Duvedmi, Fatıma Vadisi ve Şarkiye’deki arkeolojik keşifler

Suudi Arabistan Krallığı'nda arkeolojik keşifler ardı ardına devam ediyor. Ancak bu keşifler önemlerine rağmen medyada hak ettiği yeri bulamıyor. Bu bana Sakkara bölgesindeki arkeolojik keşiflerimi ve duyurumun haberlerinin dünyanın her yerine ulaştığı maziyi hatırlattı.
Suudi Arabistan’da faaliyet gösteren Suudi-İngiliz ortaklığındaki bir arkeoloji grubu Duvedmi, Fatıma Vadisi, Mundfin ve Nefud’da çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalarda Orta Paleolitik döneme ait taş aletleri içeren arkeolojik alanlar ortaya çıkarıldı. Ayrıca Necran'da aynı döneme ait anıtların bulunduğu iki arkeolojik alanın yanı sıra Neolitik döneme kadar uzanan bölgeler ve fosilleşmiş hayvan kemiklerinin de tespit edildiği yerler ortaya çıkarıldı. Bu keşiflerin önemi ise Arap Yarımadası'ndaki yaşamın bölgeye yerleşimin başlangıcına kadar uzanmasından kaynaklanıyor.
Şarkiye’de faaliyet sürdüren Suudi-Alman ortaklığındaki bir diğer arkeoloji grubu da aralarında Ubeyd Medeniyeti’ne kadar uzanan bir yerleşim yeri de dahil olmak üzere çok önemli keşiflerde bulundu. Ubeyd Medeniyeti, Zoser Piramidi’nin öncesine, yani M.Ö. 5 binlere kadar uzanıyor. Burada aynı medeniyete ait tabaklar, bardaklar ve çeşitli renklerde çanak çömlekler bulundu. Söz konusu eserler üzerinde yapılan çalışmalar bir kısmının yerel, bir kısmının da Mezopotamya'dan getirildiğini gösterdi.
Suudi-Alman heyeti ayrıca Krallık'taki en eski arkeolojik kalıntıları; hayvan kemiklerinden ve deniz incilerinden yapılmış aletler ile kurutulmuş balık örnekleri de buldu. Heyet bazı çömlek kaplar üzerinde önemli çalışmalar yaptı. Bu çalışmalar, çömlek kapların yalnızca depolama, taşıma ve diğer yerel kullanımlar için olmadığını; refah, zenginlik ve sosyal konumu vurgulayan bir unsur olduğunu gösterdi.
Söz konusu keşifler Suudi Arabistan Krallığı’nın topraklarında kurulan medeniyetler hakkında çok sayıda önemli bilgiyi içermesinin yanı sıra Arap Yarımadası'ndaki geçmişin ihtişamını da gözler önüne seriyor.