Korona salgını sonrası dosyaları

Toplumlarda sürü bağışıklığını sağlayacak yüksek aşılama oranları sayesinde uzun ve karanlık korona tünelinden çıkışın yaklaştığına ilişkin iyimserliğin dünya çapında artmasıyla, büyük hükümetler siyaset ve ekonomi dosyalarına esaslı bir şekilde odaklanmaya yöneliyorlar. ABD, Bağımsızlık Günü'ne denk gelen Temmuz ayının başında, hayatı tamamen normale döndürmesini sağlayacak toplu aşılamada istenen seviyeye ulaştığını deklare etmeye hazırlanıyor. İngiltere de aynı hedefi amaçlayan benzer icraatlar açıkladı. Çin'in durumu ve salgının üstesinden geldikten sonra rekor sürede normal hayata döndüğü herkese aşikar.
ABD'nin şu anda çok net bir gündemi var, o da kaynaklarını ve müttefiklerini, kendisine yönelik birinci tehdit olan Çin'in dünya çapında yükselen ekonomik, dolayısıyla siyasi etkisiyle mücadele için seferber etmek. Dikkatini dağıtıp kendisi için en önemli soruna odaklanmaktan alıkoyan birçok dosyayı kapatmakta acele etmesinin nedeni de bu mesele. İran ile nükleer anlaşma ve askeri güçlerinin Afganistan'dan tamamen çekilmesini sonuçlandırma konusunda hızlanmasının, özellikle Irak'ta ve geri kalan Arap Körfez bölgesindeki askeri varlığını yeniden görevlendirmesinin açıklaması da bu. Askeri kuvvet ve teçhizatlarını Rusya'yı emellerinden caydırmak için Avrupa kıtasında, Çin'in yayılmacı hırslarıyla mücadele için de esas olarak Pasifik bölgesinde konuşlandırmak amacıyla Sina’daki kuvvetlerini çekeceği de konuşuluyor. Bu, pratik, rasyonel ve gerçek anlamda, mevcut durumda bir dönüm noktası oluşturabilecek, Soğuk Savaş halinden yüksek sıcaklıkta yüzleşme noktalarına evrilebilecek sıcak, hassas ve kırılabilir alanların varlığı anlamına geliyor.
Hint Okyanusu'nda, ABD ile özel bir ilişkisi olan ve Çin'in "asi bir eyalet" olarak gördüğü Tayvan adası bunlardan biri. Çin'in Tayvan'ın anayurda dönüşünün ve ilhak edilmesinin önemi konusunda artan açıklamalarının sertliği sebebiyle Tayvan’da endişe ve gerginliğin arttığı görülüyor. Çin’in adanın sınırları yakınında yürüttüğü ve en hafif tabirle son derece kışkırtıcı olduğu söylenebilecek büyük askeri tatbikatlar da gözden kaçırılmamalı. Bilhassa eski ABD yönetiminin Çin’in müttefiki Kuzey Kore'yi bir anlaşma ile kendi safına çekmekte kayda değer bir başarıya ulaşamamasından sonra Kuzey Kore’nin, ABD ve Asya’daki birinci müttefiki Japonya'ya yönelik provokasyonları da elbette göz ardı edilemez.
Bir diğer bölge, Avrupa sınırlarındaki ateşten bir top olan Ukrayna. Ülke, eski kıta ve onun güvenliğine açık ve derin bir tehdit haline gelecek şekilde Ruslar ile ağır ekonomik ve istihbarat kollarının arkasında durduğu artan tehlikelerle karşı karşıya bulunuyor.
Dünyayı Brexit, Avrupa Birliği ve Avrupa pazarından ani çıkışıyla şaşırtan İngiltere, bugün bu kararının ceremesini çekiyor. Bunun sonuçlarını birden fazla seviyede hissediyor, sözgelimi, Avrupa ülkelerinin AstraZeneca adındaki Kovid-19 aşısına açtıkları savaş gibi. Bu pek çok kişi tarafından İngiltere'yi Avrupa Birliği'nden ayrılma kararından dolayı cezalandırmaya dönük siyasi bir kampanya olarak yorumlandı. İngiltere ve Fransa arasında, Fransa sınırlarına yakın İngiliz adası Jersey’in kıta sahanlığı konusundaki anlaşmazlıktan kaynaklanan balıkçılık sorunu,  İngiltere'yi gelecekte genel olarak Avrupa Birliği'nin diğer ülkeleriyle karşı karşıya getirebilecek diğer sıcak dosyaların öncüsü olabilir. Ne var ki Birleşik Krallık, İskoçya'nın bağımsızlığı için referandum çağrısında bulunan seslerin geri dönüşü ile bir iç Brexit’e de hazırlanıyor. İskoçyalılar, Birleşik Krallığın Avrupa pazarından ayrılmasının kendilerine büyük bir ekonomik zarar verdiğine, çözümün de bağımsızlık, ardından da AB’ye katılmak olduğuna inanıyorlar. Son anketler, İskoçya'da bu fikrin yaygın bir kabul gördüğünü gösteriyor. İskoçya'da yaşananlar önemli, çünkü eğer İskoçya başarılı olursa, İspanya’nın Bask ve Katalonya bölgelerinde bağımsızlık, İtalya’da kuzey bölgesinin ayrılması ve diğer yerlerde benzeri taleplerde bulunanların iştahını kabartabilir.
Şimdiye kadar sakin olan, ancak büyük bir ilgi görmesi, dolayısıyla ısınması muhtemel pek çok ekonomik ve siyasi dosya bulunuyor.
Koronavirüs sonrası aşama, telafi etme, değişim ve başkalarının zararına fırsatlardan proaktif olarak yararlanma aşaması olacak. Bu, endişe verici ve ilginç bir dönem.