El Halil'deki Tel er-Rumeyde mahallesi "Filistin sorunu"nu özetliyor

15 yerleşimci aile, arazi, hizmetler, ayrıcalıklar ve hatta mezarlıklar konusunda sürekli sürtüşme yaşadığı 300 Filistinli aileyle birlikte yaşıyor

(Independent Arabia)
(Independent Arabia)
TT

El Halil'deki Tel er-Rumeyde mahallesi "Filistin sorunu"nu özetliyor

(Independent Arabia)
(Independent Arabia)

Halil Musa 

Filistin-İsrail çatışmasının öyküsünü özetler nitelikte, İsrailli yerleşimciler ile El-Halil'in Eski Şehri'ne bakan Tel er-Rumeyde mahallesinin Filistinli sakinleri arasında sürtüşmenin yaşanmadığı gün neredeyse yok.

Mahallenin Filistinli sakinleri hapishaneye benzeyen bir yerde yaşıyor. İsrail ordusunun askeri kontrol noktalarını yürüyerek geçmedikçe evlerine ulaşamıyorlar.

Yerleşimciler ise yaklaşık 40 yıl önce mahalle ortasında kurulan yerleşime araçlarıyla ulaşabiliyor.

İsrail, mahalledeki Filistinlilerin topraklarına yeni evler inşa etmelerini yasaklıyor, restorasyon malzemelerinin girişine sıkı prosedürler uyguluyor ve hatta kendisi ile önceden koordinasyon sağlanmadığı sürece ambulansların girişini bile engelliyor.

Baruh ve İsa'nın hikayesi

Mahalle sakinlerinden İsa Amr, çoğu aşırıcı olan yaklaşık 15 yerleşimci ailenin, asırlık zeytin ağaçlarıyla ünlü mahallede yaşadıklarını söyledi.

Amr'a göre yerleşimciler 300'den fazla Filistinli ailenin hayatını "dayanılmaz" hale getiriyor.

Tel er-Rumeyde mahallesinde yaşayan İsrailli yerleşimciler arasında aşırılık yanlısı "Kahana" hareketinin üyesi Baruh Marzel de var.

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir'in profesörlerinden biri olarak biliniyor.

İsrail ordusu, mahalle içindeki askeri noktaların yanı sıra, mahallenin üç girişinde elektronik kapılar ve iris taraması için gelişmiş güvenlik kameralarıyla donatılmış kalıcı askeri kontrol noktaları kuruyor.

İsrail ordusu, bu engellerin "güvenliği sağlamayı ve Filistinliler ile İsrailliler arasındaki sürtüşmeyi azaltmayı" amaçladığını söylüyor.

Bu kontrol noktalarının nihai hedefinin Filistinlileri gönüllü olarak mahalledeki evlerini terk etmeye zorlamak olduğunu ifade eden Amr, şunları söyledi:

Bu önlemler Filistinlilerde güvensizlik hissine ve sosyal sorunlara yol açarken güvenlik kameraları da mahremiyetin ihlal edilmesine neden oluyor. Filistinlilerin yaklaşık yüzde 80'i ekonomik nedenlerden, alternatif olmadığından ve elektrik, su ve sağlık sigortası faturalarından muaf olmak gibi bazı imtiyazlardan dolayı mahallede kalmak zorunda kalıyor.

Amr ve Marzel arasında birçok kez sözlü tartışmalar yaşandı ve bu tartışmalar bazen yumruklu kavgalara dönüşerek İsrail mahkemelerine kadar ulaştı.

Burası kimin arazisi?

Marzel Amr'a, "Buradan Ürdün, Suudi Arabistan veya Suriye'ye gitmeniz dışında aramızda barış olmayacak. Toprağın asıl sahipleri İsrailliler" dedi.

Mahalledeki bazı zeytin ağaçlarının yaşı 3 binin üzerinde olmasına rağmen bu yılın başından bu yana 7 tanesi yerleşimciler tarafından yakıldı.

El-Halil Yeniden Yapılanma Komitesi, Tel er-Rumeyde mahallesi sakinlerine mali ve restorasyon çalışmalarında destek sağlamak için çalışıyor.

Ancak komite başkanı İmad Hamdan, "Yeniden inşa malzemelerinin getirilmesi önceden izin gerektiriyor. Komitenin çalışmasını son derece zorlaştıran zorluklar ve engeller var. İsrailli yetkililer İsrailli yerleşimcilere karşı benzeri olmayan bu önlemleri uygulamak için güvenlik nedenlerini istismar ediyor" diye konuştu.

Arkeolojik anıtlarla dolu olan Tel er-Rumeyde mahallesi, Filistin Yönetimi ile İsrail arasında 1997 yılında yapılan anlaşmaya göre H2 bölgesi içinde yer aldığından tam İsrail güvenliği ve sivil kontrolü altında.

İsrail, mahalledeki Filistinlilerin kendi topraklarında yeni evler inşa etmesini yasaklıyor (Independent Arabia)
İsrail, mahalledeki Filistinlilerin kendi topraklarında yeni evler inşa etmesini yasaklıyor (Independent Arabia)

Mahallenin eteklerinde bir Yahudi mezarlığı bulunmaktadır. Yahudiler Osmanlı'nın son döneminde Temim ed-Dari Vakfı'ndan buranın üzerinde inşa edilen arazileri kiralamışlardı ancak kira süresi 99 yıl sonra doldu.

Ancak İsrail Yüksek Mahkemesi, Yahudilerin bugüne kadar mezarlığı kullanmaya devam etmelerine izin verdi.

İsrail ordusu, 2016-2019 yılları arasında bıçaklama operasyonlarının artması nedeniyle herhangi bir Filistinlinin Tel er-Rumeyde mahallesine girmesini engelledi ve mahalle sakinlerine giriş için özel numaralar verdi. 

Mahalle sakinlerinden İmad Ebu Şemsiyye, "hizmetlerin tamamen eksikliğinden, İsrail ordusuyla önceden koordinasyon sağlanmadan ambulansların girişine izin verilmemesinden ve 250'den fazla güvenlik kamerasının yerleştirilmesinden" şikayet etti.

Şemsiyye sözlerini şöyle tamamladı:

Yerleşimcilerin saldırılarının artması nedeniyle Yahudi bayramları Filistinliler için cehenneme dönüşüyor.

Independent Arabia-Independent Türkçe



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.