Çıkış bir çıkmaza dönüştüğünde

Filistin'in durumu o kadar kritik bir noktaya geldi ki, siyasi tabakanın önerdiği çıkışlar kendi içinde çıkmazlara dönüştü.
Vardığım bu sonucu somutlaştıran bir örneği ele alalım: Filistin Merkez Komitesi meselesi. Filistin siyasi tabakasından bir grup, bu komiteyi işlemeyen Filistin Ulusal Konseyi’ne alternatif meşru bir parlamento olarak görüyor. Filistin Devlet Başkanı Abbas’ın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda İsrail’in, bir yıl içerisinde Filistin topraklarından geri çekilmesine ilişkin uyarısını dikkate almaması durumunda sözünü ettiği önemli kararların alınması görevi bu komiteye verilmişti.
Başka bir grup özellikle Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) statüsü üzerinde ve Filistin ulusal hayatında oynadığı role ilişkin bir uzlaşma yokken bu komitenin toplanmasının bölünmeyi daha da derinleştirip pekiştireceğini düşünüyor. Komitenin toplanması için minimum düzeyde uzlaşma sağlamak amacıyla birden fazla yerde görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerde her Filistin grubu toplantıya katılması için üzerinde uzlaşılması şart olan kendi programını sundu. Bu grupların birçoğunun literatürüne göre, onaylanabilecek veya birlikte var olabilecek minimum şey, İsrail’in tanınmasının geri çekilmesi, Oslo’nun askıya alınarak değil iptal edilerek geçerliliğinin sonlandırılması ve direniş seçeneğine resmi olmasa da objektif bir yaklaşım benimsenmesinin yanı sıra tüm düzeylerde ve mekanizmalarda güvenlik koordinasyonunun durdurulması gibi durumun temelden tamamen tersine çevrilmesidir.
Aylar önce Beyrut ile Ramallah arasında gerçekleşen sanal toplantıya başkanlık ettiği sırada adeta genel sekreterlerin kendisine söylemek için yarıştığı şey gibi, herkesin başkanı olması gereken Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, bu radikal şartları kabul etmeyecektir. Merkez Komitesi'ni kritik kararlar alma başlığı altında toplama fikri, aslında siyasi müzakere yolunun yeniden canlandırılması konusunda gevşek davranmaya başlayan ABD ve Avrupalıların yanı sıra Filistinlilerin çıkarına olan tüm Oslo maddelerine sırt çevirip “Sizin için damlalıkla verebileceğimiz kolaylıklardan başka verebileceğimiz bir şey yok” diyen İsrailliler üzerinde baskı kurmak için ortaya atıldı.
Öyleyse önemli kararların alınacağı bir yer olarak Merkez Komitesi’ne başvurma fikri, aslında halihazırdaki çıkmazları besleyen ek bir Filistin çıkmazına dönüştü. Çünkü muhalif grupların -en önemlileri; Hamas, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi ve Filistin İslami Cihat Örgütü- Merkez Komitesi’ne yönelmesi düşünülemez. Bu gruplar, bırakın Merkez Komitesi’nde radikal bir devrimin gerçekleşebileceğini göstermeyen ABD-Filistin ve İsrail-Filistin görüşmelerini, bunların sonuçlarını ve takip gerektiren şeyleri, daha FKÖ’ye nasıl tavır takınılacağını çözmüş değiller.
Bu komite herhangi bir şekilde toplanırsa daha önce yaptığı gibi bir açıklama yapabilir. Ancak Filistin Yönetimi’nin (Abbas) kararları durumun gerekliliklerine göre uygulanan tavsiyelere dönüştürme becerisi, bu grupların katılımını -literatürlerine kıyasla- sadece memnun olmadıkları, hatta sabah akşam katı bir şekilde karşı çıktıklarını söyledikleri bir politika için kılıf haline getirecektir.
Merkez Komitesi'ne başvurma fikri -ister ciddi ister deneme amaçlı olsun- sadece ekstra bir çıkmaza dönüşmekle kalmayıp üstüne Filistin durumu için olumsuz bir gösterge haline geldi. Komite kabul edilebilir düzeyde bir iç birliği temsil eden ana bileşenlerin katılımı olmadan toplanırsa, Filistinlilere ve dünyaya, içeride ve dışarıda Filistin meselesine hakim olan durgunluğu değiştirebilecek yeni bir şeyin olmadığına dair bir mesaj niteliği taşımış olur. Tam olarak bu olumsuz zamanda bu gibi bir mesajın bir getiriden ziyade bir bedeli olacaktı.
Özetle söyleyecek olursak Filistin siyasi tabakası ustalıkla çıkışları çıkmaza dönüştürdü. Nitekim yasama, cumhurbaşkanlığı ve ulusal seçimler, uzun süredir devam eden bir felaket çıkmazından kurtulmanın anahtarıydı. Ancak seçimlerin erteleme başlığı altında iptal edilmesi yeni bir çıkmaza yol açtı. Merkez Komitesi ile seçimler arasında olan şey budur.