İran'da tutukluların haklarını savunan örgütler, sosyal medyada yayınlanan ve mahkumlara yönelik korkunç derecede ‘kötü muamelede’ bulunulduğunu belirten haberlerden endişe duyuyor. İran hapishanelerindeki ihlaller arasında bir avukata bilinmeyen bir madde enjekte edildikten sonra dilini ısırması, gardiyanların tutukluları darp etmesi, kadınların cezaevlerinde haklarından yoksun bırakılması ve bunları dile getiren bir kadın mahkumun yeniden tutuklanması yer alıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (HRW) İranlı araştırmacı Tara Sepehri Far, İran istihbaratının Devrim Mahkemesi ile yakın iş birliği içinde, yargı sistemini baskının temel taşı haline getirdiğini söyledi.
Geçtiğimiz hafta HRW ve New York merkezli İran İnsan Hakları Merkezi, insan hakları avukatı olan tutuklu Nesrin Sutude’nin savunma avukatı Peyam Dervişan’ın davası hakkında bir uyarı yayınladı. Dervişan’ın arkadaşı olan Said Dehgan, sosyal medyada adı sıkça geçen avukatın Haziran 2020’de tutuklanmasından kısa bir süre sonra, ateşli havale geçirmeden ve dilini ısırmadan önce vücuduna bilinmeyen bir madde enjekte edildiğini doğruladı. HRW, bu iddiaların bağımsız bir kaynak tarafından da doğruladığını bildirdi.
Dervişan, kendisine daha da fazla zarar veren şok tedavisi gördüğü bir akıl hastanesine gönderilirken ardından tıbbi izin ve şartlı tahliye ile affedildi. Konuyla ilgili AFP’ye konuşan Far, yetkililerin önde gelen bir insan hakları avukatına yönelik böylesine korkunç suistimalleri ve tıbbi ihmalde bulunmasının, İran'daki daha az bilinen onlarca siyasi mahkumun durumuyla ilgili en büyük endişeyi doğruladığını söyledi. En son tartışmalar ise kendilerine Ali’nin Adaleti ismini veren bir grubun geçtiğimiz ağustos ayında Tahran'daki Evin Hapishanesi'ndeki güvenlik kameralarından çekilen ve gardiyanların tutukluları taciz ettiğini gösteren fotoğrafları yayınlamasından sonra ortaya çıktı.
İran dışında faaliyet gösteren, Farsça yayın yapan medya kuruluşları tarafından yayılan bu görüntüleri İran Cezaevi İnfaz Kurumları Genel Müdürü Muhammed Mehdi Hac ‘kabul edilemez’ olarak nitelendirirken Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei soruşturma talep etti.
Uluslararası Af Örgütü, darp, kırbaçlama, elektrik verme, stresli pozisyonlarda uzun süreler tutıulma, sahte infazlar gerçekleştirme, su işkencesi ve cinsel şiddet gibi uygulamalara dikkat çekererk söz konusu görüntülerin 2020 raporunda bildirildiği gibi sadece ‘işkencenin görünen kısmı’ olduğunu aktardı.
Örgüt geçtiğimiz eylül ayında İran’a Ocak 2020’den bu yana gözaltında tutulan en az 72 kişinin işkence, kötü muamele, silah ve göz yaşartıcı gaz kullanımı ile öldürüldüğü suçlamasını yöneltti. Ulaşılan güvenilir bilgilere rağmen söz konusu ölümleri bildirmemekle suçladı. Uluslararası Af Örgütü tarafından ‘şüpheli’ sayılan bir diğer ölüm vakası da eylül ayında, Tahran'daki bir hapishaneden bilinmeyen bir yere nakledilen mahkum Şahin Nasıri ile ilgiliydi. 49 yaşındaki Nasıri, Eylül 2020'de infazı dünya çapında bir tepkiye yol açan güreşçi Navid Afkari'nin işkence gördüğüne tanıklık etti.
Sivil toplum kuruluşları ayrıca 12-13 Ekim gecesi bir şeker rafinesindeki grev sebebiyle, ilk kez 2018 yılında tutuklanan 26 yaşındaki aktivist Sepideh Guliyan’ın akıbetiyle ilgili de endişelerini dile getirdi. Ailesine göre İran güvenlik güçlerinden yirmiyi aşkın unsur Guliyan izindeyken Ahvaz kentindeki evine geldi ve yakın bir zamanda Evin Hapishanesi’ne nakledildi.
Aktivistler, Guliyan’ın yeniden tutuklanması ile eylül ayında Twitter'da Buşehr Hapishanesi'ndeki tutukluluk koşulları hakkında yazdıkları arasında bağlantı olduğu görüşündeler. Guliyan, cezaevinin ‘dünyanın sonuna yakın bir yer’, ‘unutulmuş bir cehennem’ olduğunu söyleyerek vahşiliğin boyutunu ‘hayal bile edilemez’ şeklinde nitelendirdi. Cezaevi deneyimlerini IranWire haber sitesinde yayımlanan bir kitapta derleyen Guliyan şu ifadeleri kullanmıştı:
“Hayatta kalamayacağımdan korkuyorum. Korktuğumu söylemek duygularımı ifade etmiyor. Vücudumda yanan bir şeyin çıktığını hissediyorum. Konuşamıyorum. Bana vurduklarında sızlanamıyorum bile.”
İran hapishanelerindeki ihlaller uluslararası örgütleri endişelendiriyor
https://turkish.aawsat.com/home/article/3267741/i%CC%87ran-hapishanelerindeki-ihlaller-uluslararas%C4%B1-%C3%B6rg%C3%BCtleri-endi%C5%9Felendiriyor
İran hapishanelerindeki ihlaller uluslararası örgütleri endişelendiriyor
İran hapishanelerindeki ihlaller uluslararası örgütleri endişelendiriyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة