Arafat’tan Abbas’a Ramallah’ta veraset

2004 yılının bu günlerinde, Yaser Arafat olarak bilinen Muhammed Abdurrauf el-Kudve eşini, tek kızını ve bütün toprakların kaybından bu yana geri kazanılan ilk Filistin toprağını arkasında bırakarak bu dünyadan göçüp gitti.
Arafat zamanında toprak, devlet ve iktidardan geri alınanlar ölümünden sonra, hatıra fotoğrafı çektirdiklerinde el sıkışan Arap kardeşlik gelenekleri ortadan kalktığında kavga eden iki yönetime ayrıldı.
Kefiyenin ilk sahibinin ölüm yıldönümü, Filistin liderliğinin yasal olarak veraset dönemine girdiğini kimse fark etmeden geçti. Kurucu yoldaşların sonuncusu 87 yaşındaki Mahmud Abbas’tır.
Son Cezayir zirvesinde Ebu Mazen (Abbas), takım elbisesi ve kravatı ile Cumhurbaşkanı Tebbun ile beraber poz verdi. Kefiyenin zirvelerde göründüğü zamanlar geride kaldı.
Ebu Mazen’den sonra yerine kimin geçeceği endişe konusu değil ya da gündemde yer almıyor gibi. Söylenti şeklinde dahi bir halef yok. Ancak ihtilaf havası bulutlu. Ebu Ammar'ın yeğeni Eski Dışişleri Bakanı Nasır el-Kudve’nin geçen eylül ayında ABD’den kalıcı olarak dönmeye karar verdiğinde Ramallah'a değil, Gazze'ye yerleşmeyi seçmesi bunun bir delili. Bir ara Kudve’nin adı Arafat'ın ardından Abbas'ın halefi olması önerilen isimler arasında geçiyordu. Ancak şimdi Ebu Ammar'ın yokluğunun üzerinden 17 yıl geçmişken, eski adamlarından hiçbiri liderliğe yakın değil.
Kudve (1954 doğumlu) Gazze’ye yerleşmekten daha da ileri giderek, İspanyol El País gazetesine verdiği röportajda ‘Batı Şeria'da hayatından endişe ettiğini’, ‘küçük bir grubun Fetih hareketini gasp ettiğini’ ve bu nedenle ‘Hamas yönetimi altında yaşamayı tercih ettiğini’ söyledi. Kudve, Fetih Hareketi’nin Merkez Konsey üyeliğinden ihraç edilmiş ve diplomatik pasaportu ve Yaser Arafat Vakfı başkanlığı elinden alınmıştı. Bunun ardından, İsrail hapishanelerinde 5 kez müebbet hapis cezasına çarptırılan ikonik isim Mervan el-Bergusi’nin destekçilerine katılmıştı.
Filistin'in Birleşmiş Milletler (BM) Temsilcisi olarak tanıdığımız Kudve, çok fazla açılım ve diplomasiden yararlanmıştır. Ancak şimdi, 'Filistin kurumlarının tahrip edildiğini ve artık hukukun üstünlüğünün kalmadığını’ söylüyor. Kendisi gibi ihraç edilenler arasında Hanan Aşravi, Yaser Abed Rabbu ve İbrahim et-Teravi'nin de olduğunu söylerken merhum Saib Ureykat'ın bulunduğu başmüzakereci pozisyonuna getirilen Hüseyin eş-Şeyh'in çok hızlı yükselişine dikkat çekiyor. Şeyh, İsrail hapishanelerinde 11 yıl geçirmesine rağmen Filistinliler arasında pek popüler değil.
Ebu Mazen'in koltuğu için verilen mücadele yeni bir şey değil. Yeni olan şey Ebu Mazen’in temsil ettiği ılımlılık karşısında İsraillilerin Binyamin Netanyahu'yu ve aşırılık yanlılarını bir kez daha ön plana çıkarmasıdır. Sorun, her iki tarafta da tükenmişliğin olmasıdır.