Alman sosyolog Max Weber (1864-1920) sadece devletin zorlama hakkı veya meşruiyetine sahip olduğunu söylerken, kendisinden 200 yılı aşkın bir süre önce devletin “herkesin herkese karşı savaşı”nda kurtarıcı olduğunu düşünen Leviathan'ın yazarı Thomas Hobbes'u (1588-1679) düşünmüyordu. Aksine Weber,…

1977’de Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nden mezun olmak üzereydim. Cemaat-i Müslimin (medyanın adlandırmasıyla Tekfir ve Hicret Örgütü) üyeleri, Ezher’deki eski hocamız Muhammed Hüseyin ez-Zehebi’yi kaçırıp öldürdü. Hocamız, 1960’lı yılların sonunda Usulu’d-Dîn [Temel İslami İlimlere Giriş]…

Ramazan ayında, düşünsel bir otobiyografiye benzeyen bu yazı dizisinde, hocamız Muhammed el-Behiy’in (1905-1982) “Modern İslam Düşüncesi ve Batı Sömürgeciliğiyle İlişkisi”* (1957) adlı kitabını okuduğumdan beri 60 yıldır birlikte yaşadığım oryantalizm konusuna dönmeye niyetim yoktu. Ancak Prof. Dr…

Din ve devlet ilişkilerine olan ilgim, 1974 yılında Almanya’da tez konusu seçmeye hazırlandığım döneme dayanıyor. Profesör Joseph van Ess’e tez için iki konu önermiştim: “Ehl-i Hadis ve Hicri II. Asırda Ehl-i Sünnetin Ortaya Çıkışı” ve “Hicri 82-84’te İbnü’l-Eş’as Devrimi ve Kurrâ (Kur’ân…

Dostları özlediğimiz gibi kitapları da özleriz. Câhiz, kitapla arkadaşlığın, dostların arkadaşlığından daha önemli ve yakın olduğunu iddia etti. Mütenebbi, yeryüzünde en iyi arkadaşın kitap olduğunu söylerken yanılmıyordu. Benim kitaplarla olan maceram, çok eskiye dayanır. Ders kitabı dışında…

Geçen yüzyılın 50’li ve 60’lı yıllarında Cezayirli düşünür Malik bin Nebi’nin “sömürülebilirlik potansiyeli” tezi oldukça meşhurdu. Bu olgunun iki boyutu var: Biri, yapısal zayıflık ki bu, yükselen güçleri saldırmaya teşvik eder; ikinci boyut ise emirliktir ki meşhur İbn Haldun’cu kaideye göre bu…