Rus amca ile ABD’li anne arasında: İsrail

İsrail’deki karar mercileri, Suriye’de yıllardır değerli meyvelerini topladığı Rusya ile yakaladığı yeni uzlaşmanın dayattığı bir tavır belirleme ikilemi ile karşı karşıya. Bu yeni uzlaşma ABD yönetimleri tarafından anlayışla karşılanıyordu. Bu da İsrail devletine kuzey cephesinde stratejik bir üstünlük ve rahat hareket etme özgürlüğü veriyordu. İran bu cephede, kendisini ciddi şekilde engelleyen peş peşe ciddi saldırılara maruz kalarak bu uzlaşmanın kurbanı oldu. Suriye’de manevi, maddi ve hatta beşerî kayıpları oldu. Tepkileri zayıf, kimi zamanda tamamen medyatik olurken Ruslar dizginleri sıkı sıkıya tutarak, kendilerini İsrail-İran gündeminden ve daha az derecede Suriye-İsrail gündeminden uzak tutuyorlardı. Kontrol o kadar çok onlardaydı ki, ne zaman susulacağına ne zaman konuşulacağına ve ne zaman harekete geçileceğine onlar karar veriyorlardı.
Hızlı gelişmeler ve bunların içinde sürpriz bir şekilde patlak veren Ukrayna meselesi, İsrail'deki karar mercilerini yaşananlar karşısında belirli bir tavır gösterme ikilemi ile karşı karşıya bıraktı. ABD, müttefiklerinden ve hatta kendisine sıcak davrananlardan politikaları konusunda destekleyici tutumlar görüyor. Peki, İsrail bu konuda nerede duracak?
Krizin siyasi ve askeri gelişmelerinin aktif etkeni Rusya'ya gelirsek, özellikle İsrail söz konusu olduğunda ABD-Batı yaptırımları kanadına katılan kimseyi affetmeyecektir. Çünkü Rusya Suriye'de İsrail’in elini tutuyor. Şimdilik diyelim. İsrailliler de Suriye-İran sahasında Ruslarla uzlaşmalarının akıbetinin ne olacağını tam olarak bilmiyorlar.
Ukrayna'dan önce durum İsrail için oldukça rahattı ve Suriye’ye göre belirsizdi. Ancak şimdi Rusya güvenlik, ekonomik ve ittifak boyutları açısından karmaşık bir çatışmaya girdiği için İsrail'in karar alması artık eskisi kadar kolay değil. İşte buyrun kendisi şu anda tarihte ilk kez sınırlarında duran ve İbrani devletine sokaklarında, mahallelerinde ve pazarlarında insanların İbranice'den önce Rusça konuştuğunu hatırlatmaktan bıkmayan yeni dostuyla baş geleneksel müttefikinin krizine karşı nihai bir tavır belirleme konusunda kafa karışıklığı yaşıyor.
İsrail'deki resmi karar mercileri, birbirlerine zıt iç güçler tarafından çekiştiriliyor. Bazıları yaptırımlar kulübüne katılmak da dahil olmak üzere ABD ve Batılı müttefiklerinin yanında net bir tavır sergileme çağrısında bulunurken, bazıları da hükümet için pusuya yatıp Ukrayna krizi öncesinde, esnasında ve sonrasında kırılgan olduğu için devrilmesi yönünde pozisyon almaya teşvik ediyor. Bu, İsrail'in Ukrayna krizinin çıktıları karşısında kafasının karıştığı nadir zamanlardan biri olabilir. Zira alınacak herhangi bir tavrın ödenmesi gereken bir bedeli olacak. Bu durumda İsrail’in elindeki seçenek, ölümcül ve en ölümcül arasında tercih yapmaktır.
İsrail'deki karar mercileri, üzerinde çalışacakları dar bir koridorda iddiaya giriyorlar. Suriye cephesindeki hamlelerle ilgili üzerinde mutabık kalınan veya tarafsız uzlaşmaların devam etmesi karşılığında Rusya’nın, İsrail’in ABD-Batı yaptırımlar kulübüne katılmasına göz yummasından oluşan bu dar koridordan belki geçerler.
İsrailliler Ukrayna krizine çözüm bulunana kadar bir miktar tarafsızlık göstermeleri için ABD’lilerin kendilerine biraz zaman vermelerini umuyorlar. Bu olursa, İsrail krizin çekiçleri altından bir uzlaşma sayesinde çıkarsa, uyum sağlama gücüne sahip olacaktır.