Bülent Şahin Erdeğer
TT

Helalleşme Toplumsal Sözleşme’nin başlangıcı olmalı

Öncelikle sosyolojik tanımları detaylı ve doğru biçimde yapmalıyız.
Kim kiminle helalleşmeli, helalleşiyor?
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun helalleşme mesajı gündeme gelmişken kim adına konuşuyordu Kılıçdaroğlu?
Muhalefetin oy oranı artarken ana muhalefet partisi olarak yüzde 25’e takılıp kalan CHP’nin bu tutukluğu aşmaya yönelik adım atması elbette anlaşılabilir.
“Yeni CHP” “Eski CHP” ile yüzleşebilirse gerçekten Helalleşebilir
Öte yandan CHP’nin yüzde 25’inin içinde kemikleşmiş Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan gibi ancak faşizm ile tanımlanabilecek zihniyete sahip bir klik de mevcut. Kılıçdaroğlu ise tam da helalleşmeye yol açacak zihniyetin kendisiyle yüzleşebilirse helalleşme adımı da retorikten öteye geçip gerçekçi olabilir.
Peki helalleşmeyi planladığı muhafazakarlar tanımlaması ne kadar gerçekçi? Bu tip genellemeci ve flu tanımlar sosyolojik açıdan yanıltıcı da oluyor. Muhafazakar seçmen olarak yuvarlanan tanım yetersiz, muğlak ve yanıltıcı bir genelleşmeyi ifade etmekte.
Sağcı-Muhafazakar Sekülerler
Bu kesim DP-AP-DYP/ANAP-AK Parti çizgisini takip eden bir kitleyi ifade ediyor. Laiklik hassasiyetleri var. Daha fazla MHP ve İYİ Parti’ye yakın hissediyorlar kendilerini. Daha çok Kemalizmle değil CHP ile İnönü çizgisi ve solculukla sorunları var.
Sağcı-Muhafazakar Dindarlar
DP - MNP - MSP - RP- FP - AK Parti çizgisini takip eden kitle. Dindarlığı yaşam tarzı olarak benimsemekle birlikte siyasi bakışları sağcılık kapsamında kalan milliyetçi tonu olan bir kesim. Daha fazla SP, YRP’ye yakınlar. Tarikatlar ve Kürt Dindarlar genellikle bu kesimin içinde.
İslamcılar
MNP-RP-FP-AK Parti çizgisini takip eden kitle. Milliyetçi olmayan hem sosyal demokratlara hem liberallere yakın daha ideolojik bir kesim. AK Parti tarafından kimlik politikaları üzerinden domine ediliyorlar. SP, Gelecek ve Hüdapar’a daha yakınlar.
Muhafazakar seçmenin CHP ile ilgili kaygıları neler?
En baş kaygı Kimlik kaygısı. CHP’ye yönelik bir tanımlama sorunu yaşanıyor. CHP dendiğinde 1923’ten bu yana rejimin tüm olumsuz uygulamaları partiye mal ediliyor. Çünkü iktidarda olmasa da CHP rejimin kendisini temsil ediyor. Oysa farklı tarihsel dönemlerde farklı iktidarlardaki icraatların tümünün CHP’ye mal edilmemesi gerektiği anlatılmalı. Hangi CHP sorusu sorulmalı.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun helalleşme mesajı nasıl karşılandı?
Kuşku ve güvensizlik ile karşılandı. Neden?
1. Sebep: CHP’nin geçmişindeki başarısızlıklar
2. Sebep: AK Parti’nin açılım sürecindeki başarısızlığın doğurduğu toplumsal hayal kırıklığı
3. Sebep Kimlikçi ve kutuplaştırıcı propaganda etkisi
Saha analizi:
Sağcı-Muhafazakar Sekülerler kimlik eksenli değil ekonomi ve milliyetçilik eksenli bir bakışa sahipken Sağcı-Muhafazakar Dindarlarda bu durum yaşam tarzı, şekiller ve sembollere yönelik hassasiyete kayıyor ve ekonomi öncelik olmaktan uzaklaşıyor. İslamcılar ise ülke gündemini genel olarak Kimlikçilik ekseninde okuyor ve tavırlarını Kimlikçi dil ve söylemşer üzerinden belirliyor. Nüfus olarak az da olsalar İslamcılar özgül ağırlıkları ile diğer iki kesimin gündemini belirlemeye nüfuz sağlamaya çalışıyor. Bununla beraber Pelikan yapılanması gibi klikler de Sağcı-Muhafazakar Seküler dil ile İslamcıları dengeliyor, çoğu zaman da İslamcıları iktidarda elenmesi gereken bir rakip olarak görüyor.
Öte yandan Bu iç çatışma ve kategoriler ise Y ve Z kuşağına doğru inildikçe anlamsızlaşıyor.