Feyruz’un sırrı

Rahbani Kardeşler’in hikayesi henüz yazılmadı; bana öyle geliyor ki yazılmayacak da. Yalnızca oradan buradan kısa hikayeler mevcut. Zirâ Assi ve Mansur, biyografilerinin anlatılmasıyla yetinmiş, açığa çıkmayan sırları ise bir kenara koymuş Feyruz.
Üç yıl önce Feyruz’un konuşmaya karar verdiğini ve Halide Said’i seçtiğini duymuştum. Eşi Adonis ile tanıştığımda ona Halide’nin Feyruz’dan büyük sırrı koparıp koparamayacağı hakkındaki görüşünü sordum. O da şimdiye kadar o yönde ilerlediğini söylemişti. Bir süre sonra tekrar karşılaştığımız vakit “Sırdan ne haber?” diye sorduğumda ise “Sessizliğine geri çekildi” demişti.
Esad Kattan’ın “Puslar İçindeki Dağlardan” kitabı, Rahbani Kardeşler biyografisinde derinlere dalanlar arasında bir zaferi hak ediyor. Rahbani Kardeşler, parçayı kimin yazıp kimin bestelediğini açıklamayı tamamen reddediyor. Kattan ise bunu çok az şarkıda başardı. Özellikle de Assi'nin ölümü ardından yıllar boyu Mansur'dan bu konuda bir şeyler öğrenmeye çalıştım. Cevap her zaman aynıydı: “Assi ve ben.”
Şu iki soru, Feyruz’un kalbinde adeta birer yara: Kim bu Rahbani Kardeşler, şiirleri ve Feyruz’un sesinin bulunmadığı müzikleri? Bir keresinde bana, Assi ve Mansur kendileri yazıp bestelemeye başladıklarında ve ona hakkını vermediklerinde kendisine büyük bir haksızlık yaptıklarını söylemiş, “Alemde yazar ve besteciyi kimse tanımazken şarkıcıyı herkes tanır” demişti.
Müzisyen Muhammed Abdulvehhab, üçünden en önemlisinin besteci olduğunu, belki de biraz kurnaz olduğunu söylerdi. Birçoğu şarkı söylerken bestecinin önüne geçmiştir, ancak Ümmü Gülsüm’ün “Ente Umrî” parçasındaki sesine denktir. Sesi yaşlanır, ancak besteleri eskimez. Buna Rahbani Kardeşler’in meşhur ‘Ya Jarat al-Wadi’ parçasını servis ettiği örneğini veriyor. Aslında bu parçayı servis eden Filistinli deha Sabri eş-Şerif idi. Şerif, Doğu'da müziğin tarihini değiştiren bu sanatsal piramidin dördüncü sütunuydu. Şahsen bir görüşüm varsa, Feyruz’u dinlediğimde onun bir şiir ve müzik olduğunu düşünüyorum.
Görüşmek üzere...