Libya ve paralı askerler açmazı

Libya’nın bağımsızlık günü olan 24 Aralık tarihinde yapılması planlanan seçimlere doğru ilerlerken paralı askerlerin ve yabancı güçlerin varlığı ortamında ülke tehlikede kalmaya devam ediyor. Zira paralı askerlerin ayrılması gerektiğine dair sözlü olarak uluslararası bir fikir birliği olmasına rağmen, bu askerleri çıkarmak için somut adımlar atılmış ve net bir mekanizma kurulmuş değil.
Paralı askerlerin ve yabancı güçlerin Libya’dan çekilmesi seçimlerden önce atılması gereken en önemli adım. Ancak özellikle başkentteki seçim sonuçlarını etkileyecek paralı askerler ve yabancı güçlerin varlığı durumunda seçmenlerin ve adayların iradesi tehlikede. Nitekim bu güçler seçmenlere zorluk çıkarabilir ve adayların serbestçe hareket etmesini, hatta kampanya yürütmesini ve seçmenlerle özgürce iletişim kurmasını engelleyebilir.
Libya'da paralı askerleri olan veya bu askerlerle ilişkisi olan tüm taraflar arasında belki de eşit yüzdelerde “eşzamanlı çekilme” ve şartlı çekilme önerilerinden bahsedilmesine rağmen, paralı askerler civar ülkeler için de tehlike arz ediyor. Özellikle Sahel ve Sahra ülkelerindeki çatışmalar ve DEAŞ ile ona tabi olan benzer grupların büyük faaliyetleri çerçevesinde bu askerlerin silahları ile birlikte kapı dışarı edilmesinin başka bir bölgesel tehlike oluşturacağını düşünenler var. Dolayısıyla bu paralı askerlerin silahları ile birlikte ülkeden çıkarılması, terör örgütlerine onları yeniden kullanmaları için bir fırsat vermiş olacak. Bu yüzden geri çekilme planı üzerinde iyice düşünülmüş bir plan olmalı, paralı askerler geldikleri yere geri dönmeliler ve diğer çatışmalar haritası içinde yeniden konuşlandırılmamalı, kiralık silahlar olarak kullanılmamalılar.
Paralı askerlerin dosyası sadece Libya’yı ilgilendirmiyor. Askerlerin çıkışının tamamen Libya’nın iradesine bağlı olduğunu düşünenler yanılıyor. Paralı askerler dosyası, Libya'ya dışarıdan yapılan müdahaleler ile buradaki vekalet savaşının bir sonucudur. Zira Libya’daki Türk varlığının ve paralı askerlerinin bu denli büyük olması ve Türkiye’nin Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO) üye olmasından ötürü buradaki Türk varlığının saf bir varlık olduğunu ya da sadece Libya’daki İhvan-ı Müslimin’e (Müslüman Kardeşler) yardım etmek amacıyla bulunduğunu kabul etmemiz mümkün değil. Türkiye’nin bu denli büyük bir varlığının ve müdahalesinin olması, Rusya’nın Libya’ya müdahale edip yaklaşmasını önlemek amacıyla Trump döneminde yapılan bir ABD uzlaşısına dayanıyor. Bu yüzden Türkiye’nin ABD çıkarları için önemli bir rolü var. Nitekim ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM), özel bir Rus askeri şirketi olan Wagner Group üyelerinin Libya'da olduğunu, Rusya'nın ise bu iddiayı resmi olarak reddettiğini, bu nedenle paralı askerleri ve yabancı güçleri sınır dışı etmeye yönelik her türlü talebin ABD, Türkiye ve Rusya arasındaki uzlaşma kapısından geçmesi gerektiğini söyledi.
ABD merkezli yayın kuruluşu Politico'nun haberine göre Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ABD Başkanı Biden'a sunduğu altı aylık zaman çizelgesi önerisi (bu süre zarfında ilk başta Türkiye destekli Suriyeli paralı askerler, daha sonra Rusya destekli savaşçılar ve en sonunda Türkiye ordusu çekilecek), paralı askerler sorununun sadece Libya’yı ilgilendirmeyip uluslararası bir sorun olduğunu gösteriyor.
Libya'daki paralı askerler içlerinden bazılarının Mücahit Şura Meclisleri gibi terör örgütleriyle ittifak kurduğu Türkler, Suriyeliler, Ruslar, Sudanlılar ve Çadlılar’dan oluşuyor. İhvan, Libya ordusu bu örgütleri yenip köklerini kurutmadan önce Libya'nın güneyine ve doğusuna hâkim olmak için bu örgütleri finanse ediyordu.
Dış müdahalelere, vekalet savaşına, İhvan örgütünün ve siyasal İslamcıların girişimlerine ve bölünmüş olarak da olsa petrolü ile tamamen ele geçirilme girişimlerine boğazına kadar batmış olan Libya’nın bu durumu, İhvan örgütünün bazı liderlerini iç ittifakların haritasını yeniden çizmeye itti. Bunların başında da İhvan örgütünün yeni ittifaklarının haritasını yeniden düzenleyip çizmek geliyor. İhvan örgütünün önce Mısır, sonra Sudan, Tunus ve Fas’ta ard arda düşmesi Libya İhvanı’nı kendisine bağlı partilerin ve hükümetlerin düştüğü bir okyanusta dibe doğru itti. Bu yüzden Libya İhvanı kendisini gelmek üzere olan çöküşten kurtarmak için paralı askerlerin varlığına tutunacaktır.
Paralı askerlerin ve yabancı güçlerin varlığı bir güvenlik tehdidi olarak görülüyor. Bu durum demografik bir ihlale neden oluyor ve hatta Libya için coğrafi bölünme ve parçalanma tehdidi arz ediyor. Bu yüzden ülke sadece siyasi değil coğrafi bölünmeyle de karşı karşıya.
Özgür Libyalıların istediği şey, paralı askerlerden ve yabancı güçlerden arınmış bir Libya ve bundan başka bir alternatifi kabul etmiyorlar.