Vahdettin İnce

Şark’ta gece bastırınca kendinizi bir eski devir masalının tam ortasında bulabilirsiniz. Van gölü havalisinde geçirdiğimiz birkaç günlük geziden sonra Çaldıran ovasındaki kız kardeşimin köyüne vardığımız zaman artık geceydi. Arabadan henüz inmiştik ki biraz ötedeki evden bir gürültü koptu…

Şark seyahatimizde yolumuz Bingöl’e düştü. Öğlen sularıydı. Şehrin girişinde bahçeli bir lokantada meşhur Bingöl kavurması ısmarladık. Genelde şarkta, özelde Bingöl’de garsonlar alabildiğine kibardırlar. Bölgenin kendine özgü Türkçe-Kürtçe hitap şekli bilmeyenlere kaba gelebilir, ancak bölgenin…

Bir dostum ilk kitabım “Kürdinsan”ı okumuş ve “sen bir ağıt yazmışsın” demişti. Gerçekten o kitapta adına “Kürt sorunu” dedikleri hadiselerin sıradan insanlar üzerinde bıraktığı etkilere dikkat çekmek istemiştim. Kitabın içeriği ağlayan, ağıt yakan, gözü yaşlı bir coğrafyaya dair yaşanmış…

Bizim köy bir alem. Evrenselin merkezi İstanbul’da hangi global kriz çıksa mutlaka çözümünü bizim köyde bulurum. Neticede Kürtçede globala grover denir. Mübarek köy değil medinetu’l fazıla. İddia ediyorum, eğer bizim köylüler Kürtçe değil Almanca konuşsalardı şimdi medeniyet mimarları, felsefe…

Son şark seyahatimde bir gün Erciş’in büyük camiinde öğlen namazını eda ettikten sonra etrafı izlemeye koyuldum. Girene çıkana bakıyordum. Tanıdık simalardan birini görürüm ümidiyle. Nafile cemaat aşina değildi bana, ben de onlara tanıdık gelmiyordum zahir. Zaten Cami de eski Camii kebir değildi…

Medreseleriyle ünlü bir ilçemizi ziyaret ettik son şark seyahatimizde. İlçenin girişinde çok katlı büyük bir binanın bahçesinde ellerinde kitaplarıyla bir yandan okuyan bir yandan da ileri geri yürüyen talebeleri seyrettim arabanın camından. Ta elli yıl öncesine gittim. Biz de bizim köydeki…

Bütün varlıklar birbirlerine bağlıdır, yan yanadır, iç içedir, uzak yakın komşudur, birbirinin etkisinde kalır. Yine de aralarında bir engel, bir berzah vardır, evrensel düzeni bozacak şekilde karışmazlar. Bunu sağlayan da tabiattaki fenomenlerin bir yandan birbirlerini çekerken bir yandan da…

Hayat gibi insan da dinamiktir. Yine tıpkı hayat gibi değişmezleri (sabite) ve değişkenleri (mütegayire) vardır insanın da. Hayatı ve insanı yaratan Allah onları kendi başlarına bırakmamış, sabite ve değişkenlerini doğru bir çizgide yönlendirecek din göndermiştir. Din hayatın ve insanın değişmezini…

Medeniyet insanın eşyaya yapıcı (ıslah) müdahalesinin neticesidir. İnsanın eşyaya müdahalesinin örgütlü şekli de devlettir. Devlet, bireylerin yapamadıkları, yapamayacakları müdahaleyi üstlensin ve eşyaya, varlığa, hayata ve insana verimli bir yön tayin etsin diye icat edilmiş bir organizasyondur…

İstanbul’dan kalkan otobüs Van’a gidinceye kadar sadece irili ufaklı şehirlerden geçmez; beni iç dünyamda duygudan duyguya, hatıradan hatıraya da uğratır. Her seferinde bu yoğun “duygu durum değişimini” yaşarım. Bazı şehirler benim için duyguların, hatıraların nöbet değişim yerleridir adeta. Mesela…