Trump bitti ama Trumpizm bitmedi

Amerika Birleşik Devletleri'nde şimdi Kongre'nin, silahlı bir kalabalığın Joseph Biden'ın seçim zaferinin onaylanmasını engellemek için 6 Ocak 2021'de Washington'daki Capitol Binasına yaptığı saldırıya ilişkin soruşturması takip ediliyor.
Oturumların ilk iki haftasının ardından, soruşturmanın amacı netleşti; soruşturma komitesinin hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi üyeleri, siyasi bir hareket olarak Trumpizmi yok edemeseler bile, Donald Trump'ı siyasi olarak yok etmeyi amaçlıyorlar.
Soruşturmanın televizyonda yayınlanan oturumları, Trump ailesinin ve yakın danışmanlarının itiraflarıyla üç önemli gerçeği teyit etti.
Birincisi, Beyaz Saray avukatları, ardından dönemin Başsavcısı (Adalet Bakanı) William Bar, Donald Trump’ı, eyaletlerde ve Kongre'de seçim sonuçlarının onaylanmasını engellemenin yasa dışı olduğu konusunda uyardı.
İkincisi, başkan Trump ve avukatları yasaları görmezden geldiler ve dönemin Başkan Yardımcısı Mike Pence'e 6 Ocak'ta Kongre’de yapılacak oylama oturumunu durdurması için baskı yaparak sonuçların onaylanmasını engellemeye dönük son bir denemede bulundular.
Üçüncüsü, Başkan Yardımcısı Pence, baskılara direnip yasalara bağlı kalmaya karar verdiğinde, Trump'ın Pence'i korkak olarak nitelendirdiğini, silahlı bir kalabalığı Capitol'e saldırmaya teşvik ettiğini, Savunma Bakanlığı'na veya İç Güvenlik Bakanlığı'na Capitol'e yapılan saldırıyı durdurmak için kuvvetler gönderme emri vermeyi reddettiğini öğrendik.
Tüm bu bilgileri, Trump'a muhalif olan Demokrat siyasi figürler değil, Cumhuriyetçiler sundu.
Bu olayın siyasi etkisi önemliydi ve belki hukuki etkisi de öyle. Donald Trump’ı Kongre değil, yalnızca ABD Adalet Bakanlığı dava edebilir. Başsavcı da olan Adalet Bakanı Merrick Garland şimdiye kadar, bakanlığının Trump'a karşı bir dava açıp açmayacağı hakkında bir açıklama yapmaktan kaçındı, ancak bakanlıktan müfettişler Kongre Komitesinden dosyaları talep etti ve dosyaların bu hafta içinde kendilerine gönderilmeye başlanacağı tahmin ediliyor.
Kaliforniya'daki bir federal yargıcın Mart ayında Kongre Soruşturma Komitesi'nden gelen kanıtların çoğunu incelediğine ve Trump'ın Beyaz Saray'daki avukatlarına e-postalarını komiteye rapor etmeleri direktifi verdiğine dikkat çekelim. Zira yargıcın Mart ayında incelediği kanıtlar fiilen, Trump'ın "Kongre’yi engelleme" suçunun yanı sıra yargıcın deyimiyle “ABD’ye karşı dolandırıcılık eylemlerinde” bulunmak için bir düzen kurmuş olabileceğini gösteriyor.
Bununla, hakkında bir dava açılması halinde Trump'ın kesinlikle suçlu bulunacağını kastetmiyorum. Adalet Bakanlığı, Trump'ın eylemlerinin yasa dışı olduğunu bildiğini kanıtlamalı zira Trump bunların yasa dışı olduğunu bilmediğini öne sürebilir.
Ne var ki, Trump'ın Georgia’daki seçim yetkililerini bu önemli eyaletteki seçim sonucunu değiştirmeye ikna etmeye yönelik kişisel çabası, davayı kazanmasını zorlaştıracak.
Her halükarda açılması halinde dava, büyük bir medyatik olaya dönüşecek ve Trump, yargılanan ilk Amerikan başkanı olacak. Onu gerçekten seven Amerikalıların dörtte biri muhtemelen onu asla eleştirmeyecekler. Ancak bu dörtte bir, 2024 başkanlık seçimlerini kazanmak için yeterli değil. Cumhuriyetçiler, kararsız ve Demokrat Parti'den umudunu kesen seçmenlerin de oylarını kazanmalılar. Ama Trump aday olursa ve özellikle de yargılanıyorsa, kararsız seçmenleri kendisini desteklemeye ikna edemez. Trump yargılanmaktan kurtulsa bile, son iki hafta içinde milyonlarca Amerikalı tarafından televizyondan izlenen Kongre Komitesinin oturumları Trump'ın güvenilirliğini zedeledi.
Cumhuriyetçi aktivistler bu gerçeği çok iyi biliyorlar. Mayıs 2022'de NBC News tarafından yapılan bir anketin Cumhuriyetçi seçmenlerin yüzde 58'inin Cumhuriyetçi Parti'nin Trump'ın kendisinden daha önemli olduğuna inandığını, seçmenlerin sadece yüzde 39'unun Trump'ın 2024'te aday gösterilmesini istediğini gösterdiğini belirtmekte fayda var. Bu anket, diğer Cumhuriyetçi adayları 2024 seçimlerinde Trump'a meydan okumaya ikna edecektir. Nitekim Florida Valisi Ron DeSantis yeni bir adaylık kampanyası için hazırlanıyor, kendisinin yasal veya Trump'ın güvenilirliğiyle ilgili sorunları yok ve geniş bir siyasi tabana sahip.
Trump'ın etkisi azalırken, Trumpizm halen çok güçlü. Geçen hafta sonu Teksas'taki Cumhuriyetçi Parti kongresinde parti aktivistleri, Afganistan Savaşı kahramanlarından muhafazakâr Kongre Üyesi Dan Crenshaw'a baskı yaptılar. Aşırılık yanlısı bu aktivistler, Crenshaw'ı "Önce ABD" politikaları yerine küreselleşmeyi desteklemekle suçladılar. Yine konferans sırasında Teksaslı Cumhuriyetçiler Biden'ı gayrimeşru olarak nitelendirdiler, FED’in ve gelir vergilerinin kaldırılması çağrısında bulundular.
Trumpçı ajanda, uluslararası ticaretin ve dış savaşlara müdahalenin yararını sorguluyor. Hristiyanlığı teşvik ediyor ve devam eden Amerikan kültür savaşında solcularla savaşma sözü veriyor. Kurumların güvenirliğini de sorguluyor. Nitekim, bu ara seçim döneminde ABD genelinde önemli eyaletlerde valilik veya senatörlük için aday olmaya hak kazanan birçok aday, halen 2020 başkanlık seçimlerinin manipüle edildiğinde ısrar ediyor.
Buradaki siyasi göstergeler, Kasım 2022 ara seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti’nin popülaritesinde genişleme dalgaları yaşanacağını gösteriyor. Bu adayların çoğu kazanacak ve Trumpizm'in Amerikan siyasetindeki etkisini pekiştirecekler.