Muhammed Nugaymiş
Kuveytli yazar
TT

​Sorunları önceden tahmin edebilmek

Singapur, modern zamanların en önemli sorunlarından biri olan ve Dünya Sağlık Örgütü’ne göre yılda yaklaşık 1.25 milyonun canını alan trafik kazalarını artık tahmin edebilecek.
Trafik kazalarında hayatlarını kaybedenlerin bilonçosu birçok savaşın bilançosundan bile daha fazla artık. Kuveytli oyuncu Abdulmuhsin’in 1990 yılında çektiği ve büyük bir başarı kazanan “Sokak Savaşı” filminin adı gibi gerçekten de bu durum artık bir sokak savaşına dönüştü.
Singapur atomu keşfetmedi. Tek yaptığı, atamız Harezmî’nin bulduğu ve Google’ın kullandığı algoritma ve programlama tekniğini kullanmak. Bu teknik sayesinde Google, hakkımızda belki de en yakınlarımızın bile bilmediği şeyleri bilebiliyor. Bu arama motoru, ona yaklaşır yaklaşmaz ve daha arama tuşuna basmadan önce en sevdiğimiz yeri, isteklerimizi ve seçeneklerimizi, ne zaman uyuduğumuzu, ne içtiğimizi, hangi tür yemekleri, içecekleri ve giysileri tercih ettiğimizi bile biliyor.
Singapur’da aynı tekniği kullanarak trafik kazalarını gerçekleşmeden önce tahmin edebilen bir sistem geliştirmeyi başardı. Yapay zekâ ile çalışan crash predictor sistemi, trafik kazalarının gerçekleşme olasılığını otobüs sürücülerinde önce öngörebiliyor.
Singapurlular, Batı’dan hazır çözümler beklemek yerine kendileri yılda milyonlarca kişiyi taşıyan otobüs sürücülerini yeniden eğitip rehabilite ettiler. Geliştirdikleri yerli çözüm ile otobüs şoförlerinin karıştığı trafik kazaları sıklığı oranını yaygın olan 2.8’den çok daha düşük olan 1.4’e düşürmeyi başardılar.
Yollardan sorumlu yetkililerin, belirli yerlerde gerçekleşen boğucu trafik sıkışıklıkları ve ölümcül kazalar gibi trafik sorunlarını tahmin etmek konusunda yapay zekâyı neden kullanmadıklarını hep sorgulamışımdır. Öyle ki hiç kimse uzak zaman aralıkları arasında karşılaştırma yapmak için doğru ve dakik veriler sunabilecek keşif helikopterleriyle bile bunun nedenlerini araştırma zahmetine katlanmamıştır.
Tahmin etme sistemleri sadece yollarda karşımıza çıkan sorunlar ile bağlantılı değildir. Zira geçmişte insanların büyük bir bölümü köylerde, dağlarda ve vadilerde yaşarken bugün tarihte ilk kez dünya nüfusunun yarısının şehirlerde yaşamaktadır. Dolayısıyla bu şehirlerde ve insanların günlük hayatlarında onlarca sorun ile karşılaşılmaktadır.
Yaşamın karmaşıklığının artması ile buna çözümler bulabilecek ya da geleceğin bize sakladığı sorunları tahmin ederek bazı önlemler almamızı sağlayabilecek yapay zekâyı hayatımıza sokmak önem kazanmıştır.