Soğuk Savaş'ın zirvesinde Beyaz Saray ve Kremlin, beklenmedik bir nükleer tehdidi önlemek için aralarında bir ‘kırmızı hat’ oluşturulması konusunda anlaştı. Bu, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra iki kutup arasındaki en önemli olaydı. İki lidere, evreni son patlamadan korumak için beş dakikalık bir fırsat penceresi verildi.
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i bir süredir nükleer eşikte olan dünyanın meseleleri hakkında iki saat boyunca konuşurken gördüğümüzde, “Dünya ne kadar değişti?” dedim.
Birkaç hafta geriye gidelim… Putin ve sık sık görüştüğü Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmaktan hiç çekinmediler. Bu, eski ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna çatışması günlerindeydi. Şimdi aynı dünyanın ürkütücü bir resmi var: İki lider Riyad'da ekipleriyle birlikte 1945'ten bu yana Avrupa'da yaşanan en kanlı savaşı sona erdirmek için görüşüyor.
Çatışmadaki bu büyük değişim gerçekleşti ve dünya şaşkınlık içinde. İki tarihi savaşçı, acil barış arayışında ortak. Üzerlerinde ise soluk alamayan öfkeli bir dünyaya acil ve adil çözümler arayan Riyad'ın şemsiyesi var.
Uluslar yaşadıkları krizlerden çıkış için ‘pozitif tarafsızlıktan’ ‘bağlantısızlığa’ kadar pek çok yol aradılar. Bu yöntemlerin hiçbiri gerçek bir ‘hakem’ olmaması ve her iki taraf üzerindeki siyasi ağırlığı nedeniyle kalıcı çözümlere yol açmadı. Böylece, her iki tarafın da başvurduğu otomatik bir transfer merkezi olan Suudi rolü ortaya çıktı. Bu tablo karşısında devlet o kadar şaşırmış görünüyordu ki, Trump'ı Rusya için ‘çalışmakla’ suçladı. Aksi takdirde Riyad başka nasıl güç merkezlerini değiştirebilir ve küresel ya da bölgesel çatışmalarda üzerinde mutabık kalınan referans haline gelebilirdi?
Beyaz Saray ve Kremlin'in bugün önlerinde duran en acil meselelerde Riyad'ın vizyonunu referans alma konusunda anlaşması, birçok köklü değişim için bir sıçrama tahtasıdır. Daru’l-İslam ilk kez başkalarının barış ve ihtilafları hakkında hüküm veriyor. Bu hak kendisine oybirliğiyle verildi ve bu, çetrefilli bir yolun sadece başlangıcı.
