Prensip olarak bölgede yaşananlar insanı memnun ediyor, tam aksi değil. Dünyanın hangi bölgesinde, bu eski ve yeni imparatorluklar kalabalığının çağlar içinde kaybettiklerinin bir kısmını geri kazanmaya çalıştığını görebilirsiniz. İstediğinizin adını anabilirsiniz; Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu burada. İran ve Persler burada. Hmeymim’de Rusya’nın ve çarlarının Akdeniz hayali var. Lütfen beni takip edin, zira ayrıca filoları, uçak gemileri ve nükleer denizaltılarıyla Amerikan gücünün önderlik ettiği İngiltere, Fransa ve Almanya var.
Geçtiğimiz yüzyılı sokaklarda sömürgeciliğin ve emperyalizmin yıkılmasını talep ederek geçirdik. Şimdi bunların geri dönmesini talep ediyoruz. Cevahirlal Nehru'nun ölümünün üzerinden altmış yıl geçti ve bugün Hindistan halen her konuda ona borçlu. Çünkü sömürgeciliğin kovulmasından daha önemli olan, onun inşa ettiği alternatif devlet, geri ve ilkel insan grupları arasında kurduğu birlikti.
Arap kapısından eski zamanlarına dönmeye çalışan imparatorluklar, dönecek bir şeyin olmadığını görüyorlar. Yoksul halklar, yoksulluk ve kibir batağına saplanmışlar. Hiçbir alanda anılmaya değer tek bir proje yok. Sayın Gassan Şerbil'in Saddam Hüseyin'in damadıyla yaptığı röportajlarda damadı, Baas Partisi lideri Fuad el-Rikabi'nin o gün Saddam'a şöyle dediğini anlatıyor: “Abdulkerim Kasım dürüst bir adam ama parti onun öldürülmesine karar verdi.”
O günlerde Arap dünyasında benzer bir dizi parti kararı alınmıştı ve “ah, dürüst olduğu doğru ama öldürülmesi gerekiyor” denilmişti. Bu kişiler her zaman yoldaşlardan oluşan mahkemelerde yargılanmışlardı. Arap dünyasındaki hiçbir gazeteci arkadaşımın, bu gazetenin genel yayın yönetmenin yarım asırdır yaptığı kadar çok siyasi röportaj yaptığını düşünmüyorum. Bu koleksiyon muhteşem bir belgesel referans teşkil ediyor. Genel yayın yönetmeninin Lübnan savaşıyla ilgili hatırladığım röportajlarından birinde, Elie Hobeyka, yoldaşı Samir Caca için bir “mahaşiye” istediğini söylüyordu. Bu savaşçıların sevimli dilinde devasa bir patlama anlamına geliyor. Hobeyka bunu yapmadı ama yatını havaya uçurmaya yönelik başarısız girişimin ardından arabasına düzenlenen bombalı saldırıda hayatını kaybetti.
Düşünce ara sokaklarda büyümez. Yaratılış ya da devlet de öyle. Şimdi düşünürlerin, ufuk sahibi, akıl sahibi insanların zamanı. İletişim dili, serserilerin sözleri.