Emel Abdulaziz Hezzani
Suudi yazar
TT

Hizbullah çöküyor mu?

İran’a yönelik ambargo ve kuşatmanın yanı sıra İran ekonomisinin tehdit edilmesi, farklı isimlere ve farklı coğrafi konumlara sahip silahlı grupları (Hizbullah, Husiler, Irak’taki gruplar vb.) doğal olarak doğrudan etkilemektedir.
Artık milislere evlerini geçindirip çocuklarına bakmaya yetecek finansal kaynak sağlanmıyor. Ancak İran’ın en güçlü, en deneyimli, en donanımlı ve en büyük kolu Hizbullah, Tahran tarafından verilen paralara itimat etmiyordu. Hizbullah, İran’ın otoritesini Venezuela ve yasa dışı ticaretin yaygın olduğu Kolombiya, Peru ve Arjantin gibi İran rejimiyle iyi ilişkilere sahip ülkelerde çalışacak bir strateji belirlemek için kullandı.
Hugo Chavez rejimi, ikamet etmesi, Latin Amerika’da mali operasyonlarını yönetmesi ve para aklaması için Hizbullah’a bir ada verdi. Ayrıca İran ile güçlü ilişkilere sahip Venezuela Devlet Başkanı Maduro da Hizbullah’a altın araması için madenler tahsis etti. Özetle Hizbullah, büyük şirketini ve finans kaynaklarını Güney Amerika kıtasından yönetiyor.
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, dünyanın diğer tarafında Latin Amerika’daki yönetimlerle Hizbullah unsurlarını takip ederek, İran nüfuzunu engellemeye çalışıyor. Washington, Tahran’ın bir bütün olarak kuşatılması gerektiğini düşünüyor ki bu doğru. Çünkü Tahran rejiminin yararına faaliyet gösteren çevreler, hala rejimin en önemli güç ve etki araçlarıdır. Hatta bu çevreler, Arap ülkelerine ve dünyaya yönelik bir tehdit kaynağıdır.
ABD yönetimi, Hizbullah’a bağlı ‘Elit Birim’ üyelerini takip etmeye başladı. Bu birim, Hizbullah’ın Lübnan dışındaki operasyonlarından sorumludur. Yıllardır Meksika’dan Arjantin’e faaliyet gösteren Selman Rauf Selman gibi üst düzey yetkililerin isimleri deşifre edildi.  ABD, Selman hakkında bilgi aktarana 7 milyon dolar ödül verileceğini bildirdi. Selman’ın Arjantin’de kanlı terör saldırıları yürütmesinden, Güney Amerika’da ve Güneydoğu Asya’da faaliyetlerde bulunmasından şüphe ediliyor. Raporlara göre Hizbullah, uyuşturucu ticaretinden ve kara para aklama işleminden milyarlarca dolar elde etti.
Hizbullah, bu uzak bölgede yıllar önce başlayan ve Mahmud Ahmedinejad döneminde pekişen uzun bir hikâyeye sahiptir. Bu hikâye, Hizbullah üyesi Lübnanlı unsurların göç edip yerleşmesiyle ve bazı politikacıları ve askerleri satın alıp Kolombiya ve Meksika’da devrim çeteleriyle sağlam ilişkiler kurmasıyla başladı.
Trump yönetiminin getirdiği ekonomik yaptırımlar, hem İran’ı hem de güç merkezlerini etkiliyor. Ekonomik yaptırımların uygulanmasının ardından Hizbullah’ın yurtdışında para aklama şirketinin gücü zayıfladı. Para aklamak, Hizbullah’ın operasyonlarının finanse edildiği ana kaynaktır. Hizbullah’ın temel finans kaynağı, Ali Hamaney’in her yıl Hizbullah’a verdiği 60 milyon dolar değildir.
Yaptırımlar, Tahran’ı zayıflattı. Çünkü yaptırımlar, Hizbullah’ın ticari faaliyetlerini zayıflattı ve uluslararası şebeke üzerinden para akışını azalttı. Bunun için yıllar önce oluşan terör yapısını zayıflatmanın en faydalı, en maliyetsiz, en kapsamlı ve en etkili yolu, yaptırım uygulamaktır. ABD yönetiminin yurtdışında Hizbullah’ın faaliyetlerini takip etme kararı, nükleer anlaşmadan ayrılma kararına paralel olarak alındı.
Hizbullah’ın uzak kıtalardaki sırları deşifre edildikçe, Barack Obama’nın nükleer anlaşmasının dünya barışını daha çok tehdit ettiğini fark ettik. Çünkü Obama, büyük bir sahnenin tek bir köşesine baktı. Bu zayıf anlaşmanın, haydut hükümetin lehine milyarlarca dolar aktardığını görmezden geldi. Hatta İran’ın yasak ticari faaliyetlerine göz yumdu ve amacının bilinmediği bölgelerde İran’ın güçlenmesini sağladı.
Büyük güçler, uluslararası geçitleri ve deniz trafiğini güvence altına almak ve bölge ülkeleriyle müttefiklerini kendisine karşı savaş açmaya kışkırtmaya çalışan Tahran’ın umutsuz hareketlerini gözlemlemek için askeri birliklerini Körfez bölgesine konuşlandırıyor. İran’ın hedefi, kaos çıkartmak, diğer güçlerin müdahalelerine kapı aralamak, Körfez ülkelerinin kalkınmasını engellemek, silah ticareti ve kaçakçılığı yapmaktır. Tüm bunlar, İranlıların usta olduğu ve sabıkalarının bulunduğu konulardır.
Bugün yılanın başını ezmeye ve kollarını kesmeye yönelik tam bir çalışma yürütülüyor. Özellikle istihbarat alanında uluslararası işbirliğine ihtiyaç duyuluyor. Tahran rejimiyle özdeşleşmiş Latin ülkelerinden gelen para trafiğine karşı daha fazla uluslararası yaptırım uygulanması gerekiyor. Hizbullah’ın zayıflaması, İran rejiminin zayıflaması demektir.