Suudi Arabistan'daki Gazze zirvesinde neler konuşulacak?

Hamas'ın yanında savaşan İslami Cihad, zirveden "bir şey beklemediklerini" bildirdi

(SPA)
(SPA)
TT

Suudi Arabistan'daki Gazze zirvesinde neler konuşulacak?

(SPA)
(SPA)

Gazze'deki savaş tüm şiddetiyle sürerken, gözler Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) bugün Suudi Arabistan'da yapılacak ortak zirvesine çevrildi. 

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, normalde ayrı düzenlenecek iki zirvenin, Gazze'deki acil durum nedeniyle birleştirildiği ifade edildi.

Açıklamada, kararın "Gazze ve Filistin topraklarında yaşanan benzeri görülmemiş gelişmelere karşı Arap ve İslam ülkelerinin ortak iradesini göstermek için alındığı" belirtildi.

Suudi analist Aziz Algaşyan zirvenin önemine dikkat çekerek, Fransız haber ajansı AFP'ye "Durum sadece İsrail ve Filistin'le ilgili değil. İsrail'in bugüne dek yaptıklarını kolaylaştıran ABD ve Batı ülkeleriyle de ilgili" dedi. 

Zirveye katılacak isimler arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad es Sani ve Irak Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid yer alıyor.

Erdoğan'ın Hamas'ı "mücahitler grubu" diye nitelemesi özellikle Batı medyasında büyük yankı uyandırmıştı (AA)
Erdoğan'ın Hamas'ı "mücahitler grubu" diye nitelemesi özellikle Batı medyasında büyük yankı uyandırmıştı (AA)

Görüşmelere İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de katılacak. Böylelikle Reisi, İran ve Suudi Arabistan'ın Çin arabuluculuğunda martta ilişkileri normalleştirme sürecine girmesinden bu yana ilk kez Riyad'ı ziyaret etmiş olacak.

AFP, Suudi Arabistan'ın "ABD'yle yakın bağları ve savaştan önce İsrail'le normalleşme süreci yürütmesi nedeniyle potansiyel saldırılara açık olduğunu" da yazdı. Haberde, Tahran yönetiminin Filistin'de Hamas'a, Lübnan'da Hizbullah'a ve Yemen'de Husi isyancılara destek verdiği hatırlatıldı.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dünkü açıklamasında "Gazze'deki savaşın kapsamının genişlemesi artık kaçınılmaz hale geldi" demişti.

Suudi Arabistan-İran arasında denge politikası

Lübnanlı gazeteci Kim Ghattas, İran ve Suudi Arabistan'ın dengeli bir pozisyonda durmaya çalıştığına dikkat çekerek, şunları söyledi: 

Suudiler henüz İsrail'le ilişkileri normalleştirmemelerinin ve İranlılarla bir iletişim kanalına sahip olmalarının, kendilerine bir miktar koruma sağlayacağını umuyor. İranlılar da Suudilerle temas halinde olmalarının ve bu kanalı tutmalarının, kendilerine biraz koruma sağlayacağını düşünüyor.

Reisi, ABD'nin İsrail'e desteğinin bölgedeki çatışmaların durdurulmasını engellediğini söylemişti (Reuters)
Reisi, ABD'nin İsrail'e desteğinin bölgedeki çatışmaların durdurulmasını engellediğini söylemişti (Reuters)

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonunun ardından, Riyad ve Tel Aviv'in Washington arabuluculuğunda yürüttüğü normalleşme süreci de askıya alınmıştı. Tahran ise başından beri süreci sertçe eleştirmişti. 

Netanyahu normalleşme sürecinden umutlu

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD'nin önde gelen televizyon kanallarından Fox News'e perşembe günü yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'la normalleşme sürecinin yeniden başlayacağını düşündüğünü söyledi.

Netanyahu, "Bence bu süreç somut bir gerçeklik kazanacak. Koşullar elverişli hale gelecek. Hatta biz savaştan zaferle çıktığımızda tüm koşullar olgunlaşmış olacak" dedi.

İsrail lideri, açıklamasında "savaşın sandığından daha uzun sürdüğünü" de itiraf etti.

Riyad merkezli İngilizce yayın yapan haber sitesi Arab News'deki analizde, Suudi Arabistan yönetiminin savaşın başından beri ateşkes talebinde bulunduğuna işaret edildi. 

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, dün Riyad'da ilk kez düzenlenen Suudi Arabistan-Afrika Zirvesi'nde yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: 

Gazze Şeridi'ndeki askeri saldırıyı, sivillerin hedef alınmasını ve işgalci İsrail yönetiminin uluslararası hukuku sürekli ihlal etmesini kınıyoruz.

Suriye'deki iç savaşın ardından Arap Ligi'nden çıkarılan Esad yönetimi, bu yıl mayısta birliğe tekrar kabul edilmişti (Reuters)
Suriye'deki iç savaşın ardından Arap Ligi'nden çıkarılan Esad yönetimi, bu yıl mayısta birliğe tekrar kabul edilmişti (Reuters)

Tel Aviv yönetiminin yanaşmadığı ateşkes seçeneğiyle ilgili zirveden somut bir sonuç çıkıp çıkmayacağıysa merak konusu. 

İzzeddin Kassam Tugayları'nın yanında savaşan Filistin İslami Cihad Örgütü'nün genel sekreter yardımcısı Muhammed Hindi, görüşmelerden "bir şey beklemediklerini" söyledi. 

Hindi, dünkü açıklamasında Arap liderleri geç kalmakla eleştirerek, şunları söyledi: 

Bu tür toplantılara bel bağlamıyoruz çünkü sonuçlarını uzun yıllar boyunca gördük. Bu konferansın savaşın 36. gününde yapılması da nasıl sonuçlanacağına dair fikir veriyor.

İsrail, Hamas'ın saldırılarına Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt vermişti.

Filistin Sağlık Bakanlığı'nın paylaştığı rakamlara göre, İsrail ordusunun bombardımanlarında Gazze'de 4 bin 506'sı çocuk, 3 bin 27'si de kadın 11 bin 78 kişi öldürülürken, yaralananların sayısıysa 27 bin 490'a yükseldi. 

İsrail ise Gazze'den düzenlenen saldırılarda 354'ü asker en az 1200 kişinin öldürüldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını duyurdu.

Independent Türkçe



Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
TT

Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)

Suudi Arabistan kendisini Ortadoğu'da küresel bir havacılık merkezi olarak konumlandırmaya çalışırken, 2024 Hava Taşımacılığı İstatistikleri Bülteni, Krallığın havalimanlarını kullanan yolcu trafiğinde kayda değer bir büyüme olduğunu ve toplam yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 15'lik artışla 128 milyonu aştığını ortaya koydu.

Vizyon 2030'un başlatılmasından bu yana Suudi Arabistan, Ulusal Havacılık Stratejisi, Hava Bağlantı Programı ve operasyonel verimlilik elde etmek için havalimanlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması yoluyla havacılık sektörünü geliştirme çabalarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan 2030 yılına kadar 29 havalimanı aracılığıyla dünya çapında 250 noktaya bağlanmayı, yolcu sayısını yılda 330 milyona çıkarmayı ve havayolu kargo taşımacılığı kapasitesini 4,5 milyon tona yükseltmeyi hedefliyor.

Hava Bağlantı Programı, 12 yeni yabancı havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a doğrudan seferler düzenlemesini sağladı ve 18 yeni şehir üzerinden 60'tan fazla yeni hava rotası açtı. Geliştirme projeleri arasında el-Ahsa Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ve Taif Uluslararası Havalimanı'nda yeni ek uluslararası terminalin açılışı yer alıyor.

İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından dün yayınlanan bülten, uluslararası uçuşlarda yolcu sayısının yüzde 14 artışla 69 milyona ulaştığını, iç hatlarda ise yüzde 16 artışla 59 milyon yolcu kaydedildiğini gösterdi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı yolcu sayısı bakımından Suudi havalimanları listesinin başında yer alarak yaklaşık 49 milyon yolcu ağırladı ve yüzde 14'lük bir büyüme kaydetti. Kral Halid Uluslararası Havalimanı yüzde 18 artışla 37,6 milyon yolcuyla ikinci sırada yer alırken, onu yüzde 15 artışla 12,8 milyon yolcuyla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı izledi.

Havalimanı kapasitesi

Suudi Arabistan'daki tüm havalimanlarının 2024 yılı için toplam kapasitesi 126 milyon yolcu. 2023 yılına göre yüzde 11'lik bir artışla yılda 50 milyon yolcu kapasitesine sahip olan Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'nın fiili kullanım oranı yüzde 98. Bunu, yüzde 5 artış ve yüzde 96'lık kullanım oranıyla yılda 39 milyon yolcu kapasitesine sahip Kral Halid Uluslararası Havalimanı izledi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı aynı zamanda bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 369 seferle en fazla dış hat seferine sahip havalimanı olurken, onu yüzde 5 artışla 272 seferle Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı, yüzde 6 düşüşle 165 seferle Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve yüzde 8 düşüşle 85 seferle Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Günlük ortalama yolcu sayısı uluslararası uçuşlarda 189 bine, iç hat uçuşlarında ise 162 bine ulaştı.

İç hat uçuşlarının sayısı yüzde 12 artışla 474 bine ulaşırken, dış hat uçuşlarının sayısı yüzde 10 artışla 431 bine çıktı.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı 290 bin uçuşla uçuş sayısı bakımından havalimanları listesinin başında yer alırken, onu 274 bin uçuşla Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve 105 bin uçuşla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Uluslararası uçuşlar

İstatistikler, günlük ortalama iç hat uçuş sayısının bin 295'e, günlük ortalama uluslararası uçuş sayısının ise bin 178'e ulaştığını gösterdi. Suudi Arabistan’ın hava bağlantı endeksi 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 16'lık bir büyümeye tanık oldu. Suudi havayolu şirketlerinin iç hat uçuş sayısı 2024 yılında 412 bine ulaşırken, bu sayı yabancı şirketler için bin 584 ve genel havacılık için 60 bin oldu.

Uluslararası uçuşlarda ise Suudi havayolları 152 bin uçuş gerçekleştirirken, yabancı havayolları 266 bin uçuş, genel havacılık ise 13 bin uçuş gerçekleştirdi.

Yolcu düzeyinde, iç hat uçuşlarındaki yolcu sayısı Suudi şirketler aracılığıyla 58 milyona, yabancı şirketler aracılığıyla 49 bin yolcuya ve genel havacılık aracılığıyla 1,1 milyon yolcuya ulaştı. Uluslararası uçuşlardaki yolcu sayısı Suudi şirketler için 28 milyon, yabancı şirketler için 41 milyon ve genel havacılık için 80 bin yolcuya ulaştı.

Havayolu kargo taşımacılığı

Havayolu kargo taşımacılığı sektöründe, 2024 yılı boyunca toplam kargo hacmi 1,2 milyon tona ulaşarak 2023 yılına kıyasla yüzde 34'lük bir büyüme kaydetti. Mart ayı toplam 123 bin ton ile kargo hacmi açısından en yüksek ay oldu. Bu hacim 64 bin tonluk giden kargo, 720 bin tonluk gelen kargo ve 407 bin tonluk transit kargo arasında dağıldı.

Veriler ayrıca Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren uçak sayısının 2024 yılında 361'e ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 11'lik bir büyüme kaydettiğini gösterdi. Ticari uçak filosu, 250'den fazla koltuk kapasitesine sahip 97 uçak da dâhil olmak üzere yüzde 12'lik artışla 258 uçakla zirvede yer alırken, genel havacılık uçaklarının sayısı yüzde 7'lik artışla 103 uçağa ulaştı.

Al Sarh Turizm'in kurucusu ve ortağı Muheydib el-Muheydib, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada bu büyümeyi, hava bağlantısını geliştirmeyi ve uluslararası destinasyonların sayısını artırmayı amaçlayan Ulusal Havacılık Stratejisi'nin başlatılması, uçak filosunda bir önceki yıla göre yüzde 11'lik büyüme, iyileştirilmiş havaalanı altyapısı, koronavirüs pandemisinin ardından seyahat sektörünün toparlanması ve Suudi Arabistan'ın bir dizi uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapması gibi çeşitli temel faktörlere bağladı.