Ekonominin üçüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 4,4 oranında küçülmesinin ardından resesyonun eşiğine gelen Suudi ekonomisi, dördüncü çeyrekte de daralma devam ederse resmen resesyona girecek.
Bununla birlikte, Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan, geçtiğimiz günlerde bütçeyi açıklarken, 2026 yılına kadar ekonomi ve bütçenin durumu konusunda iyimser bir tavır sergiledi.
Cedan, gazetecilere verdiği demeçte, Suudi Arabistan bütçelerinde petrol fiyatlarının tahminlerinin her zaman ihtiyatlı olduğunu açıkladı. Ancak, durumun daha iyi olacağını ve bütçe açığı olmayabileceğini umuyor.
Maliye Bakanlığı ve Enerji Bakanlığı'nın çeşitli olasılıklara dayalı petrol fiyatı senaryoları var. 2024 için en iyi senaryoda bütçede 234 milyar riyal fazla görülebilir ama temel senaryoda 79 milyar riyal açık bekliyoruz.
Bu ne demek?! Maliye Bakanının konuşması ne anlama geliyor?
Bu, güçten çok zayıflığa yakın bir petrol piyasasına hazırlanmamız gerektiği anlamına geliyor ve bunun nedeni de petrol gelirlerinin 2023'teki seviyesinden çok fazla uzaklaşmayacak olmasıdır.
Peki OPEC + ülkelerinin bugüne kadar sağladığı tüm üretim kesintilerine rağmen petrol piyasası neden zayıf?
Birincisi, Çin'in ve daha fazla petrol tüketen diğer Asya ve gelişmekte olan ekonomilerin büyümesine ilişkin küresel bir iyimserlik yok.
İkincisi, para koşulları ve politikalarının, bu yıl büyük bir likidite çıkışına sahne olan New York ve Londra'daki petrol vadeli işlemleri piyasasına iki faktörden dolayı etkisi: Birincisi daha yüksek faiz oranlarıdır ve likiditenin bir kısmı tahvil ve sabit getirili piyasalara yönlendirilir. İkincisi, OPEC'in piyasadaki spekülatörlere karşı yürüttüğü savaş.
Üçüncüsü, piyasanın OPEC+'ın kesintilerinin etkinliği konusunda iyimserliği olmamasıdır. Birçok kuruluş, OPEC+'ın tüm kesintilerinin, gelecek yılın ilk çeyreğinde, petrol stoklarının artışını en fazla 370 bin varil veya 700 bin varil azaltabileceğini tahmin ediyor. Bu, ancak ülkelerin kesintileri ciddiye alarak uygulamaya koymaları durumunda gerçekleşebilir.
Asıl üzücü olan, piyasanın artık OPEC+ kararlarına yanıt vermemesi ve piyasayla iletişim kurma yönteminin, açıklama ve spekülasyonların çokluğunun bunda rol oynamış olması olabilir.
Bununla birlikte, Suudiler için Maliye Bakanı'nın konuşmasında önemli olan, açığın tüketim harcamaları değil, ülkenin altyapısını geliştirmeye katkıda bulunacak olan sermaye harcamaları sonucunda ortaya çıktığını bildirmesidir. Bu harcamaların gelecekte olumlu yansımaları olacaktır.
Bu harcama, ekonominin büyümesini ya da en azından dış şoklara karşı dayanıklı olmasını sağlayacak. Bu bakımdan merkez bankasındaki devlet rezervleri, petrol piyasası toparlanana kadar ekonomiyi her türlü şoktan korumaya yetiyor. Ancak OPEC+'ın tüm üyeleri, 2024 yılı için piyasanın ve fiyatların geleceği konusunda endişeli. Hepimiz, piyasanın yönünü ve mevcut ittifak planlarının başarısını öğrenmek için ilk çeyreğe kadar bekleyeceğiz. Bu planlar yeterli görünmediğinden, ülkeler daha da acı verici önlemler almaktan çekinmeyebilir.
