Sırbistan, Kosova sınırına yığdığı birlikleri kısmen geri çekiyor

Karar, Washington'dan gelen uyarıların ardından alındı

Banjska köyünde yaşanan çatışmanın ardından Kosova'daki NATO Barış Gücü askerlerinin sayısı artırıldı (AFP)
Banjska köyünde yaşanan çatışmanın ardından Kosova'daki NATO Barış Gücü askerlerinin sayısı artırıldı (AFP)
TT

Sırbistan, Kosova sınırına yığdığı birlikleri kısmen geri çekiyor

Banjska köyünde yaşanan çatışmanın ardından Kosova'daki NATO Barış Gücü askerlerinin sayısı artırıldı (AFP)
Banjska köyünde yaşanan çatışmanın ardından Kosova'daki NATO Barış Gücü askerlerinin sayısı artırıldı (AFP)

Sırbistan yönetimi, ABD'den gelen uyarıların ardından Kosova sınırına yığdığı askeri birliklerin bir bölümünü geri çekme kararı aldı.

Konuyla ilgili dün Financial Times'a bir açıklama yapan Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, herhangi bir askeri harekatın ters tepebileceğini belirterek, "Bu neden Belgrad'ın yararına olsun. Bunu neden yapalım? Yıllardır inşa ettiğimiz pozisyonumuzu yok etmek için mi? Sırbistan savaş istemiyor" ifadelerini kullandı.

Sırbistan'ın asker çekme kararı ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Vucic'le cuma günü yaptığı telefon görüşmesinin ardından geldi.

ABD'li bakanın görüşmede, bölgedeki tansiyonun düşürülmesini talep ettiği ve Belgrad yönetiminden Kosova'yla ilişkilerini normalleştirmesini istediği ifade edilmişti.

Konuyla ilgili Beyaz Saray'dan cuma günü yapılan açıklamada da, Sırbistan'ın Kosova sınırına "benzeri görülmemiş" bir yığınak yaptığı öne sürülmüş ve Belgrad'ın birliklerini geri çekmesi talep edilmişti.

Blinken'la yaptığı telefon görüşmesine ilişkin Tanjug haber ajansına konuşan Vucic, ABD'li bakanın muhtemel yaptırımlardan bahsettiğini ifade ederken, "Ona, bir süper güç olduklarını ve istediklerini yapabileceklerini veya söyleyebileceklerini belirttim. Ama ben buna tamamen karşıyım" dedi.

Financial Times'a yaptığı açıklamada Washington'dan gelen uyarıların ölçüsüz olduğunu belirten Vucic, "Geçen yıl idari hatta 14 bin asker varken, bugünkü asker sayısı 7 bin 500 ve bunu 4 bin düşüreceğiz" diye konuştu.

Almanya'nın ABD Büyükelçisi Andreas Michaelis de cumartesi akşam yaptığı açıklamada durumu, "Avrupa'daki bir başka barut fıçısı" şeklinde tanımladı ve tehlikenin ciddiye alınması gerektiğini söyledi.

Sosyal medya hesabından bir açıklama yapan Michaelis, "Tansiyonun daha fazla artmaması için Almanya ve ABD arasında son günler ve saatlerde çok yakın işbirliği var. Sırbistan şimdi harekete geçmeli" ifadelerini kullandı.

Bölgede yaşanan gerilim 24 Eylül'de silahlı Sırp paramiliter güçlerin Kosova polisine düzenlediği saldırıyla tırmanmıştı. Banjska köyü yakınlarında gerçekleşen çatışmada bir polis memuru ve üç Sırp militan hayatını kaybetmişti.

Saldırıyı gerçekleştiren silahlı gruba, Kosova'daki Sırp azınlığı temsil eden Belgrad destekli Sırp Listesi partisinin başkan yardımcısı Milan Radoicic'in liderlik ettiği anlaşılmıştı.

Bir avukat aracılığıyla yaptığı açıklamada çatışmadaki sorumluluğunu kabul eden Radoicic, paramiliter güçlerin taşıdığı modern silahların nereden tedarik edildiğine ilişkinse bilgi vermekten kaçınmıştı.

Kosova yönetimiyse silahların Sırp ordusu tarafından tedarik edildiğini ve çatışmanın Kosova'nın kuzeyine bir askeri müdahale bahanesi yaratmak için tertiplendiğini savunuyor.

Independent Türkçe



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.