Son iki haftadır, Amerika Birleşik Devletleri, Başkan Donald Trump'ın üç gün boyunca ortadan kaybolmasının ardından onun hayatıyla meşguldü. Zira Washington’a üç gün boyunca sessizlik hakim oldu; konuşmalar yoktu, gece yarısı aramaları yoktu, sabahki öfke nöbetleri yoktu. Sonra Trump tekrar ortaya çıktı, ancak ortadan kaybolması veya saklanması ülke genelinde ve ötesinde geniş bir yankı bıraktı.
Başkan Trump, bilhassa Truth Social hesabından yaptığı ve “kimsenin yaklaşan şeyi durduramayacağını” belirttiği dikkat çekici yorumunun ardından, kendisi ile ilgili korkuları daha da derinleştirdi. Ancak Amerikalıları daha derinden endişelendiren, yardımcısı J.D. Vance'in ortadan kaybolmasının ikinci gününde, ünlü USA Today gazetesine verdiği ve tuhaf ifadeler içeren röportajdı.
J.D.Vance, öncelikle Başkan’ın inanılmaz derecede sağlıklı ve olağanüstü bir çalışma enerjisi olduğunu, geceleri en son telefon görüşmesi yapan kişi ve sabahları uyanıp işe başlayan ilk kişi olduğunu vurguladı. Bu açıklamalar, özellikle Trump'ın vücudunda görülen şişlikler ve morluklar sebebiyle Amerikan halkını rahatlatmadı. Beyaz Saray tarafından geçen temmuz ayında resmen duyurulan “kronik venöz yetmezlik” nedeniyle Trump’ın özellikle de ayak bileklerinin şişmiş olması ve ayaklarının bükülmesi, rahatsız edici bir durumu yansıtıyordu.
Ancak Vance'in sözleri kaygıları daha da güçlendirdi. Zira kendisi şunu söyledi: “Evet, Tanrı korusun, korkunç bir trajedi yaşanabilir ama Amerika Birleşik Devletleri Başkanı'nın sağlıklı olduğundan ve görev süresinin geri kalanını Amerikan halkı için büyük işler başararak tamamlayacağından eminim.”
Bu noktaya kadar, korkunç trajedi ifadesinin bir abartı veya metafor olduğunu düşünebilirdik, ancak “Hillbilly Elegy” yazarının böyle bir hata yapması zor.
ABD'nin geleceği ve özellikle J.D. Vance'e biçilen rol konusundaki korkuları derinleştiren husus, “Korkunç bir trajedi yaşanırsa, son 200 gün içinde aldığım eğitimden daha iyi bir işbaşı eğitimi düşünemiyorum” deme konusundaki ısrarıydı.
Burada, açıklamaları çok farklı bir yere evrilmiş görünüyor. Adam, Başkan Trump'ın yokluğunda Amerikan başkanlığı görevini üstlenme vizyonunu neredeyse dile getiriyor ve kendini başkomutanlık görevini üstlenmeye hazır görüyor.
Bu muğlak ve ürkütücü derecede kışkırtıcı ifadeleri nasıl okuyabiliriz?
Bunun için belki de önce biraz geriye dönüp, Washington'daki Heritage Merkezi'nin, yani ABD'nin neo-muhafazakâr zihniyetinin, gizlilik çerçevesinde kalan bir rol oynadığı, alışılmadık kaldıraçlar aracılığıyla başkan yardımcılığı görevine seçilen genç adam için açılan yolu dikkatlice ve net bir şekilde düşünmeliyiz. Buna ilave olarak, genç adam, Opus Dei olarak bilinen, liberal olmayan eğilimlere sahip dini grupla bağlantılı dogmatik bir geçmişe de sahip.
Aslında, Amerikan meselelerini yakından takip eden birçok güvenilir gözlemci, Vance'i, yasaları ve Anayasa'yı ihlal etmeden, ABD içinde iktidara yumuşak ve demokratik bir şekilde el koyma arayışında olan sağcı bir operasyonel kol olarak görüyor.
Vance'in 5 Temmuz'da San Diego'daki Claremont Enstitüsü'nde “Yılın Seçkin Adamı Ödülü”ne layık görüldüğü onurlandırma töreninde yaptığı konuşmayı takip edebilenler, farklı bir ABD vizyonu dinlediler; toprak ve kandan oluşan, Abraham Lincoln'ün adalet ve eşitlik vizyonuyla çelişen ve ondan uzaklaşan bir ABD. Sosyal Darwinizm fikrine benzer şekilde, seçici ve belirli elitleri kutuplaştıran bir ABD.
Vance'in o akşam ve belki de daha önce, tam anlamıyla en çalışkan öğrencilerinden sayıldığı neo-muhafazakar sağ düşünürlerin daha önce yazdıklarına çok benzer bir şekilde kendi siyasi stratejisini formüle ettiğinden emin olabilir miyiz?
J.D. Vance ayrıca bazılarının tek hamlede demokratik ABD'ye çökme yolunda ilerlediğini düşündüğü, yeni Amerikan teknoloji elitinin de yörüngesinde yer alıyor.
J.D. Vance'in korkunç trajedi hakkındaki sözlerinin nasıl yorumlandığına dönersek, destekçileri bunların Amerikan siyasi gerçekliğine masum bir gönderme olduğunu söylediler. Ancak eleştirmenleri, perde arkasında hızla neler olup bittiğini bildiğini iddia ettiler. Washington'da Başkan etrafında yaşanan son kargaşanın, Amerikan gemisinin geçen ocak ayından bu yana yönetilme biçiminden memnun olmayan Amerikan derin devletinin arkasında olduğu felaketler ve eğilimlerden kaynaklanıyor olabileceği belirtiliyor.
İnternette ise herkes korkunç trajedinin, J.D. Vance'in başkanlığa çok yakın olduğu anlamına geldiğini varsaydı.
