BBC Arapça: Hava yüzünden bozulan radyo!

İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin, BBC Radyosu’nu ve İngilizce dışında farklı dillerde yayın yapan diğer radyolarını kapatma kararını duyurmasıyla birlikte boyutu değişen farklı tepkiler geldi.
Kararı destekleyip buna sevinenler varken bunu üzüntüyle karşılayanlar da vardı.
İlk grup, kanalı, ‘yalanlar yayıp fitne tohumları ekerek’ dünyanın parçalanmasına ve tahrip olmasına katkıda bulunan ‘kötü niyetli bir sömürge aygıtı’ olmakla suçluyor.
Diğer grup ise BBC’nin çeşitli programları sayesinde sunulan bilgi, kültür ve bilim hazinelerine ek olarak haberleri ve gelen bilgileri araştıran ilk medya penceresi olduğu zamana özlem duyuyor.
80 yılı aşkın bir süre önce başkent Londra'dan Arapça bir radyo istasyonu kurma fikri, o zamanlar faşist rejimin kontrolü altında bulunan İtalya'nın başkenti Roma'dan Arap dünyasına hitaben daha önce başlatılan bir yayına misilleme olarak gelmişti.
O zamanlar büyük sömürge güçleri arasındaki çatışmalar doruk noktasındaydı. Radyo medyası da dünya çapında kamuoyunu ve izleyicileri etkilemek için halihazırdaki en güçlü araçtı.
BBC Arapça'nın kapasitesi zamanla artmış ve insanlar ona bağlanmıştı. Ünlü Big Ben Saat Kulesi’nin çanlarını ve ardından haber bülteninin başladığını bildiren ‘Burası Londra’ ifadesini bekler olmuşlardı. Arap dinleyicisiyle olan ilişkisinde istasyon liyakatini, inanılırlığını ve güvenilirliğini kanıtladığı zirve noktasına 1967 savaşının haberini verdiği zaman çıkmıştı. Zira istasyon Arap ordularının kötü bir şekilde yenildiği haberlerini ayrıntılarıyla aktarırken, savaşa giren Arap ülkelerindeki resmi yayın organları tam tersini söylüyordu.
Zamanla haber istasyonunun bu kayda değer başarısı, Fransa’dan tutun, ABD, Çin, Rusya, Türkiye, Almanya ve Hindistan'a kadar güçlü ülkelerden diğerlerinin radyo (ve daha sonra televizyon) kanallarını kurma iştahını açtı. Arap dünyasına yönelik olan bu kanalların hepsi, Arapça dilinde yayın yapıp bu dünyada yaşanan olayları aktarıyor.
Elbette bu çoğulculuk, Arap dünyasındaki medya boşluğu ve bağımsız profesyonel kurum eksikliği olmasaydı mümkün olmazdı.
Zaman geçtikçe, BBC Arapça kanalı Arap bölgesinde ortaya çıkan siyasi hareketten etkilendi. Kâh geleneksel solcu zihniyet, kâh siyasal İslam metodolojisi çerçevesine kendisini hapsetti.
Ölümü, genel olarak dünyada ve özelde Orta Doğu'da meydana gelen yeni değişimleri değerlendirmenin sonucu oldu.
BBC Arapça Radyosu, eğitimli ve mali açıdan yeterli seçkinlere hitap eden bir kanal olarak ortaya çıkmıştı. Zira o zamanlar herkes radyo alamıyordu. Zamanla bu yaklaşımı değişti. Sınırsız seçenekler sunan izleyicinin istediğini kolayca arayabilmesini sağlayan televizyon ve beraberindeki uydu kanallarının ortaya çıkmasıyla çok fazla ivme kaybetmeye başladı. Tabii ki bunun ardından tüm medya endüstrisini yeniden yapılandıran iletişim devrimi, internet ve açık internet (IO) geldi.
BBC, Arapça radyo istasyonunu, ilk başta dijital medyaya odaklanma niyetinden (ki bunu Arapça olarak sağlayan mevcut ve çok önemli bir haber sitesi var) ötürü kapattı. Dolayısıyla konunun araçla değil, yayın şekli ve sunulan malzemeyle ilgisi var. Yeni dijital medyanın gücü ve öneminden ötürü basılı gazete ve dergilere ek olarak önümüzdeki birkaç yıl içinde televizyonun başına gelecek şeyin radyonun da başına geldiğini, gücünü ve etkisini kaybettiğini düşünenler var.
Siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve spor gibi çeşitli alanlarda şiddetli kutuplaşma vakalarının artmasıyla birlikte bu kutuplaşmayı besleyen ve sürdüren medya araçlarına ve platformlarına olan ihtiyaç artmakta. Bununla birlikte internet ve dijital medya dünyasının insanlara kaynaklarından bilgi edinme özgürlüğü verdiğini ve benzeri görülmemiş bir şekilde fikir oluşturmalarını sağladığını unutmamak gerek.
Bu pratikte şu demek oluyor: Kimse tek başına mutlak gerçeği elinde tutmuyor. Kişiyi etkilemek için ‘ekstra aromalar’ ekleyerek yönlendiren herhangi bir medyanın yaptığı bu şeyi hedef kitle basit ve kolay bir şekilde fark edebilir.
Tüm biçimleriyle geleneksel medya, olağanüstü varoluşsal bir meydan okumayla karşı karşıya.
Dijital medyayı yakalamak için gözle görülür bir mücadele var. Ancak sağlanan içerik alıcıya saygı duymazsa etkisini, liyakati ve güvenilirliği sürdüreceğinin garantisi yok.