spor ve gençlik alanlarındaki işbirliği hızını artırmanın ve uluslararası barış ve güvenliği teşvik etmek için çok taraflı çalışma yapmanın önemi ifade edildi.
Suudi Arabistan, Yunanistan'ın 2025-2026 dönemi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne daimi olmayan üyelik adaylığına verdiği desteği yineledi. Ayrıca, tüm ihtilaf ve anlaşmazlıklara sürdürülebilir çözümler elde etmek için Birleşmiş Milletlerin temel ilkelerine dayanan siyasi araçların, diyaloğun önemi vurgulandı. Devletler arasındaki anlaşmazlıkların diyalog ve diplomasi yoluyla barışçıl bir şekilde çözülebileceği ifade edildi. Her türlü terörü ve şiddet eylemlerini kışkırtmayı kınadıklarını dile getiren taraflar, istikrar ve refahın korunmasının bölgesel barış ve güvenliğin sağlanması açısından bir öncelik olduğunu kaydetti. Aynı zamanda uluslararası toplumu terörizm ve radikalizmle mücadelede birlikte çalışmaya davet ettiler.
Prens Muhammed bin Selman, Yunanistan Başbakanı'nın Yunanistan'ın başkentindeki Akropolis Müzesi'nde verdiği şeref yemeğine davetliydi. Müze gezisi sırasında Veliaht Prens'e tarihi eserler hakkında bilgi verildi. İki taraf, kültürel alandaki işbirliğinde iki ülke arasında imzalanan mutabakat zaptına tanıklık etti.
Yunanistan’dan ayrılan Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu ve Başbakan Kiriakos Miçotakis'e teşekkürlerini iletti. Aynı zamanda bu ziyaretin iki ülke arasındaki ilişkilerin gücünü ve bu ilişkileri her alanda güçlendirmeye yönelik ortak arzuyu gösterdiğini söyledi. Prens Selman, “Yunan Başbakanı Miçotakis ile yaptığı görüşmelerin Suudi Arabistan ile Yunanistan arasındaki ilişkinin önemini gösterdiğini, karşılıklı iş birliğini geliştirme, iki ülkenin ve dost halklarının çıkarlarına hizmet etme arzusunu ön plana çıkardığını” vurguladı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.