Hem övülen hem de eleştirilen Gorbaçov

Birçok önde gelen Rus milliyetçinin görüşüne göre Sovyetler Birliği'nin yıkılmasına sebep olan son lideri, aynı zamanda Batılı liderlerin düşüncesine göre Batı’nın ve uluslararası barışın dostu sayılan Mihail Gorbaçov, 91 yaşında vefat etti.
Uzun yıllardır siyasi sahnede var olmasa da tartışmalı bir şahsiyetti. Ancak Sovyetler Birliği denilen Rus sosyalist devinin çöküş anı, Berlin Duvarı'nın çöküşü ve Doğu Bloku’nun yenilgiye uğratıldığı an, Gorbaçov'un yoluna taş koyan andır.
Öyle ki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2021'de söz konusu anın Rusya için 20’inci yüzyılda meydana gelen en tehlikeli şey olduğunu söylemişti.
Gorbaçov'un şahsiyeti üzerinde dönen bu tartışma, vefatının ardından yapılan yorumlara ve tutumlara da yansıdı.
Kremlin daha önce, Putin'in Gorbaçov'un vefatından duyduğu üzüntüyü dile getirdiğini açıklamıştı. Ancak Putin’in Gorbaçov'un cenaze törenine katılmayacağı açıklandı!
Putin daha önce Gorbaçov'un tarihsel politikalarını eleştirmiş, Gorbaçov de Putin’i tiranlıkla suçlamış, Ukrayna savaşına tepkiyle yaklaşmıştı. Gorbaçov başka açılardan ise Putin’den övgü ile bahsetmiş, onu Rus devleti ve çıkarlarının destekçisi olarak görmüştü.
Sovyet şatosunu yerle bir eden (ideolojik değil ulusal nedenlerle Putin için üzücü bir husus) Gorbaçov’u öven Batı tutumlarını, özellikle Ukrayna ile Rusya’nın çatışma içerisinde olduğu bu dönemde gözden geçirmemize gerek yok.
Önemli olan Rusya’daki imajı
Gorbaçov’un oldukça karmaşık, çok yönlü, çoğu zaman ise çelişkili bir kişilik olduğunu söyleyen Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, aynı zamanda “Ancak bu bizim tarihimizin bir parçası” ifadelerini kullandı.
Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narışkin ise “Gorbaçov, uygun yanıtı bulamadığı birçok dış ve iç sıkıntı ile karşılaştı. Hesabı Rabbine” ifadelerini kullandı.
Hükümete bağlı Novosti, bu yorumu politikacıların Gorbaçov’un çizdiği tarihten ders alması, vatana bağlılıklarını göstermesi gereği ile ilişkilendirdi.
Gorbaçov hakında olumlu görüşlerini belirtenler de var. Bunlardan biri de Gorbaçov'a teşekkürlerini sunan ünlü Rus gazeteci Vladimir Pozner. Pozner, Gorbaçov sayesinde artık ifade özgürlüğünün olduğunu, insanların özgürleştiğini vurguladı.
Gorbaçov hakkında söylenen veya söylenecek her şey, büyük tarihi olaylara ilişkin kanıt teşkil ediyor. Sovyetler Birliği'nin en az 30 yıl önceki çöküşü gibi, tarihte her zaman varlığını koruyacak olan, estirdiği rüzgarların hissedileceği tarihi olaylara...