Kemal Atatürk ismini yedi kez değiştirdi. Selanik'te doğdu ve kendisine Mustafa ismi verildi. Okulda kendisiyle aynı adı taşıyan diğer öğrencilerden ayrılması için Mustafa Kemal diye isimlendirildi. Ona bu ismi kendisinin matematikteki üstün başarısından etkilenen hocası verdi. Kemal kelimesi Arapçada hangi anlama geliyorsa Türkçede de aynı anlamı ifade ediyor. Birinci Dünya Savaşı'nda ünlü Çanakkale Savaşı’nın ardından kendisine Paşa unvanı verildi. O zamanlar ‘Paşa rütbesi’ general rütbesine denkti. 1921'de Yunanlıları bozguna uğratmasının ardından ‘Gazi’ unvanını aldı ve Gazi Mustafa Kemal Paşa olarak anıldı. Aradan 10 geçtikten sonra askeri unvanların kaldırılmasıyla birlikte Gazi Mustafa Kemal oldu. 1934'te çıkarılan Soyadı Kanunu ile her Türk vatandaşın öz adından başka bir de soyadı taşıması kararının ardından kendisine Atatürk -Türklerin atası- soyadını seçti. Adı bundan böyle Kemal Atatürk oldu.
Kemal Atatürk sadece ismini değil, Türk dilini de tamamen değiştirdi ve Türkçe artık Latin harfleriyle yazılmaya başlandı. Fakat aynı zamanda Latince olan kelimeler Türkçeleştirildi. Mesela ‘Table D’hote’ yerine ‘tabildot’ dendi. Bununla birlikte Atatürk, başkenti İstanbul’dan Ankara’ya taşıdı.
Modern Türkiye’nin kurucusu olan Atatürk hakkında varılmış olan tek ve mutlak bir yargı yok. Bazıları onu diktatör olarak görürken, diğer bazı kimseler ise onu Büyük Petro’nun bir kopyası olarak düşünüyor.
Bu dönemin bazı yazarları onun, Mussolini ve Hitler'den daha acımasız olduğunu söylüyor. Atatürk’ün, bir Arap büyükelçisine, -kendisi tarafından yasaklanan- fes giydiğini gördüğü zaman tokat atması karşısında tüm dünya şaşkına döndü.
Atatürk çelişkili davranışlar da sergiledi. 1918 yılında Alman Yüksek Komutanlığı ile müzakere etmek için Berlin’e gittiği zaman Şehzade Bahaeddin’e eşlik etti. Üç yıl sonra ise onu sürgüne gönderdi. Atatürk, ateşkes ilan edildikten sonra Kürdistan'daki isyanı bastırmak için bir müfettiş gönderdi. Fakat isyanı bastırmak yerine harekete liderlik etti. 1926'da kendisine karşı bir suikast girişiminde bulunuldu ve sonrasında tüm muhalif liderler idam edildi. Bu vesileyle, tüm diplomatları özel bir partiye davet etti. Konuklar, partiden ayrılıp evlerine döndükleri sırada ağaçlardan sarkan cesetleri gördüler.
Atatürk’ün hayatında iki şey çok etkili oldu: Annesi ve hastalığı. Annesine aynı anda sevgi ve nefretini yöneltebiliyordu. Bazen onu kovuyor bazen de geri çağırıyordu. Onun hastalığına gelince, beklenmedik duygularının nedeninin ağrıları olduğu söylenir.
Atatürk 1881 yılında doğdu. Babası Gümrük Muhafaza Teşkilâtı'nda çalışan bir memurdu. Annesi güçlü bir kişiliğe sahipti ve oğlunun alimler arasında yer almasını istedi. Babası Ali Rıza, Arnavut kökenliydi. Annesi Zübeyde ise Makedonyalı bir kadınla evli olan bir Türk çiftçisinin kızıydı.
Atatürk tarihteki büyük askeri komutanlardan biridir. Çağdaşları yeni devletler kurdu, fakat o Türkiye’yi bir harabeden yeniden inşa etti. 1923 yılında Cumhuriyeti ilan etti. 1938'de ölümüne kadar iktidarda kaldı. Atatürk, çok içki içerdi, bir karaciğer hastalığı olan ve hayatı boyunca acı çektiği sirozdan dolayı öldü.
Görüşmek üzere…
TT
Tarihi Değiştirenler: Kemal Atatürk (1881-1938)
Daha fazla makale YAZARLAR
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة