Iraklı Şii şarkıcı Basim Kerbalai’nin sahabelere hakareti büyük tepki çekti

Bağdat (Şarku’l Avsat)
Bağdat (Şarku’l Avsat)
TT

Iraklı Şii şarkıcı Basim Kerbalai’nin sahabelere hakareti büyük tepki çekti

Bağdat (Şarku’l Avsat)
Bağdat (Şarku’l Avsat)

Iraklı Şii şarkıcı Basim Kerbalai’nin ‘sahabelere ağır hakaretlerde’ bulunan şiiri ülkede siyasiler ve halk nezdinde öfkeye yol açtı.
Erbain merasimlerinin yapıldığı bir dönemde gerçekleşen bu olay büyük tepkiye yol açarken, Ehl-i Beyt anısına ağıtları ile tanınan Kerbelai, fitne ve mezhepçiliği kışkırtmakla suçlandı ve yargı karşısında hesap vermesi istendi.
Milislere ve silahlı gruplara yakın bazı İran yanlısı gruplar ve şahıslar ise Kerbelai’ye destek vererek, Twitter üzerinden hashtag çalışması başlattı.
Parlamento Vakıfları Komitesi, Basim Kerbalai’nin şiirini en sert ifadelerle kınayarak, çekişme ve mezhepsel çekişmelere yol açacağı için bu eylemin hoş görülemeyeceğini vurguladı.
Komitenin açıklamasında, “İslam ulusu büyük krizler ve zorluklarla karşı karşıya ve bugün ihtiyacımız olan şey safları yakınlaştırmak, mezhepçiliği reddetmek ve mezhepsel farklılıkları kışkırtmaktan kaçınmaktır” denildi.
Komite, Şii Vakfı’na, Müslümanlar arasında mezhep farklılıklarını derinleştirme amacıyla zaman zaman meydana gelen bu tür suistimalleri durdurmak için yasal ve meşru sorumluluğu üstlenme çağrısında bulundu.
Irak federal hükümetiyle bağlantılı resmi bir organ olan Sünni Vakfı Divanı da, olayın soruşturulmasını, failin adalete teslim edilmesini ve başta sahabeler olmak üzere tüm dini sembollere sövmeyi yasaklayan fetvaların desteklenmesini talep etti.
Sünni Egemenlik İttifakı Başkanı Hamis Hançer Basim Kerbalai’nin şiirine tepki göstererek, “Millet fitnecilerin birliğimizi ve kardeşlerimizi bozmasına izin vermeyecek, tüm yetkili kurumları fitnecileri durdurmaya çağırıyoruz” diye konuştu.
Irak Fıkıh Akademisi ise, “Toplumun bileşenleri arasında bir arada yaşamanın gereklerinden biri inançlara saygıdır ve hiç kimsenin diğerlerinin inanç ve dini sembollerini ihlale hakkı yoktur” şeklinde bir açıklama yaptı.
Açıklamada, bütün Müslüman yetkililere bu seslerin karşısında durmaları, bu kötülüğü kınamaları ve sahabelere hakaret için dini ritüelleri istismar edenlerden hesap sormaları çağrısında bulunuldu.
Irak Fıkıh Akademisi ayrıca, hükümeti yasayı çiğneyen ve fitne ekenlere karşı caydırıcı tedbirler almaya çağırdı.
Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre Iraklı avukatlar İhsan Sadun Ubeyd ve Seyf Abbas Hammud dün, ‘dini bir mezhebe saldırma’ suçlaması ile Kerbelai hakkında dava açtı.
Şikayet dilekçesinde, “Bu eylem, Ceza Kanunu’nun 372. maddesi hükümlerine göre kanunen cezalandırılabilecek bir suç teşkil ediyor" denildi.
Dini azınlıkları küçümsemek, 1969 tarihli Irak Ceza Kanunu’nun 372. maddesine göre üç yıla kadar  hapis cezası ile cezalandırılıyor.   
Diyala bölgesi Sünni milletvekillerinden Raad Dahlaki ise, dini sembollere hakaret ettiği ve Resulullah’ın sahabelerine saldırdığı için Kerbalai hakkında tutuklama kararı çıkarılması ve Hüseyniye meclislerinin kurulmasının yasaklanması çağrısında bulundu.



Hizbullah'ın askeri cephaneliği, Güney Lübnan'dan çekilmesiyle birlikte azalıyor

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
TT

Hizbullah'ın askeri cephaneliği, Güney Lübnan'dan çekilmesiyle birlikte azalıyor

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)

Lübnan hükümetinin önümüzdeki salı günü ‘silahların devletin elinde toplanmasını’ onaylamak için yaptığı çağrı, uzmanların, Ekim 2023 ile Kasım 2024 arasında İsrail ile yaşanan savaşın yanı sıra İsrail'in sürekli saldırıları ve Güney Litani bölgesindeki Hizbullah tesislerinin yıkılması nedeniyle aşındığını söylediği Hizbullah’a ait askeri cephanelik hakkında sorular gündeme getirdi.

Lübnan hükümeti, Hizbullah'ın Litani Nehri'nin güneyindeki askeri mevzilerinin çoğundan çekildiğini, tesislerinin ve fırlatma merkezlerinin yüzde 90'ından fazlasının yoğun İsrail saldırılarına maruz kaldığını ve Lübnan ordusunun diğer tesisleri de yıktığını söylüyor. Bu arada Hizbullah, askeri yeteneklerini tanıtmaya ve gerektiğinde savaşı genişletme tehdidinde bulunmaya devam ediyor.

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında roketatarların önünde duran Hizbullah mensupları (AP)Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında roketatarların önünde duran Hizbullah mensupları (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan askeri uzmanlar, bu söylemin arkasında ‘Hizbullah’ın muharebe yapısındaki derin boşlukların ortaya çıktığına’ inanıyor. Uzmanlar, ‘Hizbullah'ın lojistik avantajlarını kaybettiği ve stratejik derinliğinin zedelendiği, İsrail'in gözetleme kabiliyetlerinin ise eşi benzeri görülmemiş seviyelere ulaştığı’ konusunda hemfikir.

Saha gerilemesine rağmen Hizbullah, İsrail'in derinlerine ulaşabilecek orta ve uzun menzilli füzelere sahip olduğunu vurgulamaya devam ediyor. Ancak saha gelişmeleri ciddi şüpheler uyandırıyor: Bu cephanelik halen etkili mi? Hava kontrolünün sıkı olduğu bir ortamda kullanılabilir mi?

Açıkta bulunan ve etkisiz hale getirilebilen füzeler

Uzmanların değerlendirmesine göre, bu füzeler fiilen hizmet dışı kalmış durumda. Emekli Tuğgeneral Halil el-Halu, ‘Hizbullah’ın kışkırtıcı söyleminin operasyonel kapasitesindeki büyük gerilemeyi gösterdiğini’ düşünüyor. Şarku’l Avsat’a konuşan el-Halu, “Bu tür füzeler, zaman ayarlı ekipmanlar ve sabit veya yarı sabit platformlar gerektirir; bu da onları İsrail hava gözetleme sistemleri için kolay hedefler haline getirir” dedi.

İsrail teknolojisinin üstünlüğü

El-Halu sözlerini şöyle sürdürdü: “Güney Lübnan artık fırlatma için güvenli bir ortam değil ve Bekaa Vadisi’nin kuzeyi de hassas vuruşlar aldı. Dolayısıyla, bu silahın ciddi bir saldırı görevi yerine getiremeyeceği kesinleşmiştir. Bu füzelerin bir kısmı kalmış olsa bile, yoğun hava gözetimi altında çalıştırılması, anında tespit edilmeden veya önleyici bir saldırıya maruz kalmadan ateşlenmesi imkânsız.”

İsrail hava savunma sistemi, Ağustos 2024'te İsrail'in kuzeyinde Hizbullah'a ait bir insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. (AFP)İsrail hava savunma sistemi, Ağustos 2024'te İsrail'in kuzeyinde Hizbullah'a ait bir insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. (AFP)

‘Tel Aviv'in insansız hava araçları (İHA), uydular ve biyometrik sensörlere dayanan, görsel ve termal sinyalleri analiz edebilen yapay zekâ sistemleriyle desteklenen üstün bir gözetim ağı geliştirdiğini’ belirten el-Halu, “Bu ağ, herhangi bir füze hareketi, fırlatıcıların nakliyesi veya platformların donatılması gibi adımları riskli hale getiriyor” dedi.

El-Halu, “İsrail, Demir Kubbe ile birlikte lazerle önleme teknolojilerini kullanmaya başladı. Bu da Hizbullah'ın kalan füze kapasitesinin etkinliğini azaltıyor ve silahlarını caydırıcı olmaktan çok bir yük haline getiriyor” ifadelerini kullandı.

Suriye artık güvenli bir geçit değil

Emekli Tuğgeneral Nizar Abdulkadir, Hizbullah'ın askeri gerçekliğini inkâr ettiğini ve uzun menzilli füze fırlatma tehditlerinin sahadaki gerçekliği yansıtmadığını vurguladı.

Abdulkadir, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şunları söyledi: “Hizbullah’ın füzelerini fırlatmak için Litani'nin güneyinde konuşlanmasına gerek olmadığını düşünüyordum. Bekaa'ya yönelik İsrail saldırıları bu yeteneğin ciddi şekilde kısıtlı olduğunu kanıtladı. Artık füzelerini açığa çıkmadan veya hedef alınmadan fırlatma esnekliği kalmadı.”

İsrail ordusu, kasım ayında Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'a ait tanksavar füzeler de dahil olmak üzere pek çok mühimmat ele geçirdi. (AP)İsrail ordusu, kasım ayında Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'a ait tanksavar füzeler de dahil olmak üzere pek çok mühimmat ele geçirdi. (AP)

Abdulkadir, “Suriye üzerinden kaçakçılık yolları felç oldu, kara geçişleri ve deniz limanları sıkı denetim altına alındı. Bu da füzelerin veya bunların üretim ekipmanlarının İsrail saldırılarına maruz kalmadan ülkeye sokulmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor” şeklinde konuştu.

Abdulkadir, Hizbullah'ın bugün ağır silahlarına sarılmasının ‘askeri yararından değil, siyasi sembolizminden kaynaklandığını’ düşünüyor ve “Cephaneliğin geri kalanı askeri amaçlarla kullanılmıyor, iç ve dış baskı aracı olarak kullanılıyor” diyor.

Cephanelikten geriye ne kaldı?

Birkaç gün önce İsrail Kuzey Komutanlığı'ndan gelen bir açıklama da dahil olmak üzere, birbiriyle kesişen askeri tahminler, füze cephaneliğinden geriye kalanların son savaşın patlak vermesinden önceki boyutunun yüzde 30'unu geçmediğini gösteriyor.

El-Halu, “Hizbullah artık herhangi bir saldırıyı püskürtmeyi amaçlayan yerel bir strateji kapsamında, önleyici saldırılar gerçekleştirmek yerine, hafif taşınabilir silahlar ve savunma zırhlarına karşı silahlar kullanıyor” dedi.

Caydırıcılıktan yük haline

Hizbullah’ın medyadaki söylemi değişmemiş olsa da güç dengeleri değişti. El-Halu ve Abdulkadir’e göre ‘on yıl önce Tel Aviv'i tehdit eden füze, bugün yapay zekanın merceği altında.’

Bu bağlamda el-Halu şu ifadeleri kullandı: “Hizbullah’ın Litani Nehri'nin güneyinden çekilme ve Lübnan'ın iç kesimlerinde askerî açıdan açık hale gelmesiyle birlikte saldırı başlatma kabiliyeti azaldı. Uzun menzilli füzeleri, artık bir enkaz gibidir. Ağır caydırıcı silahlara duyulan güven ise eskisi gibi bir güç kartı olmaktan çıkıp siyasi ve askeri bir yük haline geldi.”