Velid Haduri
Enerji konusunda uzman, Iraklı yazar
TT

Suudi Arabistan, petrol üretim kapasitesini artıracak

Geçen hafta, Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, Suudi Arabistan’ın mevcut petrol üretim kapasitesini günde yaklaşık 12 milyon varilden 2026'nın sonu ve 2027'nin başına kadar günde 13,3-13,4 milyon varile çıkarmayı planladığını duyurdu. Prens Abdulaziz bin Selman, artışın Kuveyt ile Suudi Arabistan arasında (bölünmüş) Tarafsız Bölge'deki üretim kapasitesini artırma çalışmalarının tamamlanmasıyla birlikte gerçekleşeceğini de sözlerine ekledi.
Bu açıklamanın verdiği mesaj, küresel petrol endüstrisindeki üç önemli hususa işaret ediyor:
Birincisi; Suudi Arabistan’ın, sıfır emisyon için 2050 tarihinin belirlenmesine rağmen petrolün geleceğine olan güvenini, petrol sahalarının keşfine ve geliştirilmesine yatırım yapma isteğini teyit ediyor. Bu mesaj, Suudi Arabistan'ın döngü ekonomisini yani petrol üretimi sırasında salınan karbondioksiti yakalama ve depolama politikasını benimseyeceğine dair duyurduğu projelerle ilgili önceki açıklamalarıyla destekleniyor. Diğer bir deyimle, bu yeşil petrolü gelecekteki sıfır emisyon yasa ve yönetmeliklerine göre pazarlamak için açık bir alan olacak.
Dahası Saudi Aramco, daha önce 200 trilyon fit küp kaya gazı rezervi bulundurduğu tahmin edilen dev el-Cafura doğal gaz sahasının geliştirildiğini de açıklamıştı. Sahada doğal gaz üretiminin 2024 yılı sonuna kadar başlaması ve 2030 yılına kadar günde yaklaşık 2 milyar fit küp üretim oranına ulaşılması bekleniyor. Bu sahada üretim, Suudi Arabistan'ın ülke ekonomisini çeşitlendirme planlarının bir parçası, zira sahanın, geleceğin önemli düşük karbonlu yakıt kaynakları grubu arasında yer alan mavi hidrojen üretiminde önemli bir rol oynayacağı düşünülüyor.
ABD, Rusya, İngiltere, Çin, Norveç, BAE dahil olmak üzere diğer üretici ülkelerin de, henüz araştırma ve geliştirme safhasında olmasına rağmen, 2050 sonrası aşamaya hazırlık olarak karbon yakalama ve depolama projelerini benimsediğini belirtmekte fayda var. Sıfır emisyonlu petrol üretme başarısı ve büyük petrol rezervlerinin mevcudiyeti göz önüne alındığında, 2050 yılından sonra on yıllar boyunca sıfır emisyon kriterine göre petrol üretme ve tüketmeyi sürdürme taahhüdü, halen yeraltında olan milyonlarca varil petrol rezervlerine sürekli yatırım yapmaya olanak tanıyacak. Bu da, dünyaya sürdürülebilir enerjilerin yanı sıra çevre dostu hidrokarbon enerji kaynakları temin etmeye yardımcı olacak.
İkincisi, Suudi Arabistan’ın üretim kapasitesinde artışın devam edeceği duyurusu, ABD Senatosu Hukuk Komitesi tarafından kabul edilen, ardından Senato tarafından onaylanan, şimdi ABD Başkanı’nın onayını bekleyen ve OPEC+ ülkelerini arzı azaltarak fiyatları artırmaya çalışmakla suçlayan Petrol Üreten ve İhraç Eden Kartellere Hayır (NOPEC) Yasası’na verilen en iyi yanıt. Suudi Arabistan'ın 2026 yılı sonu ve 2027 yılı başına kadar üretim kapasitesini günlük 13,3-13,4 milyon varile çıkaracağını detaylı olarak açıklaması, Suudi Arabistan için üretim kapasitesini rekor oranlara yükseltmek anlamına geliyor. Tahminlerin güvenilirliğini teyit etmek adına söz konusu artış için belirli bir zaman belirlendi ve en önemlisi bu amaçla yatırım yapılacak ve geliştirilecek sahalar açıklandı. Bunların hepsi Suudi Arabistan’ın petrol politikasının sorumluluğunu ve güvenilirliğini artıran bilgiler.
Üçüncüsü, dünyanın en büyük üretici ülkesi olan Suudi Arabistan, petrol piyasalarına ve şirketlere üretim kapasitesi konusunda güvence vermek için gelecekte üretim kapasitesindeki artışın boyutunu ve kaynağını açıklama politikasını uyguluyor. Bu bilgilerin yayınlanmasına, güvenilirliği sağlamak için üretim oranları, tüketimin kapsamı ve aylık ihracat gibi diğer bilgilerin açıklanması eşlik ediyor. Sürekli şeffaf bir şekilde açıklanmalarının Suudi Arabistan’ın petrol üretimi ile ilgili diğer rakamlarına da yansıması olduğundan, bu rakamların tümü, entegre bir istatistik sistemi oluşturuyor. Bu güvenilirlik, küresel piyasaların istikrarı açısından en büyük petrol üreticisi ülke, OPEC ve OPEC + grubunda önemli bir aktör olan Suudi Arabistan için önemli bir pozitif faktör sağlıyor.
Bunun yanında, merkezi Riyad'da bulunan en büyük küresel enerji topluluğunun da üyesi olduğu Dünya Ekonomik Forumu önemli bir rol oynuyor. Söz konusu topluluk, tüm OPEC ülkeleri ile diğer üretici ülkelerin yanı sıra Uluslararası Enerji Ajansı'na üye ülkeler ve diğer tüketici ülkeleri içeriyor. Bu büyük küresel topluluk özellikle Dünya Ekonomik Forumu tarafından yönetilen JODI platformu aracılığıyla diyaloğu ve bilgi toplamayı amaçlıyor. Üye ülkeler bu platforma üretim, ihracat ve iç tüketim oranları hakkında aylık bilgiler gönderiyorlar. Forumun web sitesinde bulunan bu bilgiler, küresel petrol ticaretiyle ilgili bilgilerde büyük oranda şeffaflık ve güvenilirlik sağladı. Bu da, yukarıda bahsi geçen oranlarla ilgili daha önce piyasalarda hüküm süren kafa karışıklığı ve keşmekeşi durdurmaya yardımcı oldu. Gerçekten de JODI, küresel petrol endüstrisiyle ilgili son rakamlar için küresel bir güvenilir kaynağa dönüştü.